Morgunblaðið - Sunnudagur - 01.02.2015, Blaðsíða 38

38 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 1.2. 2015
Græjur og tækni
Apple-úrið, sem kynnt var til sögunnar í september síð-
astliðnum af Tim Cook, forstjóra Apple, mun koma á
markað í apríl næstkomandi. Apple-liðar hafa látið hafa
eftir sér að úrið sé „persónulegasta vara“ sem fyrirtækið
hefur nokkru sinni hannað og ljóst er að úrsins verður
beðið með mikilli eftirvæntingu. Apple er á siglingu þessa
dagana eftir að sala á iPhone 6 fór fram úr björtustu von-
um.
Apple Watch loks á markað í apríl
B
andaríski herinn vinnur nú að því að
þróa nýtt kerfi sem ber kennsl á
tölvunotanda og ætlunin er að þetta
kerfi geti komið í stað lykilorða á
vefnum. Rannsakendur við West Point, há-
skóla hersins í New York-ríki, vinna hörðum
höndum að því að þróa kerfið og talið er að
samningurinn að baki verkefninu geti hljóðað
upp á margar milljónir dollara. Fjallað er um
málið á vef Sky News.
Athygli rannsakenda beinist ekki síst að því
að þróa tækni sem numið getur „hugræn
fingraför“ (e. cognitive fingerprints), eins og
það er kallað, fremur en hefðbundin líkamleg
einkenni á borð við lófa, andlit, DNA eða lit-
himnu augans. Tæknin, sem vinnan snýr að
því að þróa, kallast API (e. Application Pro-
gramme Interface) og grundvallast á líf-
fræðilegri tölfræði, sem er ört vaxandi svið
innan tæknigeirans, þar sem algóritmum og
forritum er beitt til þess að staðfesta réttan
notanda með því að bera kennsl á hegðun
hans með viðkomandi tæki. Slík hegðunar-
greining gæti meðal annars falist í því að
fylgjast með hrynjandi vélritunar viðkomandi
notanda, hvernig hann færir mús til og frá,
eða hvaða innsláttarvillur viðkomandi gerir og
hversu hratt hann vélritar.
„Hugrænt“ fingrafar greint
Slík tækni væri umtalsvert framfaraskref frá
núverandi auðkennistækni og varpað er ljósi á
ýmis smáatriði hennar í skjali sem Sky hefur
fengið aðgang að. „Alveg eins og þú skilur eft-
ir þig fingrafar þegar þú snertir eitthvað með
fingri þínum, þá skilurðu eftir „hugrænt
fingrafar“ þegar þú styðst við tölvu og þetta
fingrafar byggist í raun á því hvernig hugur
þinn vinnur úr upplýsingum,“ segir í skjalinu.
„Geta tækninnar felur í sér næstu kynslóð
slíkrar auðkennistækni og mun styðjast við
aðferðir og hefðbundinn vélbúnað sem varn-
armálaráðuneytið býr yfir.“ Tæknin styðst við
margs konar aðferðir, meðal annars svokall-
aða stylometrics-greiningu, sem byggist á því
að greina hvernig texti er byggður upp. Slíkri
tækni er beitt í dag og þá ekki síst við að
kanna deili höfunda og koma í veg fyrir rit-
stuld.
Herinn stefnir á að þróa nýja kerfið og
heimfæra það á alla starfsemi sína í því skyni
að auka öryggi enda er talið að slík tækni
gæti reynst margfalt öruggari en núverandi
aðferðir sem byggjast á lykilorðum og not-
endanöfnum.
Þegar tæknin verður svo tekin í notkun í
hinu daglega borgaralega lífi verður henni
beitt til auðkenningar í netbönkum, verslunum
og við notkun hvers kyns heimilistækja fram-
tíðar eftir því sem „interneti hlutanna“ fleygir
fram. West Point leikur í dag lykilhlutverk við
þróun kerfisins, sem að sögn er nú á fjórða
þróunarstigi sínu.
Nútíminn er Villta vestrið
Tæknisérfræðingurinn Sharif Sakr segir í
samtali við Sky News að við lifum nú á tíma
Villta vestursins í internetheimum. „Á netinu
getur hver sem er komist upp með gríðarlega
umfangsmikil svik, áreiti og njósnir í ljósi
þess að það er ekki til nein skilvirk leið til
þess að bera kennsl á fólk á netinu. Þetta er
Villta vestrið, sem við búum í. Af þessum sök-
um getur hvers kyns tækni sem stuðlar að því
að bera kennsl á notendur á netinu orðið afar
mikilvæg í þeirri baráttu að gera internetið að
öllu siðmenntaðri stað en það er í dag.“
Gert er ráð fyrir að þeir sem berjast fyrir
friðhelgi einkalífs á netinu muni berjast gegn
þessum áformum enda muni það vera enn eitt
skrefið í átt til eftirlitsþjóðfélags að geta
fylgst með og borið kennsl á fólk án þess að
það viti af því.
