Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.05.1949, Blaðsíða 127

Tímarit Máls og menningar - 01.05.1949, Blaðsíða 127
Bréf til MÁLS OG MENNINGAR Mig hefur lengi langað til að senda Tímaritinu línur um ýmislegt varðandi Mál og menningu og Tímaritið sjálft. Loks kem ég þessu í framkvæmd. Aðeins verð ég fyrirfram að biðjast afsökunar á því, ef ég skyldi verða óhæfilega lang- orður, en ég skal þó reyna að forðast það eftir megni. Fyrst vildi ég aðeins líta örstutta stund til baka, til áranna fyrir síðustu heims- styrjöld. Það var um þær mundir, er ungt fólk á mínum aldri fór að fylgjast með því, sem var að gerast í menningar- og stjómmálalífi innanlands og utan. Það er ekki hægt að segja, að mikið umstang hafi þá verið í íslenzku menningarlífi. Yfir vötnunum sveif „hinn andinn“, eins og Sigurður Nordal prófessor nefndi hann síðar. Samnefnari alls þess, sem fólst að baki þessa anda, var þáverandi al- ræðismaður í íslenzkum menningarmálum, Jónas Jónsson frá Hriflu. Bókaútgáfa var kraftlítil og fátt gert til að beina að ströndum íslands þeim vindum, sem líklegir vom til að koma ókyrrð á það logn, sem ríkjandi var í menningarlífinu, enda ekki þóknanlegt „hinum andanum". Af hálfu framfaraafla vantaði alla skipu- lega andstöðu gegn þessum anda. Fyrsta skrefið til slíkrar andstöðu var stigið með stofnun bókaútgáfunnar Heimskringlu kringum árið 1935. En það var aðeins vísirinn. Andstaðan varð að skapa sér fastari og víðari gmndvöll. Sá grundvöllur var lagður árið 1937 með stofnun Máls og menningar. Þar með var byr.jað að reisa það virki, hvaðan hægt var að greiða „hinum andanum" þyngst högg, reka skugga hans burt af vötnum íslenzks menningarlífs og draga út þau svefnþorn, er hann hafði stungið íslenzkri alþýðu. Þess vegna var stofnun þessa félags, sem í fyrstu var brosað góðlátlega að, einn hinn þýðingarmesti menningarviðburður síðustu áranna fyrir styrjöldina. Það var víst brosað fyrst í stað í aðalstöðvum „hins andans", þegar Mál og menning sendi út boðsbréf sitt. Það var hæðnisbros. En á öðrum stöðum var líka brosað, en það bros átti sér annað tilefni. Það var á hundruðum alþýðuheimila, þar sem í fyrsta skipti birtist nú innan sjónvíddar möguleiki til að eignast valdar bækur við verði, sem var yfirstíganlegt, bækur, sem leiddu menn til fundar við nýja menningarstrauma. Og þegar íslenzkri alþýðu loks bauðst tækifærið, greip hún það. Hundruð alþýðuheimili urðu að þúsundum. Fólkið brást ekki því trausti, sem stofnendurnir báru til þess. Það hafði virkilega tekizt að reisa virki gegn lognmollu menningarleysisins, vegna þess, að fólkið hlýddi kallinu. Ráðsturlunin, sem greip um sig í herbúðum „hins andans“, þegar þetta nýja virki var risið af grunni og efldist stöðugt, ætti að vera mönnum í svo fersku
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.