Ólafía : rit Fornleifafræðingafélags Íslands. - 01.03.2006, Page 12

Ólafía : rit Fornleifafræðingafélags Íslands. - 01.03.2006, Page 12
að brýnt væri að vekja enn frekari athygli á nauðsyn kynjafomleifafræðinnar með útgáfii greina um rannsóknir á því sviði hérlendis. Því skrifuðu nokkrir þeirra greinar þær sem hér eru birtar um afmarkaðar rannsóknir sem þeir unnu í námskeiðinu. Nemendum í öðru námskeiði sem kennt var á meistarastigi við Háskóla íslands haustið 2005, og bar yfirskriftina Félagsleg fomleifafræði, var jafhframt boðið að taka þátt í framhaldi af veikefna- vinnu þeirra um kyngervi í fomleifa- rannsóknum. Auk þess gaf Roberta Gilclirist góðfúslegt leyfi sitt fyrir þýðingu og birtingu á nýlegri grein sinni í þessu hefti. Grein Robertu var upphaflega birt í bókinni A Companion to Social Archaeology, sem gefxn var út í ritstjóm Lynn Meskells og Roberts W. Preucels af Blackwell-forlaginu árið 2004. Femínískar rætur Upphaf kynjafræðilegrar nálgunar innan fomleifafræði er venjulega talið markast af grein sem var birt eftir amerísku fomleifafræðingana Maigaret Conkey og Janet Spector árið 1984 í ritinu ArchaeologicalMethods and Theory (sjá m.a. Wylie, 1991, bls. 32-34; Gilchrist, 1999, bls. 2-3; Sorensen, 2000, bls. 17- 19). Þá hafði kynjafræði þegar sett mark sitt á margar aðrar greinar hug- og félagsvísinda og segja má því að innkoma hennar í fomleifafræðina hafi legið í loftinu. Hins vegar er umdeilt hversu lengi kynjafomIcifafræðin hefúr verið í mótun. Saga hennar er nefhilega samofin sögu femínískrar fomleifafræði, sem er meira en einnar aldar löng. Almennt er litið svo á að þróun femínískrar nálgunar innan fomleifafræði hafi verið þríþætt, líkt og saga fomleifafræðinnar sjálfrar, og fléttast kynjafomleifafræðin í þriðja stig þeirrar þróxmar. Fyrsta tímabil hennar einkenndist af baráttu kvenna fyrir rétti til kosninga og almennri þátttöku í stjómmálum, menntun og atviimulífi, og þar með talið fræðum. undir lok 19. aldar og ffam eftir fyrstu áratugum 20. aldar (sjá m.a. Gilchrist, 1999; Sorensen, 2000). Þátttaka kvenna í fomleifafræðilegum rannsóknum jókst með eftirtektarveröum hætti með auknum réttindum kvenna til náms og starfa i þágu greinarinnar. Iiman bandarískrar fomleifafræði varð Harriet Boyd Hawes (1871-1945) þekkt á þessu tímabili firir rannsóknir sínar á mínóískum mstum á Krít snemma á 20. öldinni en innan þeirrar bresku eru þær Amelia Edwards (1831-1892), Gertmde Caton- Thompson (1888-1985) og Kathleen Kenyon (1906-1978) taldar til braut- ryðjenda meðal kvenfomleifafræðinga (Arwill-Nordbladh, 2001, bls. 13-14; Renfrew og Balm. 2004, bls. 38-39). Imian skandinavískrar fomleifafræði er Hanna Rvgh (1891-1964) venjulega talin til þessa hóps fhimkvöðla, en hún varð fyrst kvenna til þess að útskrifast með háskólapróf í fomleifaffæði í Svíþjóð árið 1919 (Arwill- Nordbladh, 1998. bls. 16 o.áfr.). Hér á íslandi var það dr. Ólafía Einarsdóttir sem varð ekki einungis f\ rst kvenna, heldur jafiiframtfyrsti Islendingurinn, til þess að ljúka gráðu í fomleifafræði árið 1950. Ólafía Einarsdóttir vann við rannsóknir á íslandi um nokkurra ára skeið áður en hún flutti til Kaupmannahafnar og nam þar sagnfræöi. Þó svo að margar merkar fomleifa- rannsóknir hafi verið k\ nntar til sögunnar á þessu fyrsta tímabili bæði innan femínískrar og hefðbundinnar nútíma-
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104

x

Ólafía : rit Fornleifafræðingafélags Íslands.

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Ólafía : rit Fornleifafræðingafélags Íslands.
https://timarit.is/publication/1111

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.