Tímarit Máls og menningar - 01.07.1971, Page 87

eldsumbrotum og verður sá gaddur eða flú-
oreitrun ekki tímabundiff fyrirbrigffi, sem
á dögum Hannesar Finnssonar. Það er í-
hugunarvert að kynna sér trú Hannesar
Finnssonar á gæffi landsins skömmu eftir
Móðuharffindin og þær kenningar nú á dög-
um, sem ástundaffar eru meðal þeirra, sem
vildu helst flúorhúða meginhluta landsins
og setja afganginn undir vatn, til þess aff
geta selt ódýrt rafmagn til óþrifalegra
iðjubæla í eigu erlendra auðfélaga, auk
þess sem landsmenn væru látnir borga niff-
ur rafmagnsverðiff.
Inngangsritari er óspar á lýsingarorff í
hástigi um marga þá menn, sem snerta frá-
sögn hans, og er þaff afsakanlegt, en niður-
röðun í frásögninni af Steingrími biskupi
er aftur á móti full klaufaleg: „Eftir lát
Hannesar er augljóst, aff Steingrímur vill
taka hann sér til fyrirmyndar í öllum grein-
um. Hann siglir til Kaupmannahafnar, tek-
ur guðfræðipróf, en verffur jafnframt lærff-
asti maffur í sagnfræði og fornum bók-
menntum. Að námi loknu giftist hann Val-
gerði, ekkju Hannesar biskups ...“ Inn-
gangsritari gerir mikið aff því, aff líkja
ýmsum mönnum við Hannes Finnsson og
telur sig geta rakið áhrif frá honum á sam-
tíma og síðari tíma menn, og gerir þá að
einhverskonar glans-aftirmynd Hannesar
biskups, slíkt verffur ætíð jafn leiðigjarnt
og það er þýffingarlaust.
I lok inngangs er tekin umsögn Jóns Sig-
urffssonar um Hannes Finnsson, sem inn-
gangsritari telur aff verffa muni dómur sög-
unnar um biskup, en sá dómur er þegar
fallinn. Siglaugur Brynleifsson.
Vorskí skáld
Maður er nefndur Ivar Orgland, norskur aff
kyni, ættaður frá Sunnhörðalandi, skáld
gott og söngvinn, fræðaþulur á norræna
vísu, doktor aff nafnbót fyrir bók mikla um
Vmsagnir um hœkur
Stefán frá Hvítadal, en er auk þess harla
vel að sér í verkum fleiri skálda íslenzkra
og hefur þýtt á norsku Ijóffaúrval eftir sjö
af þeim, þeirra á meffal Stefán, og gefið út
tíu ljóffasöfn frumsamin eftir sjálfan sig.
Hið síffasta sem út hefur komið af þeim
fram aff þessu, heitir Torg og altar, og birt-
ist á vegum Fonna forlags í Ósló.
Orgland nam íslenzku við Háskóla Is-
lands, varð aff því búnu sendikennari við
sömu menntastofnun og gegndi því starfi
einn áratug effa svo. Hygg ég, aff fáir fs-
lendingar, sem hér hafa dvalizt, séu jafn-
handgengnir íslenzkum bókmenntum og
hann, enn færri þeirra hafi unnið svo mikiff
aff kynningu þeirra erlendis, og varla getur
nokkurn meiri íslands vin en Orgland.
Hann er og flestum útlendingum betur aff
sér í íslenzku. Á það reyndar ekki síffur
viff konu hans, frú Magnhild. Mér finnst
hlýffa, að minnzt sé á þessa nýjustu bók
Orglands í íslenzku málgagni, svo mjög
sem hann hefur látiff til sín taka bókmennt-
ir vorar, og gríp því ritföngin.
Ferill Orglands sem ljóðskálds er nokkuff
sérstæður. Framan af voru ljóff hans ein-
ungis hefðbundin að formi, ósjaldan erótísk
náttúrulýrik og ekki sízt trúarlegs efnis,
en ætíff þjóffleg, þ. e. norræn í anda. Allt
sést þetta einnig af því, aff þau íslenzk
skáld, scm hann fékk einna mestar mætur
á og snaraði fyrst á norsku, voru þeir
Davíð Stefánsson og Stefán frá Hvítadal.
Þó mun Orgland vera enn skyldari Stefáni
en Davíð. Og ég efast um, að Orgland hafi
gert betri þýðingar á öffru en trúarkvæðum
Stefáns, svo sem ASfangadagskvöld jóla
1912.
Meff árunum virðist hafa orðiff á þessu
nokkur breyting. Skáldið hefur að nokkru
hörfaff frá hinu hefðbundna formi, erótíkin
vikiff fyrir sársauka lífsreynslunnar. Trúar-
tilfinningar gætir ekki heldur svo mikiff
sem áffur. En þjóðræknin virffist hafa
77