Tímarit Máls og menningar - 01.04.1967, Síða 14

Timarit Máls og menningar
þetta fyrirtæki allt kostar, komið yfir
20 miljarða dollara, á einu saman
árinu sem leið 12 miljarðar, og
Johnson fer fram á að framlagið í ár
hækki upp í 22 miljarða, er sam-
svarar heildarfjárlögum Frakka eða
fjárlög Islands margfölduð tvöhundr-
uð sinnum. Eins og stórri þjóð sæmir
er ekki horft í kostnaðinn þegar kall-
ar að brýnt verkefni. Og tilkostnaður
liefur aukizt fram úr hófi, ef miðað
er við hvað kostaði að drepa mann
hér fyrr á öldum. Um það allt er að
finna sundurliðaðar tölur. Okkur er
orðið munntamt orðtakið framfærslu-
vísitala og könnumst við enska orðið
„cost-of-living“, og nú sé ég að kom-
ið er inn í málið í Bandaríkjunum
hliðstælt orð: „cost-of-killing“ eða í
beinni merkingu drápkostnaður. —
Charles Neal hefur tekið að sér í Los
Angeles Times að reikna út eða áætla
vísitölu. drápkostnaðar á mann og
sýnir hvernig hún stígur von úr viti
upp í svimandi hæðir. A dögum Ses-
ars áætlar hann jjennan kostnað 75
cent, en fer upp í 3 dollara á Napó-
leonstímunum. í fyrri heimsstyrjöld-
inni varð hann nærri 21000 dollar á
hvern fallinn og komst í síðari heims-
styrjöldinni upp í 50.000 dollara. En
Víetnamstríðið setur í þessu sem öðru
algert met: drápkostnaður á mann
sem næst 175.000 dollarar, eftir út-
reikningi þessa Bandaríkjamanns.
Hér er sannarlega hernaðarátak
sem er einsdæmi í veröldinni fram að
Jjessu. Og ég hef þó ekki nefnt nema
nokkur atriði, fáeinar kaldar tölur.
Eða eru þessar tölur í rauninni svo
kaldar? Eru þær kaldar í Víetnam?
Flugvélarnar sem gera árásir hvern
dag má reikna í tugum eða hundruð-
um, sprengjunum sem þær varpa frá
sér má auðveldlega hafa tölu á og
magni þeirra í tonnum. Þær tölur eru
kaldar. En upp af sprengjunum gjósa
lieit bál, um þvert og endilangt land-
ið, undan jreim brennur og sviðnar
jörðin, íbúðahverfi lifandi fólks,
sveitaþorpin, kornið á ökrunum, stíga
heitir logar sársauka og kvala, J)ar
sem í skauti fósturjarðarinnar gengur
eilt yfir alla akurlendið dýrin skóg-
ana fuglana börnin blómin. Segjum
ekki að þessar tölur séu kaldar.
Það verður með hverjum degi ljós-
ara að þessi hernaður á ekkert skylt
við venjulega styrjöld, þar sem eigist
við hersveitir, heldur er hún komin
á J)að stig að skotmörk Bandaríkja-
hers er landsbyggðin öll, bæir og
þorp, er sýnir að stríðið er ekki leng-
ur við skæruliða eina heldur þjóðina
alla. Frá því að sprengjuárásirnar
liófust á Norður-Víetnam fyrir tveim
árum hefur markmiðið verið auðsætt
að valda sem mestri tortímingu.
Minnugir ófara sinna í Kóreu hafa
Bandaríkjamenn ekki enn vogað að
gera innrás á landi, en af því meira
ofurkappi úr lofti, þar sem lítillar
mótspyrnu þarf að vænta, yfirburðir
svo algerir að þeir eiga í rauninni
4