Breiðholtsblaðið - 01.01.2006, Blaðsíða 4

JANÚAR 20064 Breiðholtsblaðið
V I Ð T A L I Ð
Gunnar Eyjólfson leikari er
einn frumbýlinga í Breiðholtinu.
Hann byggði sér hús við Gilsár-
stekk á sjöunda áratug liðinnar
aldar og hefur búið þar síðan.
Gunnar segir gott að búa í Breið-
holtinu og þótt leiðir hans hafi
legið víða í gegnum tíðina þá
kveðst hann alltaf flýta sér heim
að loknu hverju verki. En hvað
kom til að fæddur Suðurnesja-
maður og starfandi til áratuga í
Þjóðleikhúsinu við Hverfisgötu
kaus að gerast frumbýlingur í
nýju borgarhverfi utan þess
ramma sem margir töldu á þeim
tíma að umlyki höfuðborgina.
Var það sveitamaðurinn í hon-
um eða náttúrunnandinn sem
völdu honum leið á vit Breið-
holtsins eða eitthvað allt annað.
Gunnar svaraði því einn morg-
un á dögunum í gamla búnings-
herberginu sínu í Þjóðleikhús-
inu sem hann segir hafa verið
sitt annað heimili í 50 ár.
Ærnar og álfasteininn
„Ég hef verið viðloðandi bú-
skap og þannig var að á árinu
1966 festi ég kaup á jörðinni Þurá
í Ölfusi ásamt svila mínum Eggert
Jóhannssyni lækni. Ég var þá
kominn með hesta og ágætur
maður, Gunnlaugur Marteinsson í
Hveragerði, sem var ættaður frá
Þurá liðsinnti okkur svilunum
mikið þegar við vorum að byrja í
Ölfusinu. Gunnlaugur bjó með
sauðfé og ég eignaðist um tíma
einar tólf til fimmtán skjátur. Ég
var þó ekki með þær fyrir austan
á veturna heldur leigði pláss fyrir
þær í Blesugrófinni. Þar var fjár-
borg og mikil líf á þeim tíma.
Kindurnar fóru stundum út yfir
götuna sem lá í gegnum Blesu-
grófina því þetta var áður en að
Breiðholtsbrautin var byggð. Svo
varð það um vor þegar ég var að
sinna kindunum að ég veiti at-
hygli umferð upp í Breiðholtið. Ég
hafði ekki verið að fylgjast sér-
staklega með borgarmálunum og
áttaði mig því ekki alveg á hvað
var um að vera. Ég labbaði upp-
eftir til þess að forvitnast um
hvað væri verið að gera og þá
kom í ljós að byrjað var að mal-
bika götur þarna efra. Ég átti tal
við mann sem var þarna á staðn-
um og fékk þau svör að þarna
væri næsta hverfi Reykjavíkur-
borgar að rísa. Hann sagði mér
líka að gatan sem við stóðum við
ætti að heita Gilsárstekkur. Ég fór
að líta í kringum mig og sá þá
stóran og fallegan stein og hann
vakti athygli mína. Ég horfði á
steininn, hugsaði mig um og
spurði manninn því næst hvaða
lóð ætti að koma þar sem steinn-
inn væri. Hann dró fram teikningu
og rýndi í hana. Ætli steinninn
lendi ekki annað hvort á lóð núm-
er sex eða átta. Ég hugsaði mikið
um þetta vegna þess að þessi
steinn heillaði mig strax. Hann
hafði verið þarna í hlíðinni frá því
löngu fyrir landnám og átti því
miklu meiri rétt á að vera þar
heldur en ég eða einhver mennsk
vera. Við bjuggum á þessum tíma
við Fálkagötu í Vesturbænum og
þegar ég kom heim sagði ég við
konuna að ég væri að hugsa um
að sækja um lóð við Gilsárstekk
sex eða átta í þessu nýja hverfi
sem byrjað væri að byggja uppi í
Breiðholti. Hún tók þessu ekkert
illa en fannst þetta engu að síður
vera að fara út úr bænum.
