Tímarit Máls og menningar - 01.06.1969, Blaðsíða 92

Tímarit Máls og menningar
ekki þar við sitja, sem er þetta sýnishorn,
heldur hefjist nú þegar handa um, að
tryggja G. B. vinnufrið til þess þarfaverks,
að ljúka við þýðingu allrar hinnar guð-
dómlegu Kómedíu á næstu árum. Eins og
þessi þýðing ber með sér, fer hér höndum
um skáld, sem er búið þeirri snilli og gáf-
um að geta íslenzkað eitt merkasta verk
heimsbókmenntanna á þann hátt, að hæfi
því og höfundi þess Dante.
Siglaugur Brynleifsson.
Innlönd
Lestur Innlanda1 er ferð inn í hugarheim
skálds, sem gerist æ innhverfara með tím-
anum, stefnir frá hinu ytra til hins innra,
kafar æ dýpra í leitinni að kjarna þess,
sem er. Að því leyti er nafn hókarinnar
mjög haglega valið og ber um leið vitni
smekkvísi höfundarins og tiginbomu lát-
leysi ljóða hans.
Ef höfð er hliðsjón af fyrri ljóðahókum
hans, vekur athygli, hve nýja bókin er sam-
fellt verk. Það er kannski villandi að segja,
að hún sé ljóðaflokkur, en hún er miklu
meira í ætt við ljóðaflokk en þær. Hér er
skáldið að fást við afmarkaðra efni og brýt-
ur það markvissar til mergjar en fyrr í
hverju ljóðinu eftir annað.
Hannes Pétursson hefur löngum leitazt
við að tjá reynslu sína og viðhorf sífellt
með nýjum hætti, halda lengra og lengra í
nýjar áttir, komast sem næst kjarnanum, að
uppsprettu lífs og ljóðs. I Kvæðahók voru
yrkisefnin fleiri og fjölbreyttari, — Ijóðin
ósamstæðari en í seinni bókunum. í ann-
arri bókinni túlkaði Hannes persónulegt
lífsviðhorf sitt á opinskárri hátt en áður,
söng jörðinni, hlutunum í kringum sig
og hinni frjóu lífsnautn lof. Um þá bók
Hannes Pétursson: Innlönd. Helgafell
1968. 76 hls.
sagði Kristján Karlsson: „Höfuðeinkenni
þessa skáldskapar eða öllu heldur hreyfing-
in á bak við hann er ástríðulítil, en tilfinn-
ingarík leit að jafnvægi". Þeirri leit hélt
Hannes áfram í Stund og stöðum. Þar kvað
enn við nýjan tón. Skáldið stefndi enn í
nýjan áfanga. I annarri bókinni orti hann
um persónulegan vanda, nú um stöðu
manns og heims: um hverfleikann í óstöð-
ugum heimi, tjáningarvandann og áhrifa-
mátt skáldskaparins og öryggisleysi manns-
ins í heimi nútímans.
Mér sýnast ljóðin í Innlöndum eðlilegt
framhald þriðju bókar Hannesar Péturs-
sonar. Inn í næma vitund hans streymir allt,
sem hann sér og heyrir: „hrynjandi stund-
ar og staða“, en í Innlöndum birtist per-
sónulegt viðhorf hans nú og mat hans á því,
hvað sé honum sjálfum mest virði af því,
sem tíminn, reynslan og verðandin skola
á fjörur, hvaða vörðum hann fylgir á leið
sinni í nýjan áfanga. Hannes er ekki mikið
haráttuskáld. Ilann boðar ekki öðrum trú
á tiltekinn málstað í stjórnmálum, trú eða
heimspeki, allra sízt í síðustu ljóðum sín-
um, þó að hann segi okkur þar ýmislegt um
hug sinn og lífsviðhorf. Að þessu leyti er
skáldskapur hans innhverfur: hann er
sprottinn af persónulegri baráttu, einstak-
lingsbundnum vanda.
Af fyrsta ljóðinu í Innlöndum verður
ljóst, að þótt gamlar fjarlægðir séu horfn-
ar og heimurinn skroppinn saman og f jötri
hverja stund okkar nálægð síns ytri veru-
leika, vekur það ekki nýja snertingu við
kviku og eigind hlutanna í vitund skálds-
ins. „Hinn blikandi kjarni, innstur í öllu
sem er til“ er ennþá í sama fjarska. Þetta,
sem dagurinn færir að höndum, er ekki
nógu áhrifamikið og eftirminnilegt til þess
að sökkva til botns í vitundinni; það flýtur
ofan á. Hvað er þá satt? Hvað er það, sem
skáldið þráir og leitar og hverfur til aftur
og aftur og vakir óafmáanlegt í vitund
82