Tímarit Máls og menningar - 01.07.1971, Blaðsíða 17

Hjalatf við Medeu
miðaldirnar einar. Helzti oft látum vér fornaldir Grikklands gera oss villu-
ljós, og klassiska slikju endurfæðingartímanna glepja fyrir oss sjónir; bú-
sæld Aþenumanna á dögum þeirra Akkemenesniðja og þær menntir sem frá
henni eru runnar verða seint annað en skammur kafli í langri sögu, visast
ekki ófróðlegur, en þó varla fróðlegri en margt annað, Grikkland sjálft aðeins
lítilfj örlegur útskækill á landamærum Persaveldis. Og Grikkjum þeim sem
nú lifa eru dagar Miklagarðskonunga og auturrómverska ríkisins sá tími
er land þeirra átti sér frægasta sögu og menning þess stóð með mestum
blóma. Og gleymum heldur ekki að frá Miklagarði eru til vor komnar hug-
sjónir og vísindi húmanismans og endurfæðingartímanna.
En hverfum nú í svipinn frá höfuðstað veraldar, eða þeim stað sem for-
feður vorir hugðu að svo væri, vindum segl og leggjum upp í Sæviðarsund,
áleiðis til Kolkis, og höfum oss Apollóníus frá Roðey að leiðsagnarmanni.
Vér höfum hina sömu stefnu og Jason þá er hann fór hér um fyrir margt
löngu sömu erinda, eigum þó stutta dvöl á þeim höfnum og kauptúnum norð-
anlands á Tyrklandi þar sem honum þótti einsætt að koma við. Og fyrr en
vonum varir erum vér komnir austur í hafsbotna, á stjórnborða eru Gúrlands
strendur, þess lands þar sem eru fríðastar konur og þýðast tungutaká jarðríki:
þar segja skáldin að fjallshlíðin sé rauð fyrir rós, og þar sprettur adesa, hið
ljúfa vín. Ég held ég fari ekki mjög landavillt þó ég segi að vér séum hér
komnir við Ey, það land er hyggði forðum hin hárfagra Kirka, máttug gyðja
og máli gædd, og hafði uppi himneskan vef; en þeim fræðum mun ég aldrei
gegna að Kirka hafi búið undan ströndum Latverjalands; eða hvað hefði
henni getað gengið til, Helíuss dóttur og systur Eettess konungs, ættborinni
í þessum eyglaðsheimi, við austræna viðhöfn og fágaða siði, að taka sér
bólfestu hjá ómenntuðum skrælingjum vestur í heimi? í norðri mænir Káka-
susfjall yfir landið, þar liggur Prómeþeifur endilangur bundinn á klöpp og
slítur örn lifur hans óaflátlega og seðst aldrei, svo ég vísi í orð leiðsagnar-
manns vors; og þá er kvöldsett er orðið, sjáum vér hvar hún flýgur yfir
skipinu, ofar skýjum, og dregur súg í flugnum, þvílíkan að seglin fyllir á
svipstundu. Og í næstu andrá kveður við í hömrunum af angistarkveini
Prómeþeifs er örnin slítur lifrina.
Vér leggjum nú skipinu upp í mynni Fasisár, eða Ríonár eins og nú er
sagt — fornu nafni er enn haldið á kaupstað þeim sem stendur við ósana,
Potí, og beinum róðurinn áleiðis til Kútaísborgar, höfuðstaðar Kolkislands
7