Tímarit Máls og menningar - 01.03.1949, Blaðsíða 63

OFTRÚIN Á KJARNORKUSPRENGJUNA
53
eða að þeir verða að sjá um að slíkur her sé tilbúinn í Evrópu hjá
þjóðum sem séu bandamenn þeirra. Nú kemur ekki til mála að Banda-
ríkjamenn mundu geta komið upp miljónaher og sent hann til Evrópu
á friðartímum. Eina lausnin frá þessu sjónarmiði er því að til sé í
Evrópu nægilega öflugur her til þess að standast fyrstu átökin ef til
ófriðar kæmi. En þetta á langt í land eins og nú standa sakir, því að
ekkert land í Vestur-Evrópu er þess um komið í bráð að leggja út í
styrjöld. Til þess skortir bæði fé og vopn, — og það sem kannske er
mest um vert: í engu þessara landa er þjóðin einhuga um að kjósa
sér hlutverk peðsins á skákborði Bandaríkjamanna. Atlanzhafsbanda-
lagið er fyrsti þátturinn í þessu tafli, en það verður ekki nein loka-
lausn á vandamálum stórveldanna. Haldi Bandaríkjamenn áfram að
byggja utanríkisstefnu sína á kjarnorkuhótunum, getur svo farið að
Evrópuþjóðirnar eigi þá leið eina til bjargar sér að neita með öllu að
taka lengur þátt í þeim leik. Einhuga fylgi við stefnu Bandaríkja-
manna fæst ekki í Vestur-Evrópu, og andstaðan gegn henni verður ekki
brotin á bak aftur nema með algerlega fasistiskum aðferðum. Um
það skal engu spáð að sinni hvort til þeirra verður gripið, þó að sitt-
livað geti bent í þá átt.
Þess var getið hér í upphafi að hljótt hafi verið um bók Blacketts
í íslenzkum blöðum. Af því litla sem hér hefur verið af bókinni sagt er
auðskilið hvers vegna blöð íslenzku stj órnarflokkanna hafa ekki hirt
um að halda henni á lofti. Bókin er nefnilega fróðleg til skilnings á
ýmsum refabrögðum í stórpólitík síðustu ára, og hún er ekki til þess
fallin að auka traust lesandans á utanríkisstefnu Bandaríkjamanna.
Allra sízt er hún líkleg til að falla þeim mönnum í geð sem róa að því
öllum árum að troða íslandi inn í hernaðarbandalag, ávinna því
hlutskipti eins peðsins í tafli stórveldanna. Sumum kann að finnast það
ekki lítill heiður að verða eitt af peðunum sem herstjórn Bandaríkja-
manna fer um þessum viðurkenningarorðum: „Þótt styrkur hvers ein-
staks þeirra sé lítilfjörlegur, þá er kóngurinn öruggur meðan þau eru
til og hann heldur sér vandlega á bak við þau.“ En bók Blacketts er
ekki líkleg til að auka þeim mönnum byr sem þessa trú hafa. Hún er
Ijóst dæmi þess að fræðileg rannsókn á þessu mikla vandamáli nú-
tímans afhjúpar blekkingar þær og áróður sem annars er svo freklega
haldið að almenningi, engu síður hér á landi en annars staðar.