Fréttablaðið - 29.05.2015, Blaðsíða 34
KYNNING − AUGLÝSINGGrasflötin og garðyrkja FÖSTUDAGUR 29. MAÍ 20156
Ég hef alltaf haft gaman af að elda og sá fyrir löngu hversu miklu máli skiptir að nota góðar kryddjurtir í
matinn. Þannig vaknaði áhuginn fyrir
kryddjurtum og ég fór að viða að mér upp-
lýsingum,“ segir Auður Rafnsdóttir, sem
er einlæg áhugamanneskja um krydd-
jurtaræktun. Fyrir nokkrum árum var
Auður hætt að hafa undan að svara fyr-
irspurnum vina og ættingja um ræktun
kryddjurta og ákvað því að stofna Face-
book-síðuna Áhugafólk um kryddjurta-
ræktun þar sem hún hefur safnað saman
miklu magni af upplýsingum sem eru að-
gengilegar öllum.
Auður hefur einnig skrifað pistla og
svarað fyrirspurnum um kryddjurtarækt-
un á Spyr.is. „Síðan er ég að skrifa bók um
kryddjurtir sem gefin verður út af Forlag-
inu næsta vor.“
Áhugi á kryddjurtaræktun fer vaxandi á
Íslandi en Auður segir slíka ræktun krefjast
dálítillar natni. Plönturnar þurfi umhyggju
og reglulegt viðhald. Hún gefur hér nokk-
ur góð ráð til þeirra sem hyggjast nýta sval-
ir sínar eða gluggakistur undir kryddjurta-
ræktun.
Nánari upplýsingar má síðan finna á
Face book undir „Áhugafólk um kryddjurta-
ræktun“ en einnig á á Snapchat og Insta-
gram undir „kryddjurtir“.
Ýmis góð ráð Auðar
● Auður mælir með því við byrjendur að
byrja ekki á sáningu/spírun heldur á því
að kaupa græðlinga og koma þeim upp.
Hún segir mikilvægt að kaupa þá beint
frá gróðurstöðvum.
● Gott er að byrja á auðveldum jurtum
á borð við basilíku en síðan má rækta
hinar kryddjurtirnar koll af kolli. Auð-
veldar kryddjurtir sem rækta má úti eru
graslaukur, steinselja og mynta. Erfiðasta
plantan að eiga við er rósmarín að mati
Auðar.
● Algengt er að vökva kryddjurtir eins og
um blóm sé að ræða, það er einu sinni í
viku. Auður segir þetta ekki réttu aðferð-
ina. Betra sé að vökva með smá skvettu
daglega. Þessi vökvun segir hún að eigi
við um flestar kryddjurtir, sérstaklega
yfir sumartímann. Hún segir einnig mjög
gott að potturinn sé látinn standa í skál
og áríðandi að í botni pottsins sé smá
krull eða steinar.
● Mjög mikilvægt er að klippa kryddjurt-
ina snemma og oft. Auður segir gott að
æfa sig á basilíkunni en best er að klippa
hana ofan frá við efstu laufin. Við það
þéttist plantan verulega. Ef basilíkan er
ekki klippt nægilega verður hún of hávax-
in og þetta á við um allar kryddjurtir að
sögn Auðar.
● Ein algengustu mistökin eru að taka lauf-
blöðin af á röngum stöðum. Aldrei skal
taka neðstu stóru laufin þar sem þau eru
mjög áríðandi lauf fyrir alla upptöku
sólarljóss og birtu. Betra er að taka efstu
laufin enda eru þau nýjust og bragðast
best.
● Auður segir marga gera þau mistök
að klippa ekki plöntuna áður en hún
blómstrar. Ef jurtin fær tækifæri til að
blómstra mun hún einbeita sér að því á
kostnað laufanna. Því er best að klippa
blómin strax í upphafi.
● Moldin er gríðarlega mikilvæg að sögn
Auðar. Hún segir marga gera þau mistök
að nota ekki nægilega næringarmikla
mold. Ekki er gott að nota mold úr garð-
inum en best er að kaupa mold frá gróð-
urræktunarstöðvum.
● Þegar planta á kryddjurtum úti í garði
segir Auður mikilvægt að fólk átti sig á
því að plantan vaxi og geti breitt úr sér.
Það geti verið hvimleitt, sér í lagi fyrir ná-
grannann sem er allt í einu með búnt af
óreganó og myntu í bakgarðinum sínum.
Auður mælir með því að planta í potta
sem er þá hægt að færa til. Einfalt sé til
dæmis að grafa pottinn í blómabeðið en
þá má einnig taka hann inn þegar kóln-
ar í veðri. Ef kryddjurtin er í potti er betra
að ráða við rótarkerfið.
Kryddjurtir þurfa ást og umhyggju
Auður Rafnsdóttir heldur úti Facebook-síðunni Áhugafólk um kryddjurtaræktun. Hún skrifar einnig pistla og svarar fyrirspurnum
um kryddjurtir á Spyr.is. Hún segir kryddjurtaræktun þarfnast nokkurrar yfirlegu en gefur hér nokkur góð og gegn ráð.
Auður Rafnsdóttir hefur brennandi áhuga á kryddjurtaræktun og hefur viðað að sér heilmiklum upplýsingum
sem hún deilir með öðrum á Facebook og víðar. MYND/ANDRI MARINÓ
Þegar skordýr og önnur meindýr gera sig heimakomin í garðin-
um þarf að grípa til ráðstafana. Það er einfalt og ódýrt að búa sér
til sinn eigin skordýraeyði úr hráefnum sem til eru á heimilinu og
oft virka þeir ágætlega. Hér eru nokkrar uppskriftir að skordýra-
eyði sem auk þess að vera einfaldir eru líka umhverfisvænir. Það
er gott ráð að grípa til eyðisins um leið og merki um skordýr sjást,
því fyrr sem byrjað er að eyða því auðveldara verður það.
