Tímarit Máls og menningar - 01.03.1999, Side 75

PARMENtDES KEMUR TIL AÞENU
verkamannshrammar, stórar og hruflaðar. Á hvirflinum gat að líta
lófastóran skallablett.
„Ef hershöfðinginn virðir ósk gamals manns,“ greip Parmenídes
veikróma inn í, „þá leyfir hann að unga manninum sé veitt hvíld.
Hann er auðheyranlega lúinn af hlaupunum.“
Períkles skáblíndi undrandi til hans, líkt og honum þætti bónin fela
í sér ókurteisa afskiptasemi, en kallaði síðan til sín tvo lífvarðanna og
fékk Feidíasi til fararinnar. Ungi maðurinn rétti úr sér. í hálfrökkri
súlnaganganna virtist hann enn ófrýnni en áður, með þykkar varirnar,
flatt nefið, breitt andlitið. Períkles horfði rannsakandi á hann.
„Þekkjum vér þig ekki?“ spurði hann.
„Svo lágt mundi yðar háæruverðuga persóna aldrei leggjast,“ svar-
aði ungi maðurinn andstuttur af svo yfirgengilegri auðmýkt að
krymti í Parmenídesi.
En Períklesi var ekki skemmt. „Ég skil. Frakkur durtur.“ Hann
hvessti brýnnar. „Hvert er nafn þitt?“
„Ég er steinhöggvarinn Sókrates, sonur Senfróníusar steinsmiðs.
Forfeður mínir voru allir frómir menn sem unnu í sveita síns andlits.“
Ólíkt þínutn, hefði hann bara þurft að bæta við til að fullkomna móðg-
unina.
„Vér báðum ekki um ævisögu þína,“ hreytti Períkles út úr sér. „Þú
kemur mér fyrir sjónir sem ósvífmn slöttólfur. En vér erum vissir um
að vér höfum séð þig áður.“
„Stendur heima.“ Sókrates rótaði í þunnu ryklagi marmarahell-
unnar með berum tám, sem skörtuðu kartnöglum. Ofan á allt annað
var hann hjólfættur. „Slíku greppitrýni gleyma menn ekki auðveld-
lega. Sennilega munið þér eftir mér úr hinni misheppnuðu herför til
Megöru. Ég barðist þar í liðinu sem þér völduð.“
Períkles stokkroðnaði, svo greina mátti í hálfrökkrinu. Hann átti
erfítt með að taka gagnrýni, en þó sérstaklega þegar deilt var á her-
stjórn hans. „Já, vér höfum aldrei haft yfir aumara herliði að ráða en
því sem vér sendum til Megöru,“ endurgalt hann sneiðina, en athuga-
semdin missti marks. Allir Aþeningar vissu að herförin gegn Megöru-
búum hafði runnið út í sandinn vegna afleitrar herstjórnar. „Enda
tókst ekki að endurheimta borgina.11 Períkles lét sem hann ætlaði ekki
að eyða frekari orðum á hann, sneri sér að heimspekingunum, en sá sig
TMM 1999:1
www.mm.is
65