Tímarit Máls og menningar - 01.10.1968, Blaðsíða 46

Tímarit Máls og menningar
um lækningar hans er þessi saga. Einhverju sinni kom Björn Þórðarson,
bóndi á Sléttaleiti, með brúna hryssu í lækningu til Björns. Hún var hol-
grafin beggja megin herðakambs og allt niður á herðablöð.
Björn byrjaði lækninguna á því að sverfa eir niður í sárið, eins og þá
var títt, til að hreinsa upp úr því allan dauða. Síðan hóf hann aðal-græðslu-
aðgerðina. Hann teymdi merina að hestasteininum á hlaðinu, sté svo upp
á steininn og meig i sárið, þar til út af flóði báðumegin. Þessa lækningu
endurtók bann dag eftir dag, þangað til hryssan var gróin sára sinna, —
og tók enga borgun fyrir.
Einnig var Björn oft fenginn til að aflífa stórgripi á bæjunum fyrir
sunnan Steinasand. Hann var snar í viðbrögðum og aldrei brast hann kjark
né áræði.
Steinn afi minn átti hest, sem Hringur var nefndur. Hann var orðinn gam-
all og farið fé, þegar hér segir frá. Steinn fékk Björn til að slá af Hring.
Þá var sá siður uppi að rota hross með barefli. Steinn hýrgaði Björn á
víntári, áður en hann gekk til verka. Síðan er Hringur leiddur inn í kálgarð
og bundinn rammlega. Björn þrífur til hamars, sem hann hafði alltaf með
sér, þegar rota skyldi dróg, reiðir hann á loft og slær mikið högg í krúnuna
á Hring og lætur svo hvert höggið ríða af öðru, þar til komin er skál inn
í höfuð skepnunnar. En Hringur sýnir ekkert snið á sér til falls og er orðinn
bandóður af skelfingu og kvölum. Þá grípur Steinn fram í: „Þetta er skítt
hjá þér, karlinn. Hættu þessu!“ En Björn bregður snart við og þrífur ljá,
sem er þar nærri, og sker Hring á háls. Þannig endaði þessi bústólpi þjón-
ustu sína hér í heimi.
Björn var stundum fenginn til að klappa upp kvarnir og kljúfa grjót.
Þessi verk voru honum svo mikið metnaðarmál, að hann tók aldrei gjald
fyrir, þótt að honum væri haldið. Þess voru dæmi, meira að segja, að hann
borgaði með sér til þess að fá að vinna þau. Hann var mjög velvirkur.
Þegar hann klauf grjót, lagði hann mikið kapp á, að steinarnir yrðu sem
fegurst kantaðir og færu fallega í hleðslu. Sérstakan hamar bar hann alltaf
með sér til þessarar iðju. Þann hamar kallaði hann Fingur.
Steinn afi minn var lengi formaður fyrir Sunnsendingaskipinu. Hann skip-
aði Björn kollubandsmann, og því embætti hélt hann alla tíð síðan, meðan
hann fór á sjó.
Starfi kollubandsmannsins var að hlaupa upp með kollubandið, um leið
og skipið hjó í sand í lendingu, og að halda bandinu stríðu til þess að út-
sogin tækju það ekki, áður en áhöfnin kæmi sér upp úr því. Ennfremur
140