Morgunblaðið - 23.12.2014, Blaðsíða 55

MENNING 55
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 23. DESEMBER 2014
Þessar innhverfu fiðluhugleiðingar
Unu búa nefnilega yfir vand-
skilgreinanlegum og nærri dáleið-
andi töframætti sem fáir myndu
vænta frá ósérmenntuðu tónskáldi
er fæst mest við að leika nótur
eftir aðra.
Kannski ber þó til öryggis að
viðhafa sígilda fyrirvarann um ,já-
kvæða blekkingu‘ afburða spila-
mennsku, því mótun, tækni og
inntónun eru undantekningalaust í
innblásnum sérflokki – og ekki
dregur heldur úr dáfalleg akústík
Ísafjarðarkirkju.
Framsækin fornöld
Kammersinfónía
bbbmn
Verk eftir Áskel Másson. Elja fyrir
kammersveit (10:05), Ymni f.
flautu, klarínett, píanó, háa söng-
rödd, fiðlu, selló og kontrabassa
(13:15), Maes Howe, konsert f. túbu
og kammersveit (22:41) og Kamm-
ersinfónía (22:41). Jens Bjørn-
Larsen túba, Guðrún Ólafsdóttir
sópran og CAPUT sveitin. Stjórn-
andi: Joel Sachs. Upptökur fóru
fram í Salnum, Kópavogi í júní
2005. Naxos, 2014. 60:59 mín.
Áskell Más-
son (f. 1953)
hóf feril sinn
sem hús-
kompónisti Ís-
lenzka dans-
flokksins
snemma á 8.
áratug og er að mestu leyti sjálf-
menntaður. Slíkt er þó fráleitt ný-
lunda og á við fjölda tónskálda
fyrr og síðar. Enda hafa margir er
vit á hafa, þ.á m. Bartók, efazt um
að kenna megi tónsmíðafagið sem
slíkt, nema þá í hæsta lagi hlið-
argreinar eins og útsetningar og
orkestrun. Frumsköpun kemur að
innan!
Málið snýst s.s. um að vera ið-
inn við kolann, og varla er hægt
að væna Áskel um annað. Hann
telst þegar meðal afkastamestu
núlifandi íslenzkra tónskálda – og
þeirra mest fluttu erlendis, ef
skoðuð er atburðaskrá hans á
netinu. Þótt höfundur hafi í önd-
verðu haslað sér völl á slag-
verkssviði, ná síðari verk hans til
flestallra annarra tóngreina. Það
má og heyra á þessum diski, er
telur þrjú fyrir kammerhljóm-
sveit og eitt fyrir kammerhóp.
Síðustu þrjú verkin hljóta hér
heimsfrumflutning í hljóðriti.
Má því segja að undir merkjum
engu óþekktara plötumerkis en
Naxos, að viðbættum firnagóðum
flutningi undir Joel Sachs, sé at-
hygliverðum áfanga náð.
Verkin koma fljótt sínu bezta til
skila, enda laus við helztu drag-
bíta framsæknustu nútíma-
tónsmíða á við púlslausan rytma
og laglaust stefjaefni. Stíllinn er
víðfeðmur og tjaldar jafnframt,
þótt misáberandi sé, tilvitnunum í
íslenzk þjóðlög eins og Kvölda
tekur (rák 2) – þó að Ebbe
Skammelsøn (í Elju) sé mér vit-
andi perudanskt. Caput-hópurinn
er í fruntafínu formi, og einnig
Guðrún Ólafsdóttir messósópran í
Ymni; angurværu verki við hæfi
íslenzka aftansöngsins fyrrnefnda.
Túbukonsertinn Maes Howe
heitir í höfuðið á merkustu stein-
aldarbyggingum Norður-Evrópu,
þ.e.a.s. í Orkneyjum. Blæs þar
Jens Bjørn-Larsen tónvíðan jörm-
unlúður sinn af þjálli færni, líkt og
vekja skyldi upp 5.000 ára gamalt
ástardrama staðarins þegar snifs-
um af þjóðlaginu Stóðum tvö í túni
bregður fyrir við sáran grát hár-
fagurs hauklegs kvendis. Sömu-
leiðis er ekki laust við að votti fyr-
ir forsögulegum hjaðningavígum í
lengsta og herskásta þætti Kamm-
ersinfóníu nr. 2 (I.) – jafnvel þótt
þar og síðar sé vitnað í Gefðu að
móðurmálið mitt, minn Jesú, þess
ég beiði(!).
