Morgunblaðið - Sunnudagur - 01.02.2015, Blaðsíða 59

Breski sagnfræðingurinn Laur-
ence Rees skrifaði bókina
Auschwitz: A New History
árið 2005 og raunar líka bók
sem heitir Auschwitz: The
Nazis and the Final Sol-
ution en báðar fylgdu þær eftir
sjónvarpsseríu sem Rees vann
fyrir BBC. Verk Rees um seinni
heimsstyrjöldina, bæði bækur
og heimildarmyndir fyrir BBC,
eru nýttar sem kennsluefni í
breskum skólum. Rees hefur
meðal annars tekið viðtöl við
yfir 100 eftirlifendur úr búð-
unum og eru verk hans talin
með því nákvæmasta og víð-
feðmasta sem gefið hefur verið
út um útrýmingarbúðirnar.
Ný heimildarmynd eftir Rees
var sýnd á BBC 27.janúar sl.
sem nefnist Touched by Ausch-
witz. Benda má á vefsíðuna
ww2history.com sem haldið er
úti af Rees og samstarfsfólki en
þar er að finna margskonar
fróðleik um útrýmingarbúð-
irnar og áform nasista.
Verk sagn-
fræðingsins
Laurence Rees
Bókin Auschwitz: A Doc-
tor’s Eyewitness Account
er skrifuð af lækninum dr.
Miklos Nyiszli sem var ung-
verskur gyðingur og lifði af
vistina í Auschwitz.
Í bókinni er saga hans af
vistinni sögð, en Nyiszli var
neyddur til að gera „lækn-
isfræðilegar rannsóknir“ á
samföngum sínum undir eft-
irliti hins grimma dr. Josef
Mengele, sem kallaður hefur
verið Engill dauðans.
Frásögn Nyiszli er skelfileg-
ur vitnisburður um grimmdina,
vægðarleysið og mannfyrirlitn-
inguna í Auschwitz.
Neyddur til
rannsókna á
samföngum
1.2. 2015 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 59
Heinz Heger er dulnefni fyrir Josefs
Kohout en í bókinni Mennirnir með
bleika þríhyrninginn er skelfileg saga
af sex ára vist í fangabúðum nasista
sögð. Bókin kom út á íslensku 2013.
Höfundur var einn þúsunda samkyn-
hneigðra karla sem teknir vöru hönd-
um fyrir „alvarlegan saurlifnað“ og
merktir með bleikum þríhyrningi. Hann
mátti þola niðurlægingu, pyntingar og
óskiljanlegan hrylling sem fangi nastista.
Bleikt táknaði
samkynhneigð
Komin er út á íslensku áttunda
bókin í flokki Jo Nesbø með sögu-
hetjuna Harry Hole í aðalhlutverki
en bókin ber heitið Afturgangan.
Bækurnar um Hole eru reyndar
orðnar tíu en síðustu tvær eru
ekki komnar út í íslenskri þýðingu.
Bækur hins norska Nesbø hafa
verið þýddar á yfir 40 tungumál.
Hann er alinn upp í bænum Molde
og var strax á barnsaldri farinn að
segja skólafélögum sínum drauga-
sögur.
Á unglingsárum varð fótboltinn
lífið og stóri draumurinn var að
leika með þeim bestu í ensku
efstu deildinni. Af því varð þó
aldrei en glæpasögurnar hans selj-
ast hins vegar vel í enskum bóka-
búðum.
HARRY HOLE
ÁTTUNDI
Bækur Jo Nesbø hafa verið þýddar á tugi tungumála.
Ljósmynd/Stian Andersen
Bækur Astridar Lindgren um Línu
Langsokk er aldrei hægt að gefa
of oft út. Það fyrsta sem birt var á
prenti um sterkustu stelpu í
heimi var bókin Känner du Pippi
Långstrump? sem kom út í Sví-
þjóð 1947.
