Tímarit Máls og menningar - 01.12.2000, Blaðsíða 143

RITDÚMAR
Svo geysist hún áfram þegar við
vildum að hún stæði í stað.
„Allt sem skiptir máli kemur [...] í hvið-
um“, segir ljóðmælandi: „Timburmenn,
ástríðan, ergelsið.“ Og dauðinn getur
hvenær sem er gert „árás sem er bæði sú
íyrsta og síðasta“. Þetta fyrsta ljóð bókar-
innar sýnir glöggt hversu góð tök Stein-
unn hefur á ljóðforminu, hún byggir það
markvisst upp með endurtekningum,
andstæðum og upphafsklifunum, hend-
ingar ljóðsins tengjast hver annarri í
órjúfanlegu samhengi óvæntra myndlík-
inga. Lokalínurnar sýna þetta vel:
Hverfur allt, og allt sem kom í hviðum.
Hverfur hugást, sú ódrepandi, vertu
sæl.
Hverfur hugsun um upphaf. Timbur-
menn. Klístur.
Annað ljóð þessa bálks fjallar um ástina
(sem „er mest á morgnana [...] áður en
dagurinn tvístrar“), örvæntinguna (sem
„er sárust síðdegis") og dauðann (sem
„er mestur að morgni, fyrir dögun, eftir
langa nótt“). Dauðinn er einnigyrkisefni
þriðja ljóðs sem er afar falleg lýsing á
þeim einkaheimi sem hverfur með sér-
hverjum einstaklingi. í fjórða ljóðinu
lítur ljóðmælandi yfir ævina alla og setur
ffam þá kenningu að lífið gangi út á að
ná sér: „eftir fæðinguna, upphafsöskrið
[...] óhamingjusama æsku [...]
göngutúr, magapest, dauðsföll, húsbygg-
ingu, kelirí, kvef, símtal, uppvask, geð-
veiki, vinnudag, fullnægingu [...]
ástarsorg. Ekkert er eins vonlaust og það
[...]“. Og að lokum endar „litla lífið
[__] Löngu áður en maðurinn nær sér
/eftir símtalið, fullnægingu, kvef.“
Annar hluti ber sömu yfirskrift og
bókin, það er „Hugástir“, og þar er að
finna sex ljóð án titils sem aftur tengjast
í gegnum yrkisefnið sem hér er ástin,
þótt ekki sé hún oft nefnd á nafn í ljóð-
unum en er engu að síður sú tilfinning
sem ort er út frá. Hvert ljóð bregður upp
hárfínni mynd af tilfinningasambandi
ljóðmælanda og einhvers sem ávarpað-
ur er í annarri persónu: af ég-þú-sam-
bandi sem tjáð er varlega en af dýpt sem
snertir lesanda.
Þriðji hluti kallast „Ljóð utan af landi“
og samanstendur hann af sex ljóðum.
Hér hefur hvert ljóð sinn titil og stendur
sér þótt hinn sameiginlegi þráður, sem
ff am kemur í yfirskriftinni, sé til staðar. í
þessum hluta skiptast á stuttar hnitmið-
aðar náttúrumyndir þar sem höfundur
leikur sér með margræðni tungumálsins
og ljóðin fá því oft óvæntar skírskotanir
(“Hrútagirðingin“, „Stjarnan og foss-
inn“ og „Til sendibílstjórans“) og lengri
ffásagnarkenndari ljóð sem segja miklar
sögur (“Enginn í eyðidal“, „Návígi“ og
„Ljósmynd handa syni“).
Fjórði hluti nefriist „Tvennur“ og hér
er að finna fimm tvennur, alls tíu ljóð.
Segja má að í hverri tvennu sé um að
ræða tilbrigði við sama stef. Þessi ljóð
bera höfundi sínum glöggt vitni, húmor-
inn og íronían ráða ríkjum t.d. í tvenn-
unni „Gamlar konur“ þar sem sagðar eru
miklar sögur í stuttum og hnitmiðuðum
texta. I tvennunni um Heklu fer Stein-
unn á mildum kostum:
HEKLA I
Hekla ffamanverð er meyprinsessa
spengileg, grimm, á köflum banvæn.
Þessa hlið þekkir það
dauðlegt fólk sem skröltir á hringvegi.
Önnur Hekla blasir við görpum
sem hætta sér inn á hálendistómið:
TMM 2000:4
malogmenning.is
141