Tímarit Máls og menningar - 01.12.2000, Síða 144

RITDÓMAR
Óþekkjanleg stútungskerling
breið og brussuleg aftanfyrir.
Verðlaun ofurhugans, segja hringsvegs-
menn.
Fimmti og síðasti hluti bókarinnar ber
yfirskriftina „Brotnar borgir" og í hon-
um er níu ljóð án titils. Hér yrkir höf-
undur um nafngreindar erlendar borgir
(Sarajevo, Prag, Nanterre og Barcelona)
en einnig um hugarborgir af ýmsu tagi.
Þessi hluti minnir á síðasta kafla Kúaskíts
og norðurljósa sem kallast „Ferða-lög“. 1
ljóðunum kallast innra líf ljóðmæland-
ans á við hina ytri lýsingu á borgum með
mikla sögu, fortíð og brostna drauma í
farteskinu. Þessi ljóð eru á margan hátt
margræðari og torráðnari en þau sem á
undan koma og þurfa nákvæmari lestur
svo merkingarheimar þeirra Ijúkist upp.
Hér er ofið saman á áhrifaríkan hátt
minningum, tilfinningum, mannlífs-
myndum og umhverfi og útkoman er oft
á tíðum snilldarleg.
Hugástir er ffábær ljóðabók, rökrétt
framhald fýrri ljóðabóka Steinunnar
sem heldur sífellt áfram að fága og hnit-
miða ljóðmálið. Sérstaka athygli vekur
markviss bygging ljóðanna og innra
samhengi þeirra. Steinunn hefur afar
góð tök á hrynjandi sem kemur gleggst í
ljós þegar ljóðin eru lesin upphátt - sem
ég mæli með að lesendur geri.
Soffía Auður Birgisdóttir
Særðar en sterkar
Kular af degi. Kristín Marja Baldursdóttir
Mál og menning 1999
„... ég les ekki bull í fólki.“ Þessa af-
dráttarlausu yfirlýsingu gefur aðalsögu-
hetja síðustu skáldsögu Kristínar Marju
Baldursdóttur, Kular af degi. Kvenhetjan
sem tekur svona sterklega til orða heitir
Þórsteina Þórsdóttir og hún hefur valið
sér ákveðin hlutskipti í lífinu. Annars
vegar að starfa sem grunnskólakennari,
hins vegar að vera einhleyp. Þegar þetta
tvennt mætist skal engan undra þótt út-
koman verði annars vegar kostuleg og
átakasöm og hins vegar hádramatísk.
Jafhvel þótt höfundur kryddi sögu sína
ýmsum fýndnum tilsvörum og uppá-
komum. Því undir öllum húmornum,
sem Kristín Marja hefur ffá upphafi rit-
höfundarferils síns beitt sem sterkasta
stílvopni sínu, býr heilmikil alvara og
sársauki.
Þórsteina er stórglæsileg kona á miðj-
um aldri, alltaf tipp topp í tauinu og læt-
ur hvorki fullorðna né börn slá sig út af
laginu, síst af öllu krakka „villingana"
sem hún kennir. Hún nýtir sér pottþéttar
kennsluaðferðir sem henni reyndari
kennari kenndi henni að beita 20 árum
fyrr. I þeim leiðbeiningum felst að láta
krakkana púla miskunnarlaust án nokk-
urrar undanlátssemi:
Þú hækkar aldrei röddina, sagði hún.
Talar lágt og ógnandi og gerir enda-
lausar kröfur. Heimtar að þau geri
vinnubók og lækkar þau í vetrarein-
kunn ef eitt blað vantar. Þegar þeim
hefur skilist hvað klukkan slær get-
urðu slakað á og látið hæfileika þeirra
njóta sín. En mundu, aldrei að gefa
gramm eftir. ( Bls. 10)
Þessum tilmælum hefur Þórsteina fylgt
og er fýrir vikið farsæll kennari en ekki að
sama skapi vinsæll! En það er algjört
aukaatriði því Þórsteinu er alveg sama
um hvað öðrum finnst - a.m.k. á yfir-
borðinu. Umgjörð lífs hennar er skot-
held, hvort sem viðkemur vinnu,
einkalífi eða vinum, og það versta sem
getur hent hana er að missa stjórn, ekki
síst á eigin tilfinningum. Þess vegna les
hún... „ekki bull í fólki“. Hún les bækur
142
malogmenning.is
TMM 2000:4