Tímarit Máls og menningar - 01.10.1969, Blaðsíða 65
Minn trúnaður er ykkar trúnaður
í síðustu ljóðabók skáldsins til þessa Jórvík er að finna mörg dæmi mynd-
hvarfa, og í henni hefir það náð mestum þroska í meðferð þeirra. í einu
Ijóði bókarinnar verða dagar honum að húsi, og för mannsins um ævidagana
hefst á því að þessu húsi er læst að baki:
Sumir dagar eru hús
sem viff læsu m vandlega
áðuren viff kveffjum
og hverfum út á vettvang áranna
en ef viff síffar förum þar hjá
af tilviljun
sjáum viff allar dyr opnar —
börn dvelja þar að leik
og það sem mest er um vert:
sólin skín ótrúlega glatt á húsið.
(Sumir dagar — bls. 13.)
í upphafi er hér talað um daga sem hús, en þar næst er myndinni þrengt
inn í læstar dyr, og á næsta andartaki eru dagarnir horfnir fyrir árum; um
leið og mynd rúmsins þrengist, víkkar mynd tímans. Að síðustu er komin
stutt stund af tilviljun, og þannig er myndinni snúið við: við komum aftur
að húsinu, minningunni um liðinn dag, og allar dyr standa á gátt þær er við
læstum vandlega að baki. Athyglivert er hér hve orðin „dagur“ — „hús“
takast á, hve spennan milli rúms og tíma leikur um ljóðið í smæstu brigð-
um. Sú minning er við þóttumst grafa í gleymsku með okkur sprettur skyndi-
lega fram að nýu. Og leikur barnanna snýr minningunni við: Það sem við
óskuðum að gleyma er orðið kærkomið, en síðan hádepillinn: sólin skín á
minninguna. Þannig eru sól og börn kvödd til vitnis um það hve þessi minn-
ing er okkur kærkomin orðin, og það sem meira er: sólin skín „ótrúlega
glatt“ á hana eftir allan þann tíma svo að hún er skýr í hugum okkar. Allar
myndir þessa ljóðs eru einfaldar og Ijósar, myndskiptin skýr, en myndhvörf
og andstæður renna saman í órjúfanlega heild. Um leið er allt orðafar hóf-
legt, næstum hversdagslegt.
í lokakafla Jórvíkur eru fimm smáljóð er telja má meðal þess persónuleg-
asta sem Þorsteinn frá Hamri hefir kveðið. í þessum fimm ljóðum er skáld-
ið innhverfara en oft ella. Ljóðið „Glugginn“ hljóðar svo:
Leingi var ég lokaffur gluggi. Unz þeim fagnaði
Um mig léku
í óþoli kvöldsins
hin sæla birta
og hinn svali skuggi.
opinn gluggi.
Og allir hrópuffu:
Opinn gluggi —
Hér bregður Þorsteinn upp lítilli, en skýrri mynd með einföldum og óbrotnum
orðum, en snýr henni að lokum við með snöggri andstæðu. Þetta ljóð er eins
159