Tímarit Máls og menningar - 01.03.1999, Síða 103

ÞRÁIN er í treganum bundin
Skáldkonan frá Hömrum grætur hér horfna hamingju sína og engin önnur
en nóttin er þjáningarsystir hennar því báðar gráta hjarta dagsins sem er
horfinn. Myrkrið og sorgin eru viðfangsefni kvæðisins en hrynjandin og
mýkt orðanna gera það að verkum að ljóðið orkar sem leið til hugfróunar.
Það á ekkert skylt við ofsafengna tillfinningaútrás kvæðisins „Hvergi heima“.
Sársauki þess er líka gerólíkur því tilgangsleysi sem þar er allsráðandi. Ham-
ingjan er henni horfin en í stað örvilnunar leitar hún huggunar í ljóðmálinu
og það sér jafnvel í „blikur dags“ þó það sé „við yztu dauðans höf.“ Þannig
liggur lykill huggunarinnar í líkingunni við það veraldarlögmál að á eft ir sér-
hverri nótt rís nýr og bjartur dagur. Bónin í lokaerindinu er sett fram af
auðmýkt þess sem þjáningin hefur tamið til skilnings á tilgangi allra hluta.
Þó illra skapa norn kveði „nöpur náhljóð“ grær tárvot moldin á nýju leiði
vona hennar og hún biður þess að hjarta hennar gráti ekki til einskis heldur
lini sársaukann. Draumarnir og vonirnar heyra að vísu fortíðinni til, „- vor-
ið er liðið og komið haust.“26 Lífið hefur ekkert að bjóða henni lengur annað
en vekja upp horfnar minningar og bíða dauðans:
Konungur lífsins,
nú krjúpa við beðinn
síðasta vonin
og síðasta gleðin.
Dauðinn bíður.
Nú daprast hver stundin.
Lagt hafa örlög
ís yfir sundin.27
Þessar sáru tilfinningar þar sem gleðin og sorgin eru leidd saman frammi
fyrir dauðanum verða stöðugt áleitnari í kveðskap Guðfinnu. Hin andstæðu
öfl tilverunnar tókust hvarvetna á í ljóðum hennar en eru þó hvergi eins
áberandi og í síðustu kvæðum skáldkonunnar sem fæst hafa komið fýrir al-
menningssjónir. Þar er líka að finna svar við því hvaða von það er sem elur
bjartsýni hennar þrátt fyrir allt:
Það sakar lítt, þótt sökkvi duftið manns,
ef sálina að lífsins eyjum ber.
I sandsins kviku kveð eg gleðiljóð,
sem kvölin hefur lagt á varir mér.28
Það draumaland sem skáldbræður hennar kváðu um og ól von þeirra birtist í
þessu ljóði skáldkonunnar fr á Hömrum sem eyja lífsins og ekki verður betur
TMM 1999:1
w ww. m m. ís
93