Tímarit Máls og menningar - 01.06.1999, Síða 135

ÉG VAR EKKERT AÐ BINDA SKÓÞVENGINN
sama vettvangi var Snorra Sturlusonar einnig minnst með sómasamlegum
hætti (sbr. Snorri Sturluson [IS] (1891-1908) og Snorri Sturluson RE 134
(1909-1919)). Hvorugur þessara höfðingja var hins vegar á sjó árið 1947 -
það var ekki fyrr en árið 1973 að Reykholtsbóndanum var aftur hleypt af
stokkunum (sbr. Snorri Sturluson RE 219).12 Því má loks bæta við að Snorri
goði var ekki meðal þeirra átta fornkappa er prýða íslensku spilin sem
Tryggvi Magnússon teiknaði í tilefni Alþingishátíðarinnar árið 1930. Snorri
Sturluson átti sér þar hins vegar vísan stað; hann er eini þréttándu aldar
maðurinn á mannsspilunum og hjarta-kóngur í þokkabót.
Enda þótt sjónarmið okkar Einars Más stangist á vil ég ekki segja skilið við
þetta efni án þess að minna á grein sem Helgi Þorláksson sagnfræðingur birti
í Skírni fyrir fáeinum árum. Helgi færir þar rök fyrir því að höfundur Eyr-
byggju hafi notað Snorra Sturluson sem fyrirmynd þegar hann mótaði
persónu Snorra goða í sögunni. Margvísleg líkindi þeirra nafna „séu meira
en tilviljun, Snorri goði hljóti að vera gerður í mynd nafna síns og afkom-
anda“.13 Samkvæmt þessari kenningu ætti Snorri Sturluson að geta sungið,
líkt og ljóðmælandinn í einu lagi Ladda: „Ég er afí minn.“
Gleraugu sem verða 20 metra há og 60 metra breið verða sett upp á toppi Esju fái
Stefán Geir Karlsson myndlistarmaður styrk í tilefni af því að Reykjavík verður
ein af menningarborgum Evrópu árið 2000. Gleraugun eru nákvæm eftirmynd
af þeim sem Halldór Laxness bar á sínum yngri árum og verða þau gerð úr áli.
[...] Aðspurður segir Stefán tvær ástæður fyrir því að hann vinni að framgangi
þessa verks. Sú fyrri sé að Halldór Laxness eigi skilið þessa 400 falda stækkun á
gleraugum sínum og hins vegar sé Esjan orðin fjarsýn og þurfi því á gleraugum
að halda til þess að geta fylgst með hátíðarhöldunum í Reykjavík.
Frétt úr Morgunblaðinu, ágúst 1998 (skáletrun mín)14
3
Höfúðkenning mín í Hetjunni og höfundinum er sú að aldalöng aðdáun
íslendinga á köppum eins og Gunnari á Hlíðarenda og Skarphéðni Njálssyni
hafi á þessari öld færst yfir á höfunda fornsagnanna og ýmsa andlega arftaka
þeirra í nútímanum, ekki síst Halldór Laxness. Þrátt fyrir efasemdir sínar um
túlkun mína á nafhi Snorrabrautar finnst Einari Má þessi kenning „allrar
virðingar verð“ (s. 137). Honum þykir hins vegar miður að ég geri kenn-
ingunni ekki kerfisbundin skil og leggur sig fram um að útfæra hana með
nákvæmari hætti en mér auðnast. Það er í þessu samhengi sem hann
minnir á fornu íslensku hirðskáldin og tengir þau við hugmyndir Halldórs
TMM 1999:2
www.mm.is
133