Tímarit Máls og menningar - 01.03.1949, Síða 37

Á KROSSGÖTUM
27
málstað, bar oss þá fram hjá boöanum í áttina til fullkomins sjálf-
stæðis. „Kóngsþrœlar íslenzkir aldregi voru.“
Þessi ágæti arfur, sem oss kom að beztu haldi í sjálfstæðisbaráttunni
við Dani, verður aldrei til peninga metinn. Hann getur aldrei orðið
háður hinum ýmsu verðsveiflum peninganna. Hann er enn hinn sami
og fyrr. Öllum sönnum íslendingum er sá arfur meira virði en hvers
konar peningar.
Nú liggja fyrir alvarlegar spurningar, sem hver og einn verður að
svara svo sem hann er maður til. Viljum vér selja sjálfstæðið, ávöxt
Iangrar baráttu hinna beztu íslendinga, fyrir ameríska dollara? Vill
íslenzka þjóðin játa sig fúsa til að verða aðili að stríði? „Vér verðum
ekki spurð, hvort vér viljum eða ekki, ef til stríðs kemur,“ segja ýmsir.
Rétt er það. En það er tvennt ólíkt, að játast af fúsum og frjálsum
vilja undir slíkar kvaðir eða hitt, að verða nauðugur að taka yfirgangi
annarra.
Ef vér nú reynumst menn til að neita þjónkun við erlent vald, gef-
um vér næstu kynslóð enn eitt fordæmi íslenzkrar hetjulundar. Þá
skilum vér skírum skildi og dýrum arfi til þeirra sem á eftir koma. En
hamingjan hjálpi oss, eigi síður en eftirkomendunum, ef oss hendir
sú ógæfa að eftirláta næstu kynslóðum þann fyrirlitlega arf, sem
nefndur mun verða svik við frelsishugsjónir þjóðarinnar, jafnvel þótt
þau svik kunni að gefa þjóðinni betra tækifæri til „brauðs og leika“
en vér áttum kost á í æsku vorri. Auðna gefi, að oss megi takast að
stýra fram hjá þeim illu skerjum og boðum, er nú ógna þjóðarskút-
unni. Megi þjóðarmetnaður vor íslendinga jafnan verða sá, að láta
eigi ginnast til neins þess ráðs, er sé skerðing á sjálfstæði þjóðarinnar,
jafnvel þótt hampað sé gulli og grænum skógum. Verum minnug þess,
að fyrr hefur þjóðin verið stödd á krossgötum, en eigi látið ginnast.
Svafa Þórleifsdóttir.