Tímarit Máls og menningar - 01.10.1969, Side 33

Undantekningin og reglan
hann vildi ekki fara yfir fljótið. Og á leiðinni yfir fljótið braut hann á sér
handlegginn. Ég átti líka sök á því.
DÓMARINN brosandi: AÍS áliti burðarmannsins?
KAUPMAÐURINN einnig brosandi: Eðlilega. Það var nú reyndar ég sem dró
hann uppúr.
dómarinn: Nújæja. Eftir brottrekstur leiðsögumannsins fékk kúlíinn átyllu
til að hata yður. Og á undan? Festulega við Leiðsögumanninn: Viður-
kennið þér nú að maðurinn hataði kaupmanninn. Þegar maður leiðir hug-
ann að því er það eiginlega eðlilegt. Já það er skiljanlegt að maður, illa
launaður, sem rekinn er með valdi til háskaverka og verður fyrir heilsu-
tjóni öðrum manni til ábata, hættir lífi sínu fyrir nærriþví ekki neitt, fái
þá hatur á þessum manni.
LEIÐSÖgumaburinn : Hann hataði hann ekki.
dómarinn: Við viljum nú hlýða á gestgjafann í stöðinni í Han, ef vera
skyldi hann gæti skýrt okkur frá einhverju sem gæfi okkur upplýsingar um
samskipti kaupmannsins við undirmenn sína. Við Gestgjafann: Hvernig
kom kaupmaðurinn fram við menn sína?
gestgjafinn: Vel.
dómarinn: Á ég að láta fólkið í salnum fara út? Álítið þér að atvinnurekst-
ur yðar kunni að verða fyrir skakkaföllum ef þér segið sannleikann.
GESTGJAFINN: Nei, það er ekki nauðsynlegt einsog stendur.
dómarinn : Svosem þér viljið.
GESTgjafinn: Hann gaf jafnvel leiðsögumanninum tóbak og borgaði hon-
um kaupið umyrðalaust. Og hann kom líka vel fram við burðarmanninn.
dómarinn: Yðar stöð er seinasta lögreglustöðin á þessari leið?
GESTGJAFINN: Já, þar tekur við hin mannlausa eyðimörk Jahí.
dómarinn: Svo já! Það hafa semsagt verið kringumstæðumar sem kölluðu
fram vinsamlegheit kaupmannsins, tímabundin, að segja má taktísk vin-
samlegheit. í stríði láta liðsforingjar okkar sér líka umhugað um að vera
því mannúðlegri við hermennina sem nær dregur víglínunni. Svoleiðis
vinsamlegheit eru að sjálfsögðu marklaus.
KAUPMAÐURINN: Hann hafði tildæmis þann ávana að syngja á göngunni.
Eftirað ég ógnaði honum með skammbyssunni til að fá hann til að fara
yfir fljótið heyrði ég hann ekki syngja neitt.
DÓmarinn: Hann hefur þá verið fullur af beiskju. Já það er skiljanlegt.
Ég verð aftur að taka dæmi úr stríðinu. Þar gat maður líka skilið óbreytta
hermenn þegar þeir sögðu við okkur liðsforingjana: Já þið berjist fyrir
127