Breiðholtsblaðið - 01.10.2006, Blaðsíða 20

“Já - það er rétt. Ég er með
nokkrar hænur í garðinum hjá
mér. Þetta eru hænur af íslenska
stofninum. Þær eru skemmtileg-
ar og stundum getur verið nokk-
ur atgangur í þeim. Nei - ég er
ekki með hana. Þær verða að
láta einlífið sér nægja. Ég held
að nágrannarnir yrðu ekki hrifn-
ir af því að hani hæfi upp raust
sína klukkan sex á sunnudags-
morgnum,” segir Kolbrún Bald-
ursdóttir sálfræðingur sem býr í
Jakaselinu efst í Breiðholti. “Ég
held að þessi hverfishluti hafi
á sínum tíma verið hugsaður á
þann hátt að fólk gæti verið með
einhver dýr hjá sér. Nágranni
minn er með fjárhús í garðinum
en ég veit ekki hvort um fleiri
ábúendur af þessu tagi er að
ræða.” Kolbrún fer því trúlega
ekki út í búð eftir eggjum “Nei -
ég þarf þess ekki. Þær verpa vel
og við borðum mikið af eggjum,”
segir Kolbrún og hlær.
Alsæl eftir erfiða daga
En Kolbrún er ekki aðeins
hænsnabóndi. Hún starfar sem
sálfræðingur og er nú að stíga sín
fyrstu skref í stjórnmálum og hef-
ur gefið kost á sér á lista í próf-
kjöri sjálfstæðismanna í Reykjavík
fyrir komandi þingkosningar. Hún
segir stjórnmálaáhugann hafa auk-
ist með árunum og nú hafi hún
ákveðið að láta slag standa. Ekki
var þó ætlunin að ræða hina póli-
tísku gerjun í huga hennar heldur
að spjalla við hana um starf henn-
ar sem sálfræðings en hún hefur
í gegnum tíðina unnið mikið með
ungmennum og einnig fjölskyldu-
fólki sem átt hefur í margvísleg-
um erfiðleikum. En áður en að
því kom vaknaði spurningin um
af hverju hún hefði valið sálfræð-
ina. “Ég held að þar komi sitt lítið
af hverju til. Einhver hluti kem-
ur úr persónuleikanum og annar
úr umgjörðinni um uppeldið sem
maður fékk. Ég held að ef mað-
ur hefur sjálfur upplifað sárar til-
finningar þá fer maður með aðrar
spurningar út í lífið og vill leita
svara við þeim. Ég held þó að ekki
sé hægt að alhæfa neitt um þetta.
Fólk er svo misjafnt og áhugamál
þess geta átt sér svo margvísleg-
an uppruna. En ég er mjög ánægð
með þetta starf og það hefur ver-
ið afskaplega gefandi.” Kolbrún
kveðst einnig hafa verið heppin.
“Ég hef rekið stofu frá því 1992
og þessum tíma hefur skjólstæð-
ingafjöldinn vaxið stöðugt. Þetta
hefur sannfært mig um að ég sé
að gera eitthvað gott og það hef-
ur hvatt mig áfram. Stundum kem
ég alsæl heim eftir langa og oft erf-
iða daga á stofunni vegna þess að
mér finnst ég vera að ná árangri.”
Fordómarnir að hverfa
Kolbrún segir fólk farið að leyfa
sér að leita í meira mæli eftir þjón-
ustu sálfræðinga. “Ég held að
það liggi í þjóðfélagsbreytingum
vegna þess að fyrr á árum var
sálfræðiþjónusta hálfgert tabú. Ég
minnist þess að þegar ég fyrir all-
mörgum árum fór til Akureyrar á
vegum Fangelsismálastofnunar og
roskinn lögreglumaður sótti mig
á flugvöllinn en fangelsið á Akur-
eyri er til húsa í sömu byggingu
og lögreglustöðin. Á leiðinni af
flugvellinum varð mér á að spyrja
hvort margir sálfræðingar væru á
Akureyri. Þá vafðist þessum heið-
ursmanni nokkuð tunga um tönn
þar til hann svaraði því til að það
færi varla nokkur maður á Akur-
eyri til sálfræðings. Þetta er dæmi
um gamla tímann og þann hugsun-
arhátt sem var ríkjandi allt fram
á síðari ár. En fordómarnir hafa
verið að hverfa og fólk er farið að
skilja að það er enginn skömm
að því að leita til sálfræðinga og
ég vona að það sama eigi við um
geðlækna.”
