Tímarit Máls og menningar - 01.10.1968, Blaðsíða 37
unnar og fullveldiskrafa þjóðar sem
metur einingu sína mikils — komi
tvenns konar afstaða til greina: ann-
að hvort hörfi árásaraðilinn, semji
frið og viðurkenni að gjörvöll þjóðin
er í uppreisn gegn honum, eða hann
grípi til hreins og beins útrýming-
arhernaðar (ef það skaðar ekki eigin
hagsmuni), úr því að hin klassíska
hernaðarlist hefur reynzt honum
gagnslaus. Um þriðja kostinn er ekki
að ræða. En þessi síðarnefndi er
alltaf hugsanlegur. Úr því að her-
sveitir Bandarikjanna sökkva æ dýpra
í stríðsfenið í Víelnam, úr því að þær
magna stöðugt sprengjuárásir og
fjöldamorð, úr því að þær reyna að
ná yfirráðum í Laos og áforma inn-
rás í Kambodía á sama tíma og þær
gætu dregið sig í hlé, þá er enginn
vafi á að rikisstjórn Bandaríkjanna
hefur -— þrátt fyrir hræsnisfulla svar-
daga — valið síðari kostinn: þjóðar-
morð.
Tilgangurinn verður augljós ef
vér íhugum allar staðreyndir. Hann
hlýtur að vera forhugsaður. Vera
má að fyrr á öldum, á tímum ætt-
flokka- og lénsherrastríða, hafi þjóð-
armorð verið framið af skyndingu, í
augnabliksæði. Þjóðarmorð sem
gagnbyltingarhernaður, afsprengi
vorra tíma, krefst hins vegar skipu-
lagningar, herstöðva og þarafleiðandi
bandamanna (stríðið er háð í fjar-
lægu landi) og sérstakrar fjárhags-
áætlunar.
Þjóðarmorð
Þjóðarmorð hlýtur því að vera
úthugsað, skipulagt. Vandséð er
samt hvort þjóðarmorðingjarnir geri
sér grein fyrir hvað þeir vilja. Til
þess yrðum vér að skyggnast djúpt
í hjörtu mannanna: vér vitum að
trúgirni hreintrúarmannsins getur
gert kraftaverk. Máske eru sumir
embættismenn utanríkisráðuneytisins
bandaríska svo vanir sjálfslyginni, að
þeim takist enn að halda í þá trú að
þeir séu að berjast í þágu Víetnams.
Eftir síðustu yfirlýsingar banda-
riskra lalsmanna (t. d. „við erum að
verja sjálfa okkur“, „jafnvel þótt
Saigon-stjórnin æskti þess, færum við
ekki frá Víetnam“ o. fl.) mætti
ætla, að þessum sjálfsblekkjandi sak-
leysingjum fari stöðugt fjölgandi.
Hvað sem því líður, þurfum vér ekki
að brjóta heilann um þennan sál-
fræðilega feluleik. Sannleikann er að
finna heima fyrir, í kynþáttahatri
bandaríska hersins. Vitanlega er þetta
kynþáttahatur — á svertingjum, Asíu-
mönnum, Mexíkönum — grundvall-
arstaðreynd, sem á sér djúpar rætur;
það var til — dulið eða ódulið —
löngu áður en Víetnamstyrjöldin
liófst; enda neitaði bandaríska ríkis-
stjórnin að staðfesta Sáttmálann sem
stefnt var gegn þjóðarmorði. Þar með
er ekki sagt, að hún hafi þegar árið
1948 haft þjóðarmorð í hyggju. En
sú skuldbinding hefði — af yfirlýs-
ingum ríkisstjórnarinnar að dæma
— farið í bág við löggjöf margra
131