Þessi fyrsta bók höfundarins
um Línu kom fyrst út í íslenskri
þýðingu árið 1970 og nú var að
koma ný prentun í verslanir af
bókinni sem á íslensku heitir
Þekkir þú Línu Langsokk?
Fáir barnabókahöfundar státa
af því að hafa skapað eins margar
dáðar persónur og Lindgren. Lína
Langsokkur er ein af þeim per-
sónum sem við getum verið
þakklát fyrir að Lindgren datt í
hug að skapa.
FYRSTA BÓKIN UM LÍNU
LANGSOKK ENDURÚTGEFIN
Bækurnar um Línu Langsokk virðast
höfða jafnt til barna og fullorðinna.
Hryllingurinn
skrásettur
BÆKUR UM GRIMMD NASISTA
ÞANN 27.JANÚAR VORU 70 ÁR LIÐIN FRÁ ÞVÍ
FANGAR VORU FRELSAÐIR ÚR HINUM SKELFI-
LEGU ÚTRÝMINGARBÚÐUM NASISTA Í AUSCH-
WITZ. ÞESS VAR MINNST MEÐ ÝMSUM HÆTTI
VÍÐA UM HEIM. FJÖLDI BÓKA HEFUR VERIÐ SKRIF-
AÐUR UM HRYLLINGINN SEM ÁTTI SÉR STAÐ
INNAN VEGGJA ÞESSARA BÚÐA OG ANNARRA
SEM NASISTAR RÁKU OG ERU VITNISBURÐUR UM
MANNVONSKU ÞEIRRA OG MYRKRAVERK.
Elie Wiesel var á unglingsaldri þegar nas-
istar tóku fjölskyldu hans og sendu í út-
rýmingarbúðirnar í Auschwitz og Buc-
henwald. Í bókinni Nótt sem kom út í
íslenski þýðingu árið 2009 lýsir hann
reynslu sinni og því hvernig örlögin hög-
uðu því svo til að hann komst lífs af.
Hann gerir þennan hryllilega tíma upp í
bókinni Nótt sem fyrst kom út á frönsku
árið 1958. Bókin er sjálfsævisöguleg frá-
sögn af veru unglingsdrengs og föður
hans í útrýmingarbúðum nasista.
Elie Wiesel hefur skrifað fjölda bóka
en Nótt er almennt álitið meistaraverk
hans. Wiesel hefur hlotið margvíslegrar
viðurkenningar fyrir bækur sínar og störf og árið 1986 hlaut
hann friðarverðlaun Nóbels fyrir baráttu sína gegn mismunun,
fordómum og ofbeldi.
Nótt eftir nóbelsverðlaunahafa
BÓKSALA 21.-27. JANÚAR
Allar bækur
Listinn er tekinn saman af Eymundsson
1 AfturganganJo Nesbø
2 Heilsubók Röggu naglaRagnhildur Þórðardóttir
3 DNAYrsa Sigurðardóttir
4 Bjór - Umhverfis jörðina á 120tegundum
Stefán Pálsson
5 Kamp KnoxArnaldur Indriðason
6 LjónatemjarinnCamilla Läckberg
7 Veislan endalausaRagnar Freyr Ingvarsson
8 Sveitin í sálinniEggert Þór Bernharðsson
9 Dagbók Kidda klaufa 6 -Kaldur vetur
Jeff Kinney
10 Þín eigin þjóðsagaÆvar Þór Benediktsson
Íslenskar kiljur
1 AfturganganJo Nesbø
2 LjónatemjarinnCamilla Läckberg
3 Bonita AvenuePeter Buwalda
4 UndurR.J.Palacio
5 ÓróiJesper Stein
6 ÖngstrætiLouise Doughty
7 Hinumegin við fallegt að eilífuKatherine Boo
8 Maður sem heitir OveFredrik Backman
9 AfdalabarnGuðrún frá Lundi
10 EnglasmiðurinnCamilla Läckberg