Að hlusta og veita aðhald
og hlýju
Kolbrún starfaði í fyrstu hjá
Fangelsismálastofnun og fór síðan
að vinna með ungmennum m.a.
á Stuðlum þar sem hún starfaði
sem yfirsálfræðingur. Hún segir
það forréttindi í sínum huga að
hafa fengið tækifæri til þess að
starfa með ungmennum. Þetta sé
svo margslungið aldursskeið þeg-
ar fólk er á mörkum bernsku og
fullorðinsára. Að sumu leiti enn
börn en að verða fullorðin á öðr-
um sviðum og ekki alltaf viss um
hvoru megin þau séu í raun og
veru. “Mín reynsla er sú að lang
flest af þeim ungmennum sem til
mín hafa leita eða að ég hef starf-
að með séu góðir krakkar þótt
einhverstaðar hafi eitthvað brotn-
að á lífsleiðinni. Ég hef veitt því
aðhygli að mörg ungmenni vilja
að hlustað sé á þau en þau vilja
einnig ákveðið aðhald og þau
þarfnast hlýju. Á þessum grun-
ni er oft hægt að ná býsna langt
með þeim þótt eitthvað hafi farið
úrskeiðis eða erfiðleikar steðjað
að.”
Hverjir búa á heimilinu?
Fjölskyldusamsetningin hefur
verið að breytast á undanförnum
árum og er alls ekki sú sama og
var og fjölskyldur eru einnig oft
að breytast aftur og aftur. Nýir
aðilar koma og fara og tengsl
myndast og rofna. Koma þessar
breytingar á fjölskyldunni oft við
sögu þegar vanda ber að dyrum
ungmenna? “Þessar breytingar og
stöðugar hræringar í fjölskyldu-
málum koma oft við sögu en við
megum ekki gleyma því að orsak-
ir að vanda ungmenna liggi mun
víðar. Fjölskylduaðstæðurnar
geta gert börnum og ungmennum
erfitt fyrir og sérstaklega ef þær
eru sífellt að breytast. Stundum
eru þessi mynstur svo flókin að
nánast þarf að teikna þau upp. Í
dag eru til börn sem búa jafnvel
við þriðja heimilisföðurinn svo
dæmi sé nefnt og systkinahópar
standa saman af hálfsystkinum
í báðar áttir og óskyldum börn-
um fyrri maka af báðum kynjum.
Fjölskyldumynstrið er oft mikið
flóknara en áður fyrr þegar algeng-
ast var að fjölskyldan stæði sam-
an af föður, móður og börnum
og breyttist ekkert til æviloka.”
Kolbrún kveðst stundum byrja á
því að spyrja hverjir búi á heim-
ilinu þegar hún er að ræða við
ungmenni sem leita til hennar og
næsta spurning sé hver sé næsti
hringur fjölskyldna og ættmenna
þar fyrir utan til þess að átta sig
á hvernig viðkomandi fjölskyld-
ur virki. “Það reynir oft mikið á
foreldra þegar um samsettar fjöl-
skyldur er að ræða og eftir því
sem fjölskyldurnar verða flókn-
ari er auðvitað meiri hætta á eitt-
hvað fari úrskeiðis í hinum mann-
legu samskiptum. Þetta verður
aldrei einfalt og spurningin er um
hvernig fólki tekst að vinna sam-
an að þessu leyti og láta hlutina
ganga upp á hverjum tíma. Þess
vegna er eðlilegt að fólk komi til
þess að fá ráðleggingar um hvern-
ig best geti verið að koma fram og
vinna við þessar flóknu aðstæður.
