Tímarit Máls og menningar - 01.04.1967, Qupperneq 66

Tímarit Máls og menningar
geta þrifizt, skyldi vera algerlega
friðað, þó mátti gera þar ráðstafanir
til að eyða meindýrum. Hið friðlýsta
land skyldi vera undir vernd Alþingis
og ævinleg eign íslenzku þjóðarinnar
og „það má aldrei selja eða veðsetja“
segir í lögunum. Þingvallanefnd skip-
uð þremur alþingismönnum skyldi,
fyrir hönd Alþingis, annast yfirstjórn
hins friðlýsta lands. Framkvæmd
Þingvallalaganna frá 1928 hefur,
frá rriínum bæjárdyrum séð, orðið
með þeim hætti, að Þingvellir eru
ekki jafnmikill helgistaður allra ís-
lendinga eða jafnmikil eign allrar ís-
lenzku þjóðarinnar, þar sem nokkrum
völdum lsleridingum hefur verið leyft
að reisa sér srimarbústaði innan hins
friðlýsta svæðis, en allir aðrir íslend-
ingar hafa ekkert slíkt leyfi fengið,
og þar sem nokkrir menn eða félaga-
samtök hafa fengið leyfi til að hefja
ræktun á hinu friðlýsta og friðhelga
svæði þó margir aðrir séu því mót-
fallnir að slík ræktun skuli leyfð.
Enda er nú svo komið, vegna fram-
kvæmdar Þingvallalaganna, að Þing-
vellir eru einungis á alþjóðaskrá um
þjóðgarða með fyrirvara, þar sem
friðunarákvæðum er ekki nógu vel
framfylgt og gætu hvenær sem er ver-
ið strikaðir út af þeirri skrá, ef ekki
verður úr bætt.
I mörgum löndum heims hefur
undanfarin ár verið rætt mjög mikið
um notkun ýmissa efna til að eyða
illgresi og meindýrum, aðallega skor-
dýrum, og þessar umræður hafa síð-
ur en svo verið að ástæðulausu. Notk-
un slíkra efna hefur nefnilega farið
mjög í vöxt og ný og ný efnasam-
bönd ætluð til slíkrar eyðingar komið
á markaðinn í stórum stíl. En það
hefur komið áþreifanlega í ljós, að
hér fylgir böggull skammrifi, því
mörg þessara efna drepa miklu fleira
en þeim er ætlað. Þau eru t. d. sum
skaðleg mönnum ogþauhafastundum
borizt af ökrum í ár og vötn og strá-
drepið þar fiskistofna. Sum þessara
efna eru hvergi til í náttúrunni, þau
eru búin til af mönnum og náttúran
kann þessvegna ekki tökin á því að
kljúfa þau og eyða þeim, eins og hún
eyðir smám saman náttúrlegum úr-
gangi. Þessi efni safnast því fyrir í
náttúrunni og hefur verið sýnt fram
á, að þau geta haft mjög alvarlegar
afleiðingar, því dýr taka þau til sín
með fæðunni og komið hefur í Ijós,
að villt dýr, sem hafa fengið í sig
nokkurt magn þessara efna, hafa orð-
ið ófrjó, svo hér er um alvarlegan
Iilut að ræða. Víða hafa því verið
sett ströng lagaákvæði um sölu og
notkun slíkra efna,þar sem þauhættu-
legustu, en það eru einkum ýms klór-
sambönd kolhydrata, hafa verið al-
gjörlega bönnuð. Hér á landi hafa
engar slíkar reglur verið til og eru
ekki enn, enda hefur notkun þessara
eyðingarefna verið mjög lítil hér
samanborið við það, sem gerizt ann-
ars staðar. Þó hefur notkunin aukizt
56