Tímarit Máls og menningar - 01.05.1949, Blaðsíða 68
130
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
hjónin gripin á Hrúteyarnessmúla vestur hjá Draungum, að þessu
sinni af Halldóri Jakobssyni sýslumanni á Felli í Kollafirði, og eru þá
í félagi Abrahams og þeirra. í Hrúteyarnessmúla stundaði Eyvindur þó
ekki þjófnað nema öðrum þræði, en var daglaunamaður hjá bændum
við smíðar, fjárhirðíngu og róðra. Eftir nokkurn tíma hverfa þau
hjón úr varðhaldi á Felli og virðist þar ekki vera um strok að ræða, því
innan skamms hafa þau sett hú saman á Hrafnsfjarðareyri. Eitthvað
hafa þau ekki kunnað við sig til lángframa í mannabygðum, en flytja
aftur uppá hálendið og stofna til bús á Spreingisandi, fyrst í Ytra-,
síðan í Innrahreysi. Þar finnur Einar Brynjólfsson þau 1772, nær þeim
og gerir Eyvind í senn fánga sinn og leiðsögumann í spreingisands-
ferðalaginu, en um för þessa er skýrsla til í Þjóðskjalasafni, óprentuð,
á dönsku. Síðan strýkur Eyvindur frá Reykjahlið við Mývatn og hefst
uppúr því útilega þeirra hjóna á Austuröræfum. Eyvindur er maður
nær sextugu þegar hann byggir í Hvannalindum. Hvenær þau fara al-
farin úr óbygðum og leita vestrá land fyrir fult og fast er erfitt að sjá
með vissu, en á Hrafnsfjarðareyri(?) deyr Eyvindur 1782. Eyvindur
var aldrei dæmdur. Lýsíng á þeim hjónum er í alþíngisbók 1765 nr.
23, og hefur oft verið prentuð. Af handaverkum Eyvindar öðrum en
kofum á Spreingisandi og í Hvannalindum er til í þjóðminjasafni í
Reykjavík tágakarfa ein vatnsheld honum eignuð, og ber af öðrum
gripum samskonar, svo þar hefur bersýnilega listfeingur maður um
vélt.
Sumir halda að Eyvindur hafi verið þjófur aðeins af nauðsyn, og
prettlaus að eðlisfari, en óstýrilát æfintýraþrá og öflug sjálfsbjargar-
hvöt á villigötum hafi ráðið gerðum hans og mótað líf hans. Honum
er í rauninni hvergi svo ég viti gefinn slæmur vitnisburður nema sagð-
ur hafa farið stundum dálítið skakt með vísur þegar hann var að kveða
fyrir munni sér; en það kynni hann að hafa gert af því hann hugsaði
einsog skáld. Þegar hann bjó vestra galt hann skilvíslega jarðarafgjöld
sín til Staðarkirkju í Grunnavík og þar er hann talinn liggja.
(Athuganir úr sumarferð'alagi. Tekið sainan í Stokkhólini nm jólin 1948.)