Tímarit Máls og menningar - 01.10.1969, Blaðsíða 66
Tímarit Máls og menningar
og hin ljóöin í þessum kafla, öll nema eitt, ort undir miklum áhrifum ís-
lenskrar ljóöhefðar. Um sumt minnir þetta ljóð á sum kvæöi Steins Steinars,
ekki síst, „Universitas Islandiae“, enda yrkir Steinn þar einnig um glugga,
þótt í öðrum anda sé.
Annað einkenni þessa ljóðs er persónugervingin og nánd skáldsins við
verkefnið, en svipað gildir og um önnur ljóð þessa bókarkafla. Ljóðið
„Kvöldið“ er raunar enn einfaldara og hrynjandi þess jafnari:
I liúminu komstu
og horfðir inn.
Inni fyrir
lá órofa þögn yfir valnum.
Ég gerðist fúslega
gluggi þinn.
Þú deildir geði
við dapurt kvöldið í salnum.
í þessu ljóði sýnir skáldið vel nánd sína, er síðar verður rædd, þótt kveðið
sé í 2. persónu eintölu, en persónugervingar gluggans og kvöldsins leika sam-
an. í lokin nær leikurinn miðdepli sínum, og þá þoka glugginn og gesturinn,
kvöldið úti, um set fyrir hinu dapra kvöldi inni; kvöldið úti og kvöldið inni
mætast í glugganum og mynda þar heild í lokahendingu ljóðsins.
í ljóðinu „Vaggan“ leikur skáldið að sterkri andstæðu hins óhagganlega
og hins breytilega. „Eg“ ljóðsins er vaggan, fulltrúi hins óbreytanlega:
Það svaf og ég heyrði
sæng þess lyft
og sagt: 0 hér
ertu loksins fundið.
Og allt er breytt:
mér er byft og hrundið.
Ég er vagga einhvers
sem um var skipt.
Hrynjandi þessa ljóðs er hröð og með glöggum jöfnum takti, og sjálft skipt-
ist það í stutta jafna hluta. Hér verður umskiptingssaga þjóðsögunnar skáld-
inu að tilefni myndhvarfa. Orðin „vagga einhvers“ auka á óvissuna í ljóðinu,
en hún er hluti umskiptanna er það fjallar um. „Vaggan“ veit ekki hvað hefir
komið í stað hins fyrra. Það sem var stöðugt víst og eðlilegt er skyndilega
horfið, en eitthvað óþekkt, jafnvel ógnvekjandi ókunnugt, er komið í stað-
inn. Hér eru myndhvörfin, andstæðan og persónugervingin sett saman í fá-
um óbreyttum orðum og verða ekki skilin að. Ljóðið er kveðið að hefð-
bundnum hætti, en uppsetningin ma. sýnir að lögð er sem fyrr áhersla á að
hljómbrögð formsins séu virk og lifandi í heild ljóðsins.
Ljóðið „Flóttinn“ fjallar einnig um það sem eitt sinn var, en nú er horfið.
Að ýmsu leyti er það etv. persónulegast þessara ljóða ásamt ljóðinu „Þyt-
urinn“ sem næst kemur í bókinni. í upphafi er lýst þeim er stendur utan dyra
160