Morgunblaðið - 03.02.2015, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 3. FEBRÚAR 2015
vert þegar menn voru að gera ráðstaf-
anir út af því,“ segir Hlíðar Þór um
þennan áhrifaþátt.
Óvissa um söluna 2015
Spurður hvernig þetta ár líti út fyr-
ir sölu raftækja á Íslandi segir Hlíðar
Þór að óvissan sé nokkur í upphafi
árs. „Við rennum blint í sjóinn. Nú eru
allar vörurnar talsvert ódýrari og því
þarf að selja talsvert meira magn til
að ná sömu veltu. Það er því dálítið
óskrifað blað hvernig hlutirnir munu
þróast.“
Þess má geta að Heimilistæki, Max
raftæki og Sjónvarpsmiðstöðin eru
tengd félög en rekstur þeirra er að-
skilinn. Hjá þeim félögum fengust
einnig þær upplýsingar að salan í jan-
úar hefði verið mjög góð og þá sér-
staklega sala á sjónvarpstækjum.
Leiða má líkur að því að fleiri þætt-
ir en afnám vörugjalda og lægri virð-
isaukaskattur hafi örvað söluna.
Það kann þannig að eiga þátt í sölu-
aukningunni að laun hafa hækkað
milli ára og meira í prósentum en í
helstu viðskiptalöndum. Þá hefur
raungengi krónu styrkst og kaup-
máttur í erlendum vörum því aukist.
Dæmigerður launamaður á Íslandi er
því skemur að vinna sér inn fyrir raf-
tæki en í fyrra.
Morgunblaðið/Ómar
Flatskjáir Meðal þeirra raftækja sem selst hafa vel að undanförnu eru stórir flatskjáir, eins og þessir í Elko.
Sprenging varð í sölu raftækja
hér á landi fyrstu vikur ársins
 Allt að 88% söluaukning milli ára í Elko  Salan hjá Heimilistækjum tók kipp
Söluaukning hjá Elko*
Frá janúar 2014 - janúar 2015
Aukning í
magni í %
Stór raftæki – meðaltal
Kæliskápar
Kælifrystar(frystir+kælir)
Örbylgjuofnar
Uppþvottavélar
Þvottavélar
Sjónvörp
Lítil raftæki – meðaltal
Kaffikönnur
Mínútugrill
Brauðristar
Vöfflujárn
Straujárn
Matvinnsluvélar
51
19
18,6
31
88
50
64,7
60,6
39
84
76
60
46
63
*Heimild: Elko
Gestur
Hjaltason
Hlíðar Þór
Þorsteinsson
BAKSVIÐ
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Sala á stórum raftækjum í Elko var
ríflega 50% meiri í janúar en í sama
mánuði 2014.
Eins og sýnt er hér til hliðar eru
dæmi um mun meiri söluaukningu í
einstökum flokkum raftækja hjá Elko
sem báru vörugjald. Salan á upp-
þvottavélum eykst mest, eða um 88%,
og leiðir Gestur Hjaltason, fram-
kvæmdastjóri Elko, líkur að því að
margar fjölskyldur hafi beðið eftir
skattalækkuninni um áramót og gefið
sér uppþvottavél í jólagjöf.
Gestur segir þannig miklu muna að
vörugjöld hafi verið afnumin um ára-
mótin, auk þess sem lækkun efra
þreps virðisaukaskatts, úr 25,5% í
24%, hafi áhrif til verðlækkunar. Þetta
tvennt geti leitt til 17- 21% verðlækk-
unar á raftækjum sem báru vörugjöld.
„Ofurskattlagning ríkisins hefur
háð okkur á síðustu árum. Nú er meiri
kaupgeta á þessum hlutum. Sjónvörp
hafa til dæmis lækkað mikið í verði.
Bogin sjónvörp eru nú að ryðja sér til
rúms og þá lækka hin tækin í verði.
Nú er hægt að fá mjög fín sjónvörp á
130-200 þúsund krónur sem áður
kostuðu hálfa milljón og það sér ekki
fyrir endann á því,“ segir Gestur sem
veltir því fyrir sér hvort fólk muni aft-
ur fara að henda biluðum tæki í meira
mæli.
