Tímarit Máls og menningar - 01.10.1969, Blaðsíða 39
Minn trúnaSuT er ykkar trúnaSur
„DavíS konungur“ sem fjallar þó fyrst og fremst um lífsnautnina, en hún
veröur skáldinu, ásamt syndinni, mjög að yrkisefni í þeirri bók. Minnir Þor-
steinn í þessu kvæöi á Davíð Stefánsson ungan og þaö því fremur sem tengsl-
in við þjóösöguna eru augljós og skýr. Annað kvæði bókarinnar er fjallar um
þetta sama efni er „Tilvera“, en það hefir á sér annan blæ og er skemmtileg
formtilraun. Orlög hins forna skálds Borgfiröinga, Gunnlaugs ormstungu,
verða Borgfirðingnum Þorsteini og aö yrkisefni í fyrstu bók hans, og er
kvæðið „Gunnlaugur ormstunga á förum“ etv. einna hreinast sögulegt kvæði
hans í hefðbundinni merkingu. En um leið bregður fyrir í kvæðinu stílbragði
sem síðar verður eitt ríkasta einkenni alls skáldskapar Þorsteins, myndhvörf-
um.
Önnur ljóðabók Þorsteins Tannfé handa nýjurn heimi (1960) er einna
auðugust af slíkum fornum minnum og þjóðsagnastefjum, en svo er að sjá
sem skáldið leiti sér þar staðfestu í arfi hins liðna, gangi í vopnabúr sögunn-
ar að afla sér vopna til að takast á við samtíðina. Þarna verður arfurinn að
því tannfé er ljóðin skulu bera hinum nýa heimi. Skáldið stendur með nokk-
urum hætti miðja vega milli nýs og liðins, sér sjálft sig sem landleysingja eða
víking, en fyrir eyrum þess renna í eitt:
raddir Jómsvfkinga og ys götunnar (Gestir)
og í öðru ljóði bókarinnar, „Orð“:
á skammdegismorgnum runnu snærökkursskíman
og Ynglingasaga í eitt.
í einu kvæði bókarinnar lýsir skáldið för sinni á vit hins liðna sem Finn-
merkuför og segist „alsýldur alda snævi“ (Tákn). í samræmi við þetta geym-
ir bókin athyglisverðar tilraunir með hefðbundið Ijóðform er síðar koma
til umræðu; frá þessu hverfur Þorsteinn þó hvoru tveggja í næstu bók sinni
Lifandi manna landi (1962), heim kominn úr för sinni. Þessi för um slóðir
fornaldar hefir verið honum nauðsynlegur inngangur að sköpunarstarfi
hans, hreinsunareldur íslensks skálds á tuttugustu öld.
Nefna má allmörg dæmi þjóðsagnastefja, ævintýra- og fornsagnaminna í
ljóðum Þorsteins frá Hamri auk þeirra er nú hafa verið nefnd. í Tannfé
handa nýjum heimi koma fyrir mörg slík minni svo sem „dansleikur norna á
hindarheiði“ (Dans á hindarheiði), en „Hindarfj all“ kemur fyrir í Fáfnis-
málum; „finnmörk" (Tákn), og „hrímþursar“ (Örlög). í bókinni Lifandi
manna landi yrkir skáldið stöku er vísar til sagnarinnar um Valtý á grænni
treyu (bls. 39), og í Lángnœtti á kaldadal (1964) eru kvæði sem vísa til
133