Hið daglega líf er orðið svo mikið
flóknara en fyrir ekki lengri tíma
en aldarfjórðungi.” Sjálf kveðst
hún hafa alist upp í brotinni fjöl-
skyldu. “Hjónaband foreldra
minna entist ekki en hjónaskiln-
aðir voru ekki eins algengir þá og
nú. Ég var eina barnið í bekknum
sem kom frá þannig heimili. Móð-
ir mín vann úti og við systkinin
áttum því ekki æsku þar sem móð-
ir okkar var á heimilinu eins og
margir af mínum jafnöldrum. Ég
man að á þessum árum fannst
mér það hljóta að vera toppurinn
á tilverunni að eiga mömmu sem
væri heima. Ég fór stundum heim
með vinkonum mínum eftir skóla
og þá var sérstakur “drekkutími”
á heimilinu. Eitthvað sem ég vand-
ist ekki heima af eðlilegum ástæð-
um. Við bjuggum líka þröngt og
deildum herbergjum þegar við
vorum börn og unglingar. Ég bý
því að ákveðinni persónulegri
reynslu að þessu leyti,” segir Kol-
brún og bætir við að nú hafi þetta
algerlega snúist við. Það sé við-
burður að finna heimavinnandi
móðir.
Að eignast bíl eða ekki
En þú nefndir fleiri orsakir? Já
- það kemur fleira til og ég stað-
næmist í þessu efni nokkuð við
þær öfgar sem virðast fara vax-
andi í samfélaginu, neysluhyggj-
una, samkeppnina og kröfur um
eitt og annað. “Ég get nefnt dótt-
ur mína sem dæmi. Hún var að
fá ökuréttindi og fór þá að ræða
um að eignast bíl. Ýmsir jafnaldr-
ar hennar höfðu eignast bíla eða
fengið þá til umráða um 17 ára ald-
urinn. Ég er ekki að segja að hún
hefði ekki getað safnað sér fyrir
bíl eða við aðstoðað hana við að
eignast hann. En það kostar líka
að eiga bílinn og við reyndum að
útskýra fyrir henni hvað þyrfti til
þess að reka bíl og hún ákvað að
bíða með þetta. Ég held að þetta
kapphlaup geti stundum enda í
ógöngum þótt ég vilji ekki alhæfa
neitt í því efni. En ég vil líka stað-
næmast við þann stóra hóp af
krökkum og ungmennum sem eru
einhvern veginn með allt á hreinu
og eru að gera alveg ótrúlega
hluti. Ég held að sá hluti af æsk-
unni sé mikið stærri þótt sá hópur
sem á í einhvers konar vanda setji
e.t.v. meiri svip á umræðuna.”
Kolbrún segir að aðgengi að for-
eldrunum skipti miklu máli og þar
komi tækni nútímans við sögu.
Flest ungmenni og mörg börn
séu með farsíma og geti látið vita
af sér og foreldrar náð til þeirra
nánast hvenær sem er. “Samskipt-
in hafa breyst að þessu leyti því
aðstæður á heimilum hafa breyst
mikið og eru allt aðrar en þær
voru. Mæðurnar starfa nú utan
heimilis en áður voru þær oft
heima og krakkarnir vissu af þeim
þar. Þau gátu gengið að þeim þar
ef þau vanhagaði um eitthvað eða
vandamál komu upp. Þá var hægt
að hlaupa heim. Þetta er breytt
en oft er nóg að taka upp tólið.
Samskiptin eru enn fyrir hendi
í flestum tilfellum þótt þau fari
fram með öðrum hætti.”
Krafan um tilfinningar er
sterkari
Kolbrún heldur áfram að ræða
um fjölskylduna og hjónaband-
ið, samskipti og skilnaði hjóna
og orsakir og afleiðingar þess fyr-
ir foreldra og börn út frá starfs-
reynslu sinni. Hún segir þær
breytingar hafa orðið á undanförn-
um árum að fólk geri meiri kröfur
til hjónabandsins en var. “Ef fólk
upplifir samskipti sín þannig að
það elskar hinn aðilann eða hvort
annað ekki lengur þá er skilnaður
alveg inn í myndinni. Áður lét fólk
sig mikið fremur hafa það að búa
áfram saman og deila lífinu hvort
með öðru þótt ástarneisinn hefði
slokknað. Fólk leit á að það væri
gift og það fór þessa leið bara
saman.” Kolbrún segir kröfuna
um tilfinningar sterkari í dag en
áður og ef fólk sé ekki að upplifa
sambönd sín eða hjónabönd þan-
nig að henni sé fullnægt þá kjósi
það oft fremur að yfirgefa sambúð-
ina en að halda áfram í sambönd-
um sem uppfylli ekki væntingar
þess. En þetta er ekki einhlítt og
margt annað kemur við sögu. Þar
á meðal daglegt líf. “Fólk hefur oft
komið sér í aðstæður sem reyna
á sambönd þess. Fólk hefur eytt
um efni fram og á í fjárhagslegum
erfiðleikum eða skapað sér aðr-
ar aðstæður sem valda streitu í
hjónaböndum og samböndum. Þá
nær fólk ekki alltaf að vera sam-
taka um að leysa úr málunum.
