Tímarit Máls og menningar - 01.10.1968, Blaðsíða 56

Tímarit Máls og menningar
„Ætlarðu að sýna honum allt safnið, Pjotr Petrovítsj?“ spurði hún og
leit á mig með glettnislegu brosi.
„Já, strax og við erum búnir að drekka te.“
„Þá ætla ég að skreppa inn í bæinn á meðan, ég þarf að kaupa köku hjá
Kirsjheim og ýmislegt annað.“
„Gerðu eins og þú vilt.“
Hún færði okkur te og sítrónur og setti fat með Vínarköku fyrir framan
mig.
„Það er bezt fyrir þig að horða duglega, þér mun ekki veita af að styrkja
þig“
Þegar við höfðum drukkið teið kveikti Tsjerpúnov sér í sígarettu, hann
lét öskuna í skel með sólskinslitum hörmum, tvær slíkar skeljar voru á
borðinu. „Þær eru frá Nýju-Gíneu,“ sagði hann.
„Jæja, verið þið sælir,“ sagði stúlkan hárri röddu, stóð upp frá borðinu
og fór út úr stofunni.
„Jæja þá,“ sagði Tsjerpúnov og horfði á eftir henni. Síðan henti hann
á andlitsmynd, sem hékk á veggnum, af skinhoruðum og skeggjuðum manni.
„Veiztu hver þetta er? Hann var mikill rússi, Miklúkó Maklaí. Hann var
landkönnuður og húmanisti. Eg býst ekki við, að þú skiljir hvað húmanisti
er, en það gerir ekkert til, þú skilur það seinna. Hann var mikill lærdóms-
maður og hann trúði því, að menn væru góðir í eðli sínu. Hann dvaldist
lengi með mannætum í Nýju Gíneu, vopnlaus og veikur af hitabeltissjúk-
dómi. Samt tókst honum að láta margt gott af sér leiða hjá villimönnunum.
Hann sýndi þeim svo mikla þolinmæði og gæzku, að þegar korvettan Smar-
agðurinn kom loksins til að sækja hann og fara með hann aftur til Rúss-
lands þyrptust villimennirnir um hann veinandi og vildu ekki að hann færi
frá þeim. „Maklaí, Maklaí,“ hrópuðu þeir á eftir honum, „komdu aftur.“
Þú skalt jafnan minnast þess, að það er hægt að sigra allt með hinu
góða.
Stúlkan kom aftur og stóð í dyrunum. Hún hafði lítinn, svartan hatt á
höfði og var að draga á sig vinstri hanzkann.
„Hvað er annars skáldskapur?“ spurði Tsjerpúnov allt í einu. „Nei, ég
býst ekki við að þú getir svarað því, það er að minnsta kosti ekki hægt að
skýrgreina hann, en líttu á þessa skel, hún er frá eyju Maklaís. Ef þú horfir
nógu lengi á hana verður þér skyndilega ljóst, að einhvern löngu liðinn
morgun féll sólskinið þannig á hana að það hverfur aldrei af henni aftur.“
Stúlkan settist og fór að taka af sér hanzkann. Ég starði á skelina. Mér
150