Tímarit Máls og menningar - 01.10.1968, Blaðsíða 38
Tímaril Máls og mcnningar
ríkja í Bandaríkjunum. Núverandi
valdhafar álíta sig með öðrum orð-
um hafa frjálsar hendur í Víetnam
sakir þess að fyrirrennarar þeirra
neituðu að taka afstöðu gegn svert-
ingjahalri hvítra manna í Suðurríkj-
unum; og þannig leiðir hvað af öðru.
A. m. k. hefur kynþáttahatur handa-
riskra hermanna í Suður-Víetnam
magnazt. Hinir ungu Bandaríkjamenn
heita pyndingum, hafa varnarlausar
konur að skotmarki í æfingarskyni,
sparka í kynfæri særðra Víetnama,
skera eyrun af hinum föllnu til minja.
Liðsforingjarnir eru jafnvel verri.
Herforingi einn raupaði af því við
Frakka, sem vitnaði um það fyrir
stríðsglæparéttinum, að hann liafi elt
Víetkong-menn uppi í þyrlu sinni
og skotið þá á rísakrinum. Að sjálf-
sögðu voru þetta ekki hermenn úr
þjóðfrelsishernum, sem kunna að
verjast, heldur bændur við rísyrkju.
Þessum ráðvilitu bandarísku her-
mönnum hættir til að rugla saman
Víetkong-mönnum og Víetnömum og
lýsa því jafnan yfir, að „góðir Víet-
namar séu aðeins dauðir Víetnamar“.
eða öfugt orðað, þótt merkingin hald-
ist: „Sérhver dauður Víetnami er
Víetkong-maður“. Lítum á eftirfar-
andi dæmi: Bændur undirbúa rísupp-
skeru fyrir sunnan 17. breiddarbaug.
Bandarískum hermönnum skýtur
upp, þeir kveikja í kofum bændanna
og búast til að flytja þá í herstjórn-
arþorp. Bændurnir mótmæla, eina
andstaðan sem vopnlausir bændur
geta veitt hinum vígalegu aðkomu-
mönnum, og segja: „Rísuppskeran
verður góð. Við viljum vera hér kyrr-
ir og borða rísinn okkar.“ Þetta er allt
og sumt, en það nægir til að egna hina
unguBandaríkjamenn til reiði: „Víet-
kong hefur troðið þessu í hausinn á
ykkur, þeir hafa kennt ykkur að veita
mótspyrnu“. Þessir hermenn eru svo
ruglaðir í ríminu að þeir sjá ofbeldi
og undirróður i máttlitlum mótmæl-
um sem þeirra eigið ofbeldi hefur
vakið. Allt þetta á að líkindum rót
sína að rekja til vissra vonbrigða.
Þeir komu til að frelsa Víetnam,til að
bjarga því undan árás kommúnista,
en komast brátt að raun um að þeir
eru óvelkomnir. í stað frelsara
hreppa þeir hlutverk hernámsliðs.
Það rennur upp fyrir þeim Ijós, og
þeir skynja nú að þeirra er ekki ósk-
að, að í Víetnam geti þeir engu kom-
ið til leiðar. En hik þeirra og efi
endast skammt, reiðin blossar aftur
upp, og þeir segja einfaldlega við
sjálfa sig, að sérhver Víetnami sé
tortryggilegur af því að hann er Víet-
nami. Og hann er vissulega tortryggi-
legur frá sjónarmiði nýlendustefn-
unnar nýju. Þeir skilja óljóst, að í
þjóðfrelsisstríði eru óbreyttir borg-
arar einu sjáanlegu óvinirnir. Þeir
taka að leggja fæð á þá og kynþátta-
hatrið rekur smiðshöggið á. Þeir
stóðu í þeirri trú að þeir væru í Víet-
nam til að bjarga Víetnömum og
132