En slíkt ertir vitanlega aðeins
pervisnustu smásmygli. Fyrir
mestu er hvað þróttmikil tjábrigð-
in eru litrík. Persónulega stenzt
ég sjaldan sögulega tilhöfðun, og
hvað túlkun snertir má óhikað
ætla höfund sáttan við frammi-
stöðu jafnt CAPUTs sem stjórn-
anda hópsins.
Morgunblaðið/Eggert
Einlægni „En hvað sem því líður þá
stendur látlaus en persónuleg túlk-
un Halldórs vel fyrir sínu.“
Víðfeðmur „Verkin koma fljótt sínu bezta til skila,“ segir m.a. um tón-
smíðar Áskels Mássonar á nýútkomnum diski sem nefnist Kammersinfónía.
Trommuleikari
AC/DC, Phil
Rudd, vill fá aft-
ur starf sitt við
trommusett
sveitarinnar.
Þeir félagar voru
að senda frá sér
nýja plötu en
Rudd er bundinn
í Nýja-Sjálandi,
þar sem hann var ákærður fyrir að
hafa í vörslu sinni mikið af fíkniefn-
um, og fyrir að vilja annan mann
feigan. Angus Young, gítarleikari
AC/DC, segir erfitt fyrir þá að full-
yrða hvort Rudd nái að slást aftur í
hópinn. Hann á aftur að koma fyrir
rétt 9. febrúar.
Phil Rudd vill fá
starfið sitt aftur
Phil Rudd
Einn kunnasti
portrettljós-
myndari Evrópu,
Jane Bown, er
látinn 89 ára að
aldri. Bown
starfaði fyrir
breska blaðið
The Observer
allan sinn starfs-
aldur og naut
ómældrar virð-
ingar kollega sem fyrirsætna en á
ferli sem spannaði um sex áratugi
myndaði hún marga helstu lista- og
stjórnmálamenn sinnar tíðar, auk
mannlífs og fréttnæmra viðburða.
Meðal kunnustu verka hennar
nefna fjölmiðlar ljósmyndir af
Samuel Beckett, Björk Guðmunds-
dóttur, Elísabetu drottningu en
Bown myndaði hana síðast þegar
báðar voru áttræðar, og Bítlunum.
Bown þótti ímynd hógværð-
arinnar enda var hún þeirrar skoð-
unar að fréttamenn ættu ekki að
láta fara neitt fyrir sér heldur vera
vakandi fyrir umhverfinu og fylgj-
ast með. Hún myndaði alla tíð á 35
mm myndavél og tók fáa ramma af
hverri fyrirsætu; reyndi að fanga
hið afgerandi augnablik.
Portrettljósmyndarinn Jane Bown látin
Sjálfsmynd Jane
Bown árið 1949.
Eftir að hafa verið í níu ár í staðfestri
samvist gengu tónlistarmaðurinn heims-
kunni Elton John og kvikmyndagerð-
armaðurinn David Furnish í hjónaband
um helgina, nákvæmlega níu árum eftir
að þeir staðfestu samvistir sínar þegar
það var fyrst leyft í Bretlandi.
Um fimmtíu gestir voru viðstaddir at-
höfnina á heimili Johns og Furnish í
Windson nærri London, þar á meðal
David og Victoria Beckham. Synir
þeirra nýgiftu, Elijah og Zachary, færðu
þeim hringana og allir fjórir klæddust,
að sögn The Guardian, samskonar
bláum jakkafötum.
Elton John og David Furnish í hjónaband
AFP
Turtildúfur David Furnish og Elton
John nutu aðstoðar sona sinna við
giftinguna.
Lína Langsokkur –★★★★ – S.J. fbl.
