Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.1965, Qupperneq 62

Tímarit Máls og menningar - 01.09.1965, Qupperneq 62
Tímurit Máls og menningar (1935). Hann talar fyrir nýrri tónlist, sem „gerir alþýðu manna unnt að lifa tónmenningarlífi, lýsir baráttu liennar, þrám og þörfum og er henni nátengd í stað þess að þjóna henni einungis með varaj átningum og loka sig frá henni með kreddufestu.“ Hann segir svo 1936 um deilur með hinum ýmsu borgaralegu tízku- stefnuin: „Allt þetta rifrildi um nýja fagurfræði er til einskis. Þar verða engir sigurvegarar, aðeins sigraðir. Og jafnvel þótt tónskáld vorra tíma' hefðu að minnsta kosti getað orðið sammála um einhver fáein atriði, mundi annað fólk koma til skjalanna, hrjúfara í rómnum og siggrónara í lófunum. Og það yrði barið í borðið og spurt: Hver hefur gagn af þessu? Og það er reyndar úrslitaspurning- in.“ „Framför,“ segir Eisler að lokum um þetta efni á Beethovenþinginu 1952, „kallast það í listum, er þær auðgast að tj áningartækni vegna hug- mynda og frumgilda, sem runnin eru frá hinni nýju samfélagsvitund.“ Hugleiðingar Eislers snúast sem sé allar um nýtt félagslegt hlutverk list- ar, sem þjónar um inntak og form þeim miklu alþjóðlegu markmiðum, er verklýðshreyfingin berst fyrir. Þar er um sósíalska og raunsæja list að tefla, handgengna verkalýð og í kall- færi við alþjóð; þar er um að tefla að leysa hið mikla viðfangsefni vorra tíma. „Allt frá unglingsaldri hef ég leitazt við að semja tónlist, sem kom- ið gæti sósíalismanum að liði. Það var oft mjög erfitt verkefni og mót- sagnakennt. En það eitt er held ég verðugt verkefni listamönnum vorra tíma,“ segir Hanns Eisler 1951 á stofnþingi Sambands þýzkra tón- skálda og tónvísindamanna, og getur djarft úr flokki talað. Og hvað um tylftarkerfi Schön- bergs og tónsmíð hans á þeim grund- velli ? Vera kann að herklukkan hafi glumið í bréfaskiptunum við Schön- berg árið 1926, að þar hafi verið merki þess, að hin andstæðu viðhorf, sem þá létu á sér bæra, væru enn víð- tækari en ágreiningur um stjórnmál einn saman. En í augum Eislers var Schönberg þó hinn mikli meistari, og enda þótt lærisveinninn hefði æ á- kveðnari fyrirvara gagnvart heims- skoðun meistarans og fagurfræðum, þá sætti hann sig enn um langt skeið við kenningar hans um nýjan tón- smíðagrundvöll. Jafnvel er Eisler hafði tekið að leggja fram þau skil- ríki um andstæðar skoðanir sínar, er Schönberg hafði saknað, það er að segja frá og með árinu 1927, en þar felldi hann á máli tónanna dóm, sem ekki verður um villzt, yfir kreddu meistara síns, bæði í fjöldasönglögum sínum, kórverkum, leiksviðs- og kvik- myndatónlist — þá var þó langt frá að hann hefði brotið þessi vandamál til mergjar og leyst þau í tónsmíði. 172
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.