Tímarit Máls og menningar - 01.12.1979, Síða 83

Þorgeir Þorgeirsson
Arfur Sigurðar málara
Til er nokkurskonar óskamynd borgaralegs samfélags af listamanninum
að loknu æfistarfi. Það er að segja hafi hann verið snillingur. Þetta er
skinhoraður og sárfátækur veslingur, samtíðin hefur ekki skilið hann (en
við skiljum hann núna, auðvitað!) og í einhverju skúmaskotinu er hann
að gefa upp öndina. Banameinið næringarskortur.
Um leið og andinn líður uppaf þessum veslingi kemur viðurkenningin
á verkum hans.
Nú er vart að vita hvað er á bakvið þessa óskamynd. Er það sú
furðuhugmynd að list sé hægt að skapa þó menn séu úrvinda af næring-
arskorti, það er að segja sannfæringin um að listin heimti enga sérstaka
líkamsorku, sé amlóðaverk og ónytjungsvinna? Er það varnagli þess sem
sjálfur vill ekki þurfa að hiusta á boðskap samtímalistarinnar og hefur enn
verri hryllingssögur úr fortíðinni reiðubúnar sem skálkaskjól? Eða er þetta
máske bara einföld og bláttáfram óskin um að svelta alla listamenn í hel?
Oftar en ekki er þessi mynd nefnilega lygi.
Það rifjaðist upp fyrir mér núna í sumar þegar ég las viðtal við ungan
myndlistarmann í dagblaði. Hann vitnaði til þess að Sigurður Guð-
mundsson málari hefði dáið úr sulti þjóðhátíðarárið 1874.
Eðlilega.
Þetta er fullyrðing sem hver hefur étið útúr öðrum í heila öld og vel
það. Enginn veit hver fyrsmr kom með þessa fúllyrðingu. Og náttúrlega ger-
ir enginn sér ómak til að kanna málið nánar fyrst myndin hentar svona vel.
En látum nú samtíð Sigurðar njóta sannmælis.
I Uppskriftar- og virðingarbók Reykjavíkur á Landsbókasafni stendur:
Ár 1874, hinn 8. september vorum við undirskrifaðir lögregluþjónar til staðar
í húsi No. í Aðalstræti til þess eptir fyrirmælum bæjarfógetans í Reykjavík að
skrifa upp og virða eptirlátna muni Sigurðar sál. Guðmundssonar málara, sem
dó í Reykjavík hinn 7. þ.m.
Fór uppskriptin fram þannig:
457