Tímarit Máls og menningar - 01.06.1969, Blaðsíða 79

Um nokkra þœtti brezkrar menningor
með skýrum rökum að sjálf merking frelsishugtaksins hjá Hobhes og Locke
var óskiljanleg nema í tengslum við skoðun þeirra á eignarhugtakinu. Frelsi
var að þeirra skilningi að eiga með sig sjálfur í markaðsþjóðfélagi þar sem
sá sem seldi á leigu hæfileika sína (vinnuafl sitt) var samkvæmt skilgrein-
ingu ófrjáls og átti því ekki kosningarétt. McPherson færði óhagganlega á
það sönnur að frelsi og eign væru óaðskiljanleg atriði í Englandi á 17. öld.
Hann setti ekki þá Hobbes og Locke aftur í stéttarlegt samhengi og túlkaði
kenningar þeirra í lj ósi þess hvernig þær urðu til, en hann setti kenningam-
ar í ótvírætt andlegt samhengi og varpaði þannig ljósi á stéttarlegt eðli þeirra.
Þetta gerði hann einfaldlega með því að spyrða saman að nýju stjómmál
og hagfræði. Þar með var viðfangsefnið orðið allt annað. Rit McPhersons
um Mill, Green og kenningar hagfræðinnar sem síðar kom út hefur að geyma
ýtarleg rök fyrir því að hagfræðileg atriði séu „mikilvægur þáttur pólitískra
fræðikenninga“. Með þessu hefur hann lagt drög að hugsanlegri nýsköpun
fræðigreinarinnar. En hin pólitíska hugmyndafræði í Englandi er í grund-
vallaratriðum ónæm fyrir einstökum gagnrýnisröddum frá útlöndum. Inn-
an hennar halda menn áfram að ræða um pólitískar hugmyndir sem algerlega
sértæk fyrirbrigði án tengsla við hagfræðikenningar, stjórnmálasögu eða
hagsögu.
Sagnfrœði
Hugmyndir slitnar úr sögulegu samhengi eiga sér hliðstæðu í hugmynda-
snauðri sögu. Namierisminn er útfærsla á hinni pólitísku heimspeki Englend-
inga. í þessu tilviki skapaði þó mikill og frumlegur gáfumaður alveg nýja
þekkingu. Sú staðreynd að lærisveinar Namiers hafa reynzt ófærir um að
leika afrek hans eftir sýnir hve mikill nýjvmgamaður hann var. Hann setti
nýjungar sínar aldrei fram á kerfisbundinn hátt og hugmyndir hans um stjórn-
mál og menningarleg efni moruðu af hinum furðulegustu skoðunum.
Namier var innflytjandi til Englands en varð ákafur föðurlandsvinur.
Hann trúði á yfirburðahæfileika ensku þjóðarinnar og hafði yfirleitt mestu
fyrirlitningu á öðrum þjóðum og menningu þeirra. Hann starfaði í utanrík-
isráðuneytinu í heimsstyrjöldinni fyrri og var ákafur talsmaður sundur-
limunar Austurríkis-Ungverjalands og þess að bundinn væri endi á áhrif
Þjóðverja í Austur-Evrópu. „Framtíð hvíta kynstofnsins“ sagði hann „bygg-
ist á heimsveldum, þ. e. a. s. á þeim þjóðum sem ráða yfir víðáttumiklum
landsvæðum utan Evrópu“. Þessar skoðanir voru ekki vanhugsaðar og þeirra
69