Tímarit Máls og menningar - 01.10.1968, Blaðsíða 62

Tímarit Máls og m enningar
einræmislegum tón. Eftir tvær eða þrjár mínútur var hann sofnaður og við
skemmtum okkur á ýmsan hátt, en gættum þess að vekja hann ekki. Dreng-
irnir á öftustu bekkjunum léku: „Nágranni minn, betlarinn“ og steiktu ör-
smáa fiska yfir eldspýtuloga. Á fremsta bekknum lásu drengirnir sögurnar
af bandaríska leynilögreglumanninum, Nick Carter. Tveimur mínútum áður
en hringt var og frímínúturnar byrjuðu létum við bækur detta í gólfið eða
við hnerruðum allir í einu.
En nú var Tregubov kominn, eins og hefnigjarn drottinn herskaranna,
og hann líktist meira að segja myndinni af drottni herskaranna sem var i
dómkirkjunni — stór og digur með mikið skegg og loðnar augabrúnir.
Það voru ekki aðeins lærisveinarnir sem voru hræddir við Tregubov,
kennararnir voru það ekki síður. Hann var ákafur keisarasinni, átti sæti
í ríkisráðinu og ofsótti alla fríhyggjumenn. Hann var jafn að virðingu og
erkibiskupinn í Kænugarði og hann gerði auma sveitapresta, sem voru sendir
á hans fund til að fá ráðningu fyrir afglöp, mállausa af ótta. Hann hafði
unun af því að taka þátt í opinberum umræðum um trúarlega heimspeki,
sem mjög var í tízku um þetta leyti, og kom á þessa umræðufundi ilmandi
af Kölnarvatni og talaði af mikilli mælsku, rólega og smeðjulega.
Við hötuðum hann ekki siður en hann hataði okkur, en við lærðum það
sem hann kenndi og gleymdum því aldrei.
Við fundum upp alls konar viðbárur til þess að þurfa ekki að sækja
kennslustundir hans. Tryggasta hæli okkar á flótta undan honum var kennslu-
stofan þar sem kennd var rómversk-katólsk guðfræði, þar vorum við óhultir.
Þetta var yfirráðasvæði rómversk-katólsku kirkjunnar og páfans í Róma-
borg, Leós XIII. Vald Tregubovs náði ekki inn fyrir þröskuld þessarar
rykugu kennslustofu, þar var það faðir Olendskí sem ráðin hafði.
Hann var hár og þrekinn með svart talnaband um úlnliðinn. Hann brást
alltaf vel við því þegar rétttrúaðir flóttamenn birtust í dyrum hans.
„Ertu að skrópa?“ spurði hann alvarlega.
„Nei, faðir, mig langaði bara til að hlusta um stund á kennslu yðar.“
„Jæja, langaði þig til þess?“ faðir Olendskí hristist af hlátri, „komdu
hingað.“
Drengurinn kom til Olendskís sem gaf honum löðrung — það var synda-
kvittunin.
„Seztu þarna út í hornið, bak við Korzjevskí," (Korzjevskí var mjög
fyrirferðarmikill pólverji) „svo að þú sjáist ekki utan af ganginum og farið
verði með þig í loga helvítis. Sittu kyrr og lestu þetta dagblað."
156