Nokkrum dögum síðar hitti ég Ell-
ert Schram, þann ágæta mann,
sem starfaði á þeim tíma hjá
Reykjavíkurborg. Við áttum tal
um þessa hugmynd mína. Ellert
sagði að þetta myndi verða mjög
skemmtilegt hverfi á bökkum El-
liðaánna. Hann hvatti mig til þess
að sækja um lóð. Ég fékk eyðu-
blað hjá stúlku sem einnig var að
vinna þarna á borgarskrifstofun-
um við Skúlatúnið og ég sótti um
lóð við Gilsárstekk sex eða átta
en skrifaði að ég áskyldi mér rétt
til þess að hafna því sem ég fengi
líkaði mér það ekki og sækja þá
aftur um. Stúlkan spurði þá um
hvað ég ætlaði að sækja til vara
en ég svaraði því til að ég ætlaði
ekki að sækja um neitt annað
heldur sjá til með hvað ég fengi.
Hún varð nokkuð undrandi á
þessu svari mínu og sagði mér
síðan að flestir sæktu um í Foss-
vogsdalnum, sem þá var einnig í
byggingu, en í Breiðholtinu til
vara. Ég sagði henni að mér lægi
ekkert á að fara í Fossvoginn. Ég
ætti sennilega eftir að lenda þar í
fyllingu tímans en nú vildi ég vera
í Gilsárstekk sex eða átta.“
Ýtumaðurinn snéri við
Þú sóttir ekki um neitt í Foss-
voginum? „Nei biddu fyrir þér -
það gerði ég ekki. Síðan leið ein-
hver tími þar til að ég fékk bréf
þar sem mér er tilkynnt að mér
hafi verið úthlutað lóðinni við
Gilsárstekk sex. Ég brunaði strax
upp eftir og þá var búið að setja
niður litla gula hæla til að af-
marka lóðamörkin og númerin á
lóðunum. Og viti menn. Steinninn
var á miðri lóðinni á Gilsárstekk
sex. Ég var að byggja hesthús á
sama tíma í Víðidal þannig að
kraftarnir dreifðust nokkuð og ég
var ein fjögur ár að ljúka við hús-
ið. Einhverju sinni sem oftar fór
ég uppeftir til þess að fylgjast
með framkvæmdunum. Og sem
ég kem akandi í gegnum Blesu-
grófina sé ég jarðýtu sem er að
ýta steininum mínum yfir götuna.
Ég fer út úr bílnum og gef ýtu-
manninum til kynna að ég vilji
tala við hann. Ég spyr hann hvað
standi til. Hvert hann sé að fara
með steininn. Ég ætlaði bara að
flýta fyrir þér, sagði hann, og losa
þig við þennan stein og urða
hann hér í gryfjunum fyrir neðan.
Þetta er frábært, sagði ég, þú ert
með jarðýtu og skóflu og geturðu
nú ekki gert mér þann greiða að
ýta steininum aftur inn á lóðina
og ná svo fyrir mig í eina skóflu af
sandi áður en þú reisir hann við
því mig langar til þess að hafa
hann þar sem ég get séð hann út
um eldhúsgluggann. Hann snéri
við og reisti svo steininn upp og
síðan hef ég átt mína litlu „Hall-
grímskirkju“ heima í garðinum.
Þetta er bara álfakirkja.“
„Þú truflaðir þá dálítið“
„Ég held mikið upp á þennan
stein. Ég tala mikið við hann. Ég
nota hann líka dálítið til þess að
hafa áhrif á krakkana í hverfinu.
Þau hafa alltaf leikið sér í garðin-
um hjá mér og ég hef sagt þeim
að þau megi ekki klifra upp á
steininn vegna þess að þau geti
dottið niður og meitt sig. Eitt sinn
er ég var að vinna í garðinum sá
ég strák uppi á steininum. Ég lést
ekki taka neitt eftir því en bað
krakkana að þegja og bíða aðeins
við. Það kom löng þögn. Svo gekk
ég að steininum og hlustaði.
