Dagrenning - 01.08.1948, Blaðsíða 29

C H E I RO:
Þáttmr af Caglíostro^ dwlvítrímgí.
Margan fýsir að vita eittlivað um Cagli-
ostro. Hann er einn þeirra manna, sem ber
hátt í sögu dulvísindanna. Bæði í skjalasöfn-
um og á annan hátt hefi ég fengið vitneskju
um ýms athyglisverð atriði af hinum furðu-
lega æviferli hans; þykir mér ekki annað bet-
ur hlýða en að bók þessi1 hef jist á því að skýra
frá nokkrum þeirra.
Enginn vafi er á því, að meiri rógur hefir
verið borinn á Cagliostro en flesta aðra
menn. Ástæðan til þess mun, hins vegar,
augljós öllum hleypidómalausum mönnum,
einkum þegar athugað er á hvaða tíma hann
var uppi og allar aðstæður.
Hvar sem hann fór lögðu læknar fæð á
hann vegna furðulegra lækninga hans, sem
mestmegnis voru gerðar með heilsusamleg-
um jurtadrykkjum.
Enginn efi er á því að hann læknaði sjúka
og þjáða. Það hefir og einnig verið viður-
kennt, jafnvel af bitrustu féndum hans, að
hann gaf fátækum fyrirhöfn sína og lyf án
nokkurs endurgjalds eða vona um laun.
Það kemur og skýrt í ljós, að hann hefir
verið dávaldur mikill, en orðið læknir
skildist ekki á hans dögum; fyrir því var
það ef til vill eðlilegt að hinar dásamlegu
lækningar hans væru taldar til galdra, eða
verk djöfulsins eða einhvers annars máttar,
sem þá væri ókunnur.
Það bætti eigi úr skák að honum varð
ekki skipað í neinn viðurkenndan sess í
1 Greinin er þýdd úr bók Cheiros um ýmsa dul-
vitringa.
þjóðfélaginu. Um þær mundir voru einungis
tvær stéttir — auðkýfingar og blásnauðir
menn. — Auðmenn og aðall gat naumast
andað að sér sama lofti og iðnaðannenn eða
þær ógæfusömu mannverur, sem þurftu að
vinna sér fyrir daglegu brauði.
Cagliostra varð á milli þessarra tveggja kvam-
arsteina. Engan þarf að undra þótt hann að
lokum yrði mulinn „mélinu smærra“.
I.
• Hver var Cagliostro?
Hver var Cagliostro? Hvar var hann fædd-
ur? Hvaðan kom hann? Þessum spumingum
hefir aldrei verið skýrt svarað.
Margar orsakir urðu til þess að vekja óvild
til þessa einkennilega manns. Stundum var
hún sprottin af öfund yfir velgengni hans,
að öðrum þræði átti hún rætur sínar að rekja
til stjórnmálaáróðurs, einkum til „Lettre au
Peuple Frangais", sem hann ritaði eftir að
hann var gerður útlægur í Frakklandi. í bréf-
um þessum fletti hann svo ofan af konung-
dómnum og stjóminni að mælt er, að það
hafi átt drjúgan þátt í frönsku stjómarbylt-
ingunni.
Málgagn frönsku stjómarinnar, Courrier
de L’ Europe“, sem gefið var út í Englandi,
var keypt til þess að breiða út þá sögu, að
Cagliostro greifi væri sami maður og hinn
illræmdi Jóseph Balsamo, sem fæddur var
meðal lágstæðasta lýðsins í Palermo.
W. R. Trowbridge bendir á það í bók
dagrenning 27