Tímarit Máls og menningar - 01.06.1965, Síða 47

Hin útvalda
vígsluna tengdi gimd líkamans þau böndum, síðan afleiðing hennar: bömin;
en tæplega fertug áttu hjónin fátt sameiginlegt annað en húseign og örlitla
bankainnstæðu. Þau duldu kynþreytu hvort á öðru. Hún sagði við hann á
kvöldin: Guð veit ég væri fyrir löngu orðin uppgefin í þessu víti, strandaði
ekki allt á lúshægum uppvexti barnanna. Hann svaraði engu, en hugsaði:
hreyfi ég hönd eða fót þá er mér hús og innstæða töpuð. Af þessum ástæðum
kaus Sveinn að þola óþolandi sið Katrínar, að rjúka að heiman hvenær sem
þeim sinnaðist.
Brottför hennar gekk hljóðalaust; þannig: Katrín setti upp fýlusvip í eld-
húsinu, tróð fingrum í vettlinga í ganginum, vafði trefli um hálsinn í dyrun-
um, klæddist vetrarkápu á tröppunum (eins og aðrar konur hafði hún að
sjálfsögðu ekki getað fengið sér nýja kápu í fjögur ár), sneri inn aftur og
kvaddi ekki laus við angurværð og klökkva.
Nú verð ég ekki lengur hér til að rífast í og elda, sagði hún reiðilaust.
Stundum kyssti hún yngsta harnið á kinnina, en bað hin um að varðveita
minningu um móður sína í hjartanu. Stundarkom leit hún tárvotum hænar-
augum á Svein — og hurðin féll að stöfum. Sveinn stóð ráðþrota eftir á gólf-
inu, ekki gjörsneyddur sektarkennd, í tómlegu eldhúsinu og andvarpaði:
Hér sjáið þið alvöru lífsins. Mamma ykkar farin. Þið verðið sjálf að þvo
matarílátin.
Katrín var slungin kona. Þótt hún kæmist aldrei að heiman fyrir kápuleysi,
af því stóð oftast styrinn, kom reiðihamur henni oftast í kápustað, bæði hlýrri
og skjólbetri, svo Sveini varð oft hugsað: þar sem kápan endar þar tekur
reiðihamurinn við. Katrín var frámunalega nægjusöm í þeim efnum, hún
notaði alltaf sama haminn, sem ekkert beit á, en þótt hún hefði hann, óskaði
hún einskis heitara en þess, að Sveinn gæfi sér kápu — bara svo hún gæti
fleygt henni framan í hann. Þessi skjólflík hennar var samt búin einum ókosti,
hún rann af henni áður en minnst varði. Það voru þess vegna ekki einungis
bömin, sem héldu henni áfram í hjónabandi, heldur einnig kápuleysið. Hug-
ur hennar var síbundinn kápunni — ég get hvorki skilið né dvalið í hjóna-
bandi vegna kápuskorts hugsaði hún — og í höfði hennar hafði myndazt sú
andlega spenna, sem oft er undirrót mannlegra stórviðburða.
Katrín þekkti alla felustaði, sem ekki kröfðust nýrrar kápu, til að mynda
skjólgóðan klett. Þar sat hún á sumrin, en á veturna, ef kalt var úti, kaus
hún hænsnakofa nágrannanna. Hún dvaldi aldrei tvö köst í röð í sama kof-
anum. Til skiptis hímdi hún undir húströppum eða brauzt inn í kartöflu-
geymslur.
37