„Hvað segi þið, hvað, já, hvenær,
þessi í peysunni, já, einmitt það.“
Varst þú að klifra upp á steininn,
sagði ég síðan við strákinn. Jaaaá
- svaraði hann. Þú truflaðir þá dá-
lítið. Þeir biðja þig um að gera
það aldrei aftur. Ég hitti þennan
mann löngu síðar. Þá sagði hann
mér að hann hafi aldrei gleymt
því þegar ég sagði honum að
hann mætti ekki klifra upp á álfa-
steininn. Þessi steinn tengist
ákvörðun minni um að setjast að
í Breiðholtinu. Hann er viss
áhrifavaldur í því efni.“
Þrjú eða fjögur hverfi
Gunnar segir gaman að hafa
vera frumbýlingur í Breiðholtinu.
Það hafi verið svo skemmtilegur
frumbýlingsandi þarna á meðan
uppbyggingin stóð sem hæst.
„Mér finnst Breiðholtið hafa
tekist afskaplega vel um flesta
hluti. Í framtíðinni vil ég sjá skól-
ana eflast og einnig félagsstarf.
Það vantar líka kaffihús þar sem
fólk getur komið inn og sest nið-
ur. Það er óeðlilegt að nær engin
kaffihús séu í 20 þúsund manna
borgarsamfélagi. Menningarmið-
stöðin við Gerðuberg er undan-
tekning að því leiti og mér er
bæði ljúft og skylt að geta um það
margvíslega menningar- og tóm-
stundastarf sem þar fer fram og
mætti fara hærra í umræðunni. Í
Gerðubergi hefur verið leitast við
að ná til allra aldurshópa og
miðla af margskonar menningar-
og félagsstarfi. Breiðholtið er eig-
inlega þrjú eða jafnvel fjögur
hverfi,“ heldur Gunnar áfram.
„Þetta er borg í borginni. Borg
með sínu innra borgar- og hverfa-
skipulagi. Stundum er verið að
senda Breiðhyltingum tóninn af
mönnum sem hafa engin efni á
því vegna þess að þeir þekkja
ekki til. Ég held að stjórnmála-
mennirnir mættu biðja fyrir sér ef
Breiðhyltingar tækju sig saman
um framboðslista til borgar-
stjórnar. Slíkt hefur komið til tals.
Stundum er talað um að eitthvað
hafi gerst í Vesturborginni eða í
Austurborginni. En það er aldrei
talað um einstök hverfi á borð við
Hlíðarnar eða Fossvoginn eða
jafnvel Grafarvoginn í því sam-
bandi. Aftur á móti er oft talað
um Breiðholtið á þessum nei-
kvæðum nótum. Ég finn stundum
tilhneigingu til þess að setja nei-
kvæðan stimpil á hverfið sem
heild sem ég held að stafi fyrst og
fremst af vanþekkingu. Hér er líka
að finna fjölmenningarlegt samfé-
lag. Ég er kaþólskur og fer stund-
um í Maríukirkjuna í Breiðholtinu.
Þangað kemur fólk frá ýmsum
löndum. Mér finnst þetta ágæta
fólk bæta lífið svo mikið. Við eig-
um að taka þessu fólki vel og efla
tengslin við það. Við getum lært
mikið af því,“ segir frumbýlingur-
inn, leikarinn og bóndinn á Gilsár-
stekknum áður en að hann geng-
ur út í norðangarrann á Þjóðleik-
húsplaninu og tommar áleiðis að
bílnum.
Ég flýti mér alltaf heim
Gunnar Eyjólfsson í gamla búningsherberginu sínu í Þjóðleikhúsinu.
Frumbýlingur í Breiðholti
16” pizza
með allt að 4 álegg
2l gos á
99 kr.
með öllum
pizzum
borgarblod.is