Ský - 01.02.2007, Blaðsíða 39

ský 39
Litli drengurinn heitir Gunnar Schweizer tinsmiður og bróðirinn, þremur árum eldri, er Helgi
Schweizer, rithöfundur og heimspekingur.
Móðir þeirra var Þorbjörg Jónsdóttir
Schweizer hjúkrunarkona sem starfaði
lengi á Kleppsspítalanum. Faðir þeirra var
málvísindamaðurinn Bruno Schweizer sem
ferðaðist um Ísland og tók m.a. gagnmerkar
myndir sem lýsa vel lifnaðarháttum
Íslendinga á fjórða áratug síðustu aldar.
Hlustað með andakt
Sem barn hlustaði ég með andakt á söguna
af þessum bræðrum sem komið höfðu með
móður sinni frá Þýskalandi í stríðslok.
Þorbjörg var hjúkrunarkona á Kleppi þar
sem stjúpa mín vann líka svo oft var minnst
á móður og syni. Svo kom að því að við
Helgi hófum skólagöngu og þá lágu leiðir
okkar saman þegar við vorum bekkjarsystkin
um tíma í Laugarnesskólanum. En Helgi og
Gunnar, móðir þeirra og faðir, sem kom til
Íslands á eftir þeim, sneru til Þýskalands og
hurfu að mestu úr huga mér.
Í ágúst árið 2002 fór ég í ferð til Þýskalands
á vegum Þýska ferðamálaráðsins. Á dagskrá
ferðarinnar var heimsókn í tinmunafyrirtækið
Babette Schweizer í Diessen við Ammersee
í Bayern. Ekki datt mér í hug að þar
ætti ég eftir að hitta bræðurna tvo, Helga
og Gunnar. Blaðamennirnir gengu inn í
Tinmunagerðina og Zinn-Café sem þar
er líka. Við vorum kynnt fyrir Gunnari
Schweizer! Þetta var svolítið undarlegt. Ég
varð undrandi þegar ég heyrði að hann ætti
bróðurinn Helga sem væri væntanlegur til
að tala við okkur Íslendingana. Hann talaði
nefnilega íslensku og væri hálfur Íslendingur,
eins og auðvitað Gunnar líka, sem er ekki
eins sleipur í íslenskunni lengur.
Endurfundir eftir 55 ár
Þarna voru komnir bræðurnir sem ég hafði
fylgst með og kannast vel við 55 árum áður.
Við rifjuðum upp sitthvað sem tengdist
Kleppi, enda hafði ég búið þar skammt frá.
Öll mundum við líka eftir Fúlutjörn sem nú
er einhvers staðar týnd undir byggingunum
í Sundahöfn, en þar renndu krakkar sér á
Haustið 1945 lágu leiðir tveggja íslenskra kvenna saman í Suður-Þýskalandi. Önnur
þeirra var Katrín Mixa sem var þá gift tónlistarmanninum Franz Mixa sem dvalist
hafði hér á landi fyrir stríð. Hin var Þorbjörg Jónsdóttir, eiginkona Brunos Schweizers
málvísindamanns sem einnig hafði dvalið á Íslandi áður en styrjöldin hófst. Konurnar
voru komnar í flóttamannabúðir í München og þaðan átti að aðstoða þær við að
komast heim til Íslands. Frá München fóru þær til Hamborgar, þaðan yfir til Danmerkur
og loks til Gautaborgar. Frá Gautaborg sigldu þær áleiðis til Íslands 8. nóvember með
skipinu Anne. Myndin er af Þorbjörgu og glókollinum Helga, syni hennar (t.v.), og
Katrínu og Ólafi Mixa syni hennar fyrir utan flóttamannabúðirnar í München.
Íslendingar í Bæjaralandi
Í þessu húsi sem alltaf hefur verið í eigu
Schweizerfjölskyldunnar er bæði tingerðin
og kaffistaðurinn.
Margbreytilegir munir úr tini.