Létu gera við biluð tæki
„Eftir hrun stórjókst aðsóknin á
verkstæðið hjá okkur, fólk vildi láta
gera við raftækin. Við þurftum að
fjölga starfsmönnum í þjónustu-
deildum til þess að taka á móti fólki
sem kom með biluð tæki. Ég hef ekki
tekið það saman hvort þetta hafi
minnkað í janúar en það er ekki ólík-
legt,“ segir Gestur.
Sala á farsímum hjá Elko minnkaði
hins vegar milli ára. „Salan á farsím-
um getur sveiflast mikið til. Það getur
haft mikil áhrif á söluna ef ný útgáfa
af farsíma kemur fram.“
Það er víðar sem verslunarmenn
greina áhrif skattalækkana.
Hlíðar Þór Hreinsson, fram-
kvæmdastjóri Heimilistækja, segir
það hafa tekið fólk nokkra daga eftir
áramót að átta sig á breyttu verði.
„Svo tók salan mikinn kipp. Útsalan
var afskaplega góð. Svo bætist við að
RÚV var að leggja niður hliðræna
dreifikerfið um áramótin. Í síðari
hluta janúar jókst sjónvarpssala tals-
Verð á raftækjum lækkaði um
12% milli ára í ársbyrjun, frá
janúar 2014 til janúar 2015.
Stærstur hluti lækkunarinnar
varð í kjölfar niðurfellingar
vörugjalda og lækkunar efra
þreps virðisaukaskatts um ára-
mótin. Þar af lækkaði verð um
8% milli mánaða í desember
2014 og janúar 2015.
Emil B. Karlsson, forstöðu-
maður Rannsóknaseturs versl-
unarinnar, bendir á þetta og vís-
ar til breytinga á einum af
undirliðum verðvísitölunnar hjá
Hagstofunni.
Verð á hvítum raftækjum, þ.e.
stórum raftækjum í eldhúsi og
þvottahúsi, lækkaði meira milli
ára. Það var þannig 14% lægra í
janúar sl. en í sama mánuði
2014 og lækkaði verðið um 8%
frá desember 2014 til janúar
2015. Emil telur verslanir hafa
brugðist við fyrirhuguðu afnámi
vörugjalda með því að lækka
verð fyrirfram.
Lækkuðu um
12% í verði
VERÐ Á RAFTÆKJUM
Á undanförnum þremur árum
(2012-2014) hafa Sjúkratryggingar
Íslands greitt fyrir ferðir og rann-
sóknir 156 krabbameinssjúklinga,
sem hafa þurft að fara til Dan-
merkur, á Rigshospitalet í Kaup-
mannahöfn, til þess að að fá grein-
ingu í svonefndum jáeinda-skanna
(PET skanna). Samtals nemur
kostnaður Sjúkratrygginga Íslands
vegna þessara ferða á þessum ár-
um rúmum 96 milljónum króna.
Samkvæmt upplýsingum Sjúkra-
trygginga fóru 29 einstaklingar í
ofangreindum erindagjörðum til
Kaupmannahafnar árið 2012, 40
fóru árið 2013 og í fyrra fóru 87
einstaklingar utan til slíkra rann-
sókna.
Kostnaðurinn skiptist þannig að
fargjöldin námu 17,7 milljónum
króna, uppihald og gisting rúmlega
10 milljónum króna og meðferðin
sjálf kostaði liðlega 68 milljónir
króna. agnes@mbl.is
Ferðir
fyrir rúmar
96 milljónir
 156 sjúklingar í
skanna í Danmörku
Meðferð Svonefndur PET-skanni.
Fjármálaeftirlitið, FME, er með til
skoðunar hvort í birtingu
gagnanna, sem Víglundur Þor-
steinsson kom fram með, felist brot
gegn þagnarskyldu. Þetta kemur
fram á vef FME. Sigurður Val-
geirsson, upplýsingafulltrúi FME,
segir að eftirlitinu sé þó ekