Tímarit Máls og menningar - 01.10.1968, Blaðsíða 25

]ean-Paul Sartre
ÞJóðarmorð
Ekki er ýkjalangt síðan orðið ,.þjóð-
armorð111 varð til. Það var myndað
af lögfræðingnum Lemkin á milli-
stríðsárunum. En verknaðurinn sjálf-
ur er jafngamall mannkyninu, og
hingað til hefur sú þjóðfélagsgerð
ekki komið fram sem af sjálfu sér
kemur í veg fyrir þennan glæp. Hvað
sem því líður er þjóðarmorð af-
sprengi sögunnar og ber einkenni
þess þjóðfélags sem fremur það. Það
þjóðarmorð sem hér verður tekið til
umræðu, er framið af voldugasta auð-
valdsríki okkar tíma; það er þess eöl-
is að nauÖsyn ber til að kanna að hve
miklu leyti það er afleiðing af efna-
hagsundirstöðu þessa ríkis, pólitísk-
um markmiðum þess og þeim mót-
sögnum, sem núverandi þjóðfélags-
aðstæður fela í sér.
Einkum verðum vér — með tilliti
til orÖsins þjóðarmorð—að reyna að
skilja tilgang bandarísku ríkisstjórn-
arinnar með stríðinu gegn Víetnam;
I Sátlmála Sameinuðu þjóðanna, frá
1 Höfundur notar orðið genocide, sem
myndað er af latneska orðinu genus —
kyn, ætt, tegund, og cidium = dráp.
19482, 2. gr., er skilgreining þjóðar-
morðs miöuð við sjálfan ásetninginn
með verknaðinum. Sáttmálinn skír-
skotaði óbeinlínis til atburða, sem öll-
um voru í fersku minni: Hitler hafði
opinskátt lýst yfir þeim markvissa á-
setningi sínum að útrýma Gyðingum.
Hann notaÖi þjóðarmorð sem tæki
og fór ekki dult með það. GyÖinga
varð að drepa, hvaðan sem þeir
kæmu, ekki sökum þess að þeir væru
staðnir að því að búast til baráttu
eða að þeir væru þátttakendur í and-
spyrnuhreyfingu, heldur aðeins sök-
um þess að þeir voru Gyðingar. Að
sjálfsögðu hefur bandaríska ríkis-
stjórnin varazt að segja nokkuð svo
afdráttarlaust. Hún hefur meira að
segja haldið því fram, að hún sé að
styðja SuÖur-Víetnama, bandamenn
sína, sem orðið hafi fyrir árás komm-
únista úr norðri. Getum vér með
hlutlægri skoðun staðreynda greint
2 Sáttmáli Sameinuðu þjóðanna um bann
við þjóðarmorði, sem samþykktur var á
allsherjarþinginu í París 9. desember 1948.
Þar er þjóðarmorð skilgreint sem áform
um að útrýma þjóð, kynþætti eða trúflokki
í heild eða hluta þeirra.
119