Það nær einfaldlega ekki að líta á
aðsteðjandi vanda sem verkefni
sem þarf að leysa þótt það sé
hugsanlega enn ástfangið.”
Ráðgjöf vantar
Kolbrún segir að neyslufyrir-
myndir dagsins í dag geti skapað
hættu. Fólk eigi í samkeppni um
lífsstíl og mörg dæmi megi finna
um að fólk sé búið að steypa sér
á kafi í neysluskuldir þegar á unga
aldri sem geti reynst því erfitt að
losna úr. “Orsakanna getur víða
verið að leita. Þær geta legið í
uppeldi fólks og í skólakerfinu og
það virðist skorta hreina og beina
ráðgjöf í þessum efnum. Fólk er
ekki upplýst nægilega vel eða þá
á rangan hátt hvað mikil umfram-
neysla og skuldasöfnun getur haft
í för með sér. Ég held að kominn
sé tími til þess að krökkum verði
leiðbeint í fjármálum og skólakerf-
ið komi að því með einhverjum
hætti,” segir Kolbrún Baldursdótt-
ir, sálfræðingur, hænsnabóndi og
frambjóðandi í Breiðholtinu um
leið og hún sýnir tíðindamanni
hænsnakofann. Það eru egg í varp-
kössunum.
20 Breiðholtsblaðið OKTÓBER 2006
Krafan um tilfinningar er sterkari
Kolbrún Baldursdóttir á gangi í móunum ofan við byggðina í Seljahverfi.
Bústofninn í hænsnabirginu í Jakaseli 4.
“Við höfum verið að laga
til hjá okkur og erum nú m.a.
búin að opna nýja sal og ein-
nig að fjölga billjardborðun-
um,” sagði Ólafur Birgisson á
Sportbarnum í Seljahverfi. Við
byrjuðum á þessu í sumar og
ætlum okkur að halda áfram
á þessari braut þótt ekki sé
um neinar stórbreytingar að
ræða. Við viljum umfram allt
að hér sé huggulegt umhverfi
þar sem fólki líður vel.
Sú nýbreytni hefur verið tek-
in upp að vera með lifandi tón-
list á kvöldin og hefur ný hljóm-
sveit skipuð ungum mönnum
spilað þar að undanförnu en
hún heitir Johnny and the Rest.
“Ég ákvað að fá strákana til þess
að koma hingað og spila eitt
kvöld og þeir fengu mjög góð-
ar móttökur, sem varð til þess
að þeir hafa verið hér áfram á
laugardagskvöldum. Lifandi tón-
list skapar aðra stemmingu og
hér hefur verið húsfyllir undan-
farin laugardagskvöld.” Hvaða
fólk sækir sporbarinn? “Það eru
allar gerðir af fólki sem kemur
hingað,” segir Ólafur. “Að und-
anförnu hefur talsvert borið
á nýbúum og fólki sem dvelur
hér tímabundið við störf. Margt
af því er frá Póllandi en einnig
frá öðrum löndum. Þetta eru
ágætis gestir og upp til hópa
um rólegt og friðsamt fólk að
ræða.”
Á Sportbarnum er opið fyrir
íþróttarásir og getur fólk m.a.
komið og horfa á markverða fót-
boltaleiki svo eitthvað sé nefnt
og einnig er hægt að fá húsnæði
fyrir einkasamkvæmi, afmæli og
annað þar sem afmarkaðir hóp-
ar vilja að vera í næði.
Nýr salur og lifandi
tónlist á Sportbarnum
Ný borð á sportbarnum.