Lykilorðin heyri
sögunni til
NÝ TÆKNI SEM GRUNDVALLAST Á SAMÞÆTTINGU LÍFFRÆÐI OG
TÖLFRÆÐI ER Í ÞRÓUN HJÁ BANDARÍSKA HERNUM OG MUN
VERÐA NÆSTA KYNSLÓÐ LYKILORÐA. FINGRAFÖR, LYKILORÐ OG
LITHIMNUGREININGAR VERÐA ÓÞARFAR.
Halldór A. Ásgeirsson haa@mbl.is
Netheimar eru eins og villta vestrið. Öryggi er lítið og svik, áreiti og njósnir eru daglegt brauð.
Getty Images/iStockphoto
* Talið er mikilvægtað þróa margfaltöruggari tækni en nú er
fyrir hendi til að gera
fólki kleift að auðkenna
sig í netheimum.
Tæknirisinn Apple tilkynnti í vik-
unni methagnað sinn á síðasta árs-
fjórðungi, sem hljóðaði upp á 18
milljarða dollara. Aldrei áður hefur
hlutafélag hagnast jafnmikið á ein-
um ársfjórðungi, en gamla metið
átti ExxonMobil á öðrum ársfjórð-
ungi 2012 og hljóðaði það upp á
15,9 milljarða dollara. Helsta
ástæðan fyrir þessum ofboðslega
gróða Apple er gífurleg sala á nýj-
um iPhone 6. Fyrirtækið seldi 74,5
milljón síma á síðustu þremur mán-
uðum ársins 2014 og var það um-
talsvert meiri sala en greinendur
höfðu búist við.
Á símafundi með sérfræðingum í
fjárhagsmálum sagði forstjóri
Apple, Tim Cook, að eftirspurn eft-
ir nýjum iPhone-um hefði verið „yf-
irþyrmandi“. Þá hefur eftirspurn
eftir iPhone 6 Plus, síma sem er
umtalsvert stærri en eldri tegundir,
jafnframt farið fram úr björtustu
vonum. Á sama tíma héldu sölutöl-
ur fyrir iPad áfram að valda von-
brigðum. Sala á spjaldtölvunni var
22% minni árið 2014 en 2013.
Buster Hein, blaðamaður hjá vef-
síðunni Cult of Mac, sagði í samtali
við BBC að sölur á iPhone hefðu
verið ævintýralegar á síðasta árs-
fjórðungi. „Jeminn eini, þetta er al-
veg ótrúlegt. Margir bjuggust við
góðri sölu á iPhone yfir hátíðarnar,
en ég held ekki að neinn hafi látið
sér detta í hug að Apple myndi
fara yfir 70 milljón eintaka múrinn.
Apple varð líka leiðandi afl á snjall-
símamarkaði Kína á síðasta árs-
fjórðungi, og það hefur haft mikil
áhrif sömuleiðis.“
Hagnaður Apple slær öll met
Sala á iPhone 6
fór ótrúlega af
stað eftir að hann
kom fyrst út í
september 2014
og skilaði Apple
methagnaði.
HAGNAÐUR APPLE Á SÍÐASTA ÁRSFJÓRÐUNGI NAM 18 MILLJÖRÐUM DOLLARA OG SLÓ ELDRA MET
EXXONMOBIL. EFTIRSPURN EFTIR NÝJUM IPHONE HEFUR FARIÐ FRAM ÚR BJÖRTUSTU VONUM.
Ímyndaðu þér að hafa
app í símanum þínum
sem getur auðveldlega
kortlagt áhugasvið þitt
með lítilli eða sama og
engri aðstoð frá þér og
nýtt sér þessa þekkingu
til þess að benda þér á
fróðlegt efni á internet-
inu sem höfðað gæti til
þín, ásamt því að koma þér í samband við annað fólk
með sambærileg áhugamál. Hljómar kannski eins og
eitthvað úr vísindaskáldsögu, en þetta er akkúrat það
sem Flipora gerir. Appið styðst við öfluga algóritma
til þess að finna út áhugasvið þitt og færir þér svo
straum af áhugaverðu efni hvaðanæva af netinu. App-
ið er fallega hannað og einnig er hægt að nota það í
vafra í tölvu. Í grein Forbes um appið segir að það
virki eins og afar snjöll útgáfa af Twitter, en einblíni
hins vegar á persónulegar uppgötvanir notandans.
SNIÐUGT SMÁFORRIT
Flipora er app sem gerir
auðveldara að nálgast efni
sem notandi hefur áhuga á.
Flipora skilur
áhugamál þín