Lína langsokkur (Stóra sviðið)
Fös 26/12 kl. 13:00 Lau 10/1 kl. 13:00 Lau 31/1 kl. 13:00
Fös 26/12 kl. 16:00 Sun 11/1 kl. 13:00 Sun 1/2 kl. 13:00
Lau 27/12 kl. 13:00 Lau 17/1 kl. 13:00 Lau 7/2 kl. 13:00
Sun 28/12 kl. 13:00 Sun 18/1 kl. 13:00 Sun 8/2 kl. 13:00
Lau 3/1 kl. 13:00 Lau 24/1 kl. 13:00
Sun 4/1 kl. 13:00 Sun 25/1 kl. 13:00
Sterkasta stelpa í heimi á Stóra sviði Borgarleikhússins!
Dúkkuheimili (Stóra sviðið)
Þri 30/12 kl. 20:00 Frums. Sun 4/1 kl. 20:00 4.k. Sun 11/1 kl. 20:00 7.k.
Fös 2/1 kl. 20:00 2.k Mið 7/1 kl. 20:00 5.k. Fim 15/1 kl. 20:00 8.k.
Lau 3/1 kl. 20:00 3.k. Fim 8/1 kl. 20:00 6.k.
Sígilt meistarastykki Ibsen í nýrri þýðingu Hrafnhildar Hagalín
Kenneth Máni (Litla sviðið)
Lau 27/12 kl. 20:00 Lau 10/1 kl. 20:00 Lau 17/1 kl. 20:00
Fös 9/1 kl. 20:00 Fös 16/1 kl. 20:00 Fös 23/1 kl. 20:00
Nýjar aukasýningar komnar í sölu!
Öldin okkar (Nýja sviðið)
Fös 9/1 kl. 20:00 Fös 16/1 kl. 20:00 Fös 23/1 kl. 20:00
Lau 10/1 kl. 20:00 Lau 17/1 kl. 20:00 Lau 24/1 kl. 20:00
Hundur í óskilum snúa aftur með nýja sýningu
Beint í æð (Stóra sviðið)
Lau 27/12 kl. 20:00 aukas. Lau 10/1 kl. 20:00
Fös 9/1 kl. 20:00 Fös 16/1 kl. 20:00
ATH janúar sýningar komnar í sölu!
Bláskjár (Litla sviðið)
Þri 3/2 kl. 20:00 Mið 4/2 kl. 20:00
Fyrsta verðlaunaleikritið sem gerist í Kópavogi
Jesús litli (Litla sviðið)
Sun 28/12 kl. 18:00 aukas. Sun 28/12 kl. 20:00
100.sýning
Mán 29/12 kl. 20:00
Fimm stjörnu mannbætandi leikhúsupplifun!
Jólahátíð Skoppu og Skrítlu (Nýja sviðið)
Fös 26/12 kl. 14:00 aukas.
Aukasýning 26.des vegna mikillar eftirspurnar.
Miðasala og nánari upplýsingar á midi.is og
í Gamla bíói 2 klst. fyrir sýningar s: 563 4000
Skötuveisla með Andreu Gylfa
» Þorláksmessa - 23. des kl. 11.30
Jólaball með Bó&Co
» Fös. 26. des kl. 23.00
Veistu hver ég var, diskóball
» Lau. 27. des kl. 23.00
Síðasti séns, tónleikar
» Þri. 30. des kl. 21.45
Nýárs gala kvöld í Gamla bíó
» Fim. 1. jan 2015 kl. 18.00
Gæði og þægindi síðan 1926
Við tökum svefninn alvarlega.
Hjá DUX® byggist góður svefn á háþróaðri tækni,
góðu handverki, stöðugum prófunum
og vandlega völdum efnum.
Þegar þú sefur í DUX rúmi hvílir líkami þinn
á meira en 85 ára rannsóknum og þróun.
duxiana.com
DUXIANA háþróaður svefnbúnaður / Ármúla 10 / 568 9950
D
U
X®
,D
U
XI
AN
A®
an
d
Pa
sc
al
®
ar
e
re
gi
st
er
ed
tr
ad
em
ar
ks
ow
ne
d
by
D
U
X
D
es
ig
n
AB
20
12
.