Tímarit Máls og menningar - 01.12.1968, Blaðsíða 99

K. S. Karol
Mennmgarbyltingin kínverska
Síðustu tvö ár hefur slíkt pólitískt
umrót verið í Kína að þess eru eng-
in dæmi áður. Miljónir æskufólks,
verkamanna og bænda hafa af eld-
móði tekið þátt í fjöldafundum eða
lent í harðvítugum átökum, jafnvel
í afskekktustu héruðum landsins. Þó
er það svo, að hinir andstæðu hópar
sem okkur er sagt að berist á bana-
spjót lýsa allir hollustu sinni við
sama manninn, Mao Tse-tung, og
sama flokkinn, Kommúnistaflokk
Kína.
Dagblöð vesturlanda hafa komið
okkur að litlum notum við lausn
þeirrar gátu sem felst í þessari orra-
hrið. Æsifréttastíll þeirra og fjand-
skapur þeirra, sérstaklega banda-
rískra blaða,í garð kínverskra komm-
únista hafa gert að verkum að þau
hafa lagt megináherzlu á „rosafrétt-
ir“, jafnvel þegar þær virtust tæplega
geta staðizt eða voru jafnvel augljós-
lega uppspuni, og niðurstaða þeirra
hefur verið að borgarastríð væri yf-
irvofandi í Kína. Þau hafa ekki ver-
ið í vafa um hvað réði gerðum kín-
verskra leiðtoga: öfund, illgirni og
metnaður, en allur fjöldinn var að-
eins viljalaus verkfæri í höndum
hinna nýju „herstjóra“ sem voru
aftur að koma fram á sjónarsviðið í
Kína úr röðum kínverska kommún-
istaflokksins sjálfs.
Það eru litlar líkur á því að rás
atburðanna staðfesti skilgreiningu
sem byggð er á vafasömum heimild-
um, túlkuðum af hlutdrægni. Ekkert
hefur orðið úr borgarastríði í Kína.
„Herir“ Maosinna og andstæðinga
Maos hafa jafnan gufað upp í sama
mund og boðað var að lokahríðin
væri að hefjast. Margumtalaðir hers-
höfðingjar í hópi andstæðinga Maos,
„sem ráða yfir tveimur af hverjum
þremur fylkjum Kína“, hafa aldrei
notað vald sitt og aðstöðu til þess að
láta heiminn vita hvað þeim og Mao
Tse-tung ber á milli. Og smám sam-
an hefur jafnvel þeim dagblöðum sem
leggja mest upp úr æsifréttum farið
að leiðast þessi fréttaburður. Þau
verja æ minna af fréttarúmi sínu til
frásagna af því sem gerist í Kína og
gefa þá skýringu á misheppnuðum
skilgreiningum sínum á ástandinu
þar að þar hafi valdið hið „óræða“
eðli austurlenzks hugsunarháttar:
20 TMM
305