Tímarit Máls og menningar - 01.05.1949, Blaðsíða 126
188
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
menn og konur margra landa, til þess að ræða um það, sem er háleit-
ast og mikilvægast af öllu, hvernig vernda megi barnið, tréð og Ijóðið
í þeirri gerningahríð, sem nú er verið að magna handan við hafið.
Hér hefur mikið verið rætt um frið. Aðdáunarverð orð. En það er
ekki nægilegt að vegsama frið. Friðinn þarf að verja og það getum
vér gert ásamt þjóðum vorum. Amerískir vinir vorir, þér munið brátt
halda heim. Þér segið löndum yðar, að hér, í þessari pólsku borg,
Vroslav (Breslau), hafið þér hitt ýmsa menn, þar á meðal „rauða“,
eins og þeir eru nefndir í yðar landi. Þér getið sagt þeim, að þeir
„rauðu“ hafi enga landvinninga í huga. Þér segið löndum yðar, að
þó að þeir „rauðu“ hati e. t. v. Ameríku þeirra Thomasar og Mundts,
þá hafi þeir mætur á Ameríku Walt Whitmans, Ameríku Franklíns
Roosevelts, Ameríku amerísku þjóðarinnar.
Enskir vinir vorir, þér munið segja löndum yðar, að oss sé í fersku
minni hetjudáð Lundúnahúa veturinn, sem loftárásirnar voru mestar.
Segið þeim, að oss langi ekki til þess að horfa á eyðileggingu hinnar
miklu menningar Englands, en henni er nú ógnað af uppskafningum
handan Atlantshafsins.
Vinir frá Frakklandi, vinir frá Ítalíu, vinir frá hinum sextán lönd-
um, sem leyst hafa verið úr ánauð, segið þjóðum yðar, að vér, rithöf-
undar og vísindamenn úr Ráðstjórnarríkjunum, virðum helga grund
Evrópu, og það, sem vér æskjum sé, að friði, frelsi og menningu landa
yðar sé borgið.
Talið, skrifið, berjizt. Engan tíma má missa. Betur að þetta þing
vort, háð innan um rústir og aftökustaði, mætti boða komu nýs tíma-
bils. Saltlaus er maturinn með óbragði. Þér eruð saltið, samvizkan,
menntun þjóðanna. Þér verðið að strengja þess heit, að héðan í frá
skuli ekki einn einasti stríðsæsingamað’’ r hefja svo rödd sína, að þér
grípið ekki fram í fyrir honum með orðum sannleikans og vonarinnar.
Fyrir tíu árum, þegar fasistarnir voru að ljúka við að leggja Spán
í fjötra, sagði ungur, spánskur lýðveldissinni við mig: „Vér munum
sigra að lokum, því að morgundagurinn er með oss.“ Spánn er ennþá
í fjötrum og afbrýðisamir gervilýðræðissinnar Vesturlanda tryggja
það, að hlekkirnir bresti ekki. En spánski lýðveldishermaðurinn hafði
á réttu að standa. Vér munum sigra, vér, menn friðar og vinnu, því að
morgundagurinn er með oss.