Hvítlaukste
Sjóðið hálfan lítra af vatni, setjið gróft skorinn hvítlauk út í og látið hann
liggja í bleyti þar til vatnið kólnar. Takið hvítlauksbitana úr og spreyið á
plönturnar.
Tómatlaufsblanda
Malið lauf af tómatplöntu og leggið í bleyti í nokkra daga, síið vatnið
og sprautið yfir plöntur. Tómatlauf geta innihaldið eiturefni, notið því
blönduna ekki á matjurtir.
Garðyrkjuolía
1 tsk. jurtaolía
1 tsk. uppþvottalögur
2 bollar vatn
Setjið öll hráefnin í úðabrúsa og hristið hann svo allt blandist saman. Þá
er blandan tilbúin og hægt að úða henni yfir gróðurinn.
Basilíkute
4 bollar vatn
1 bolli fersk basilíka (eða 2 tsk. þurrkuð)
1 tsk. uppþvottalögur
Sjóðið vatnið, bætið þá basilíku við. Takið af hitanum, lokið og látið liggja
þar til vatnið hefur kólnað. Síið. Blandið uppþvottaleginum saman við og
sprautið á.
Heimatilbúnar varnir
Nauðsynlegt er að gera ráðstafanir þegar meindýr gera vart við sig í garðinum.
NORDICPHOTO/GETTY
Reynslumiklir viðgerðar-menn hjá sláttuþjónustu JS Ljósasmiðjunnar eru að
sigla inn í afar annasaman tíma.
„Það verður yfirleitt allt vitlaust
að gera fyrstu helgina í júní þegar
fólk ætlar að setja sláttutækin í
gang eftir veturinn,“ segir Jón
Guðbjörnsson, annar eigandi JS
Ljósasmiðjunnar. Fyrirtækið þjón-
ustar bæði einstaklinga, fyrirtæki
og bæjarfélög og hefur gert í yfir
fimmtán ár. Starfsmenn hafa því
viðamikla reynslu í faginu og við-
skiptavinir eru í góðum höndum.
Síðustu vikur hefur mest verið
að gera í viðgerðum á keðjusög-
um og hekkklippum enda menn
að snurfusa limgerðin fyrir sum-
arið. Á næstunni verður hins vegar
mest að gera í viðgerðum á sláttu-
vélum, sláttuorfum og sláttutrakt-
orum.
En hvað þarf helst að laga?
„Mjög oft er þetta bilun sem snýr
að skít í bensíni svo við erum
mikið í blöndungshreinsunum,“
svarar Jón og getur þess að Ís-
lendingar séu ekki allt of passa-
samir með sláttutækin sín. „Fólk
stingur þeim einhvers staðar
undir vegg og er svo hissa þegar
tækin fara ekki í gang að vori,“
segir hann glettinn og mælir með
því að sláttutæki séu ávallt geymd
inni yfir vetrartímann. Hann segir
einnig góða reglu að láta yfirfara
og hreinsa sláttuvélar einu sinni
á ári en sláttuþjónusta JS Ljósa-
smiðjunnar sinnir einnig slíkum
verkefnum. „Þá hreinsum við vél-
arnar, skiptum um olíu, brýnum
hnífa og skiptum um kerti.“
Fyrirtækið f lytur einnig inn
og selur varahluti í öll sláttutæki
en er annars í góðu sambandi við
umboðin ef á þarf að halda.
Reiðhjólamenning fer vaxandi á
höfuðborgarsvæðinu og JS Ljósa-
smiðjan hefur brugðist við með
því að bjóða upp á reiðhjólavið-
gerðir. „Þetta er þriðja árið sem
við bjóðum upp á slíkar viðgerðir
og þetta er vaxandi hluti af starf-
seminni,“ segir Jón.
Þegar sumrinu lýkur og sláttu-
vélar fara í geymslu breytast verk-
efni fyrirtækisins. „Þá tökum
við að okkur alls konar smíði, til
dæmis á kerrum, stigahandrið-
um og fleiru. Um jólin bjóðum við
síðan upp á ljósakrossa á leiði sem
eru mjög vinsælir.“
Gera við öll sláttutæki
Sláttuþjónusta JS Ljósasmiðjunnar á Skemmuvegi 34 sér um viðhald og
viðgerðir á sláttutækjum og selur varahluti í flestar gerðir sláttuvéla,
sláttutraktora og sláttuorfa. Einnig er boðið upp á reiðhjólaviðgerðir.
Jón Guðbjörnsson við eina af fjölmörgum sláttuvélum sem sláttuþjónusta JS Ljósasmiðj-
unnar er að taka í gegn þessa dagana. MYND/GVA
Það verður
yfirleitt allt
vitlaust að gera fyrstu
helgina í júní þegar fólk
ætlar að setja sláttutækin
í gang eftir veturinn
Nánari upplýsingar
JS Ljósasmiðjan
Skemmuvegur 34
www.velaverkjs.is
velaverkjs@simnet.is
Sími: 554-0661
1
5
-0
9
-2
0
1
5
1
0
:2
2
F
B
0
6
4
s
_
P
0
4
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
3
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
1
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
3
1
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 1
6
3
3
-D
1
C
C
1
6
3
3
-D
0
9
0
1
6
3
3
-C
F
5
4
1
6
3
3
-C
E
1
8
2
8
0
X
4
0
0
2
B
F
B
0
6
4
s
_
2
8
_
5
_
2
0
1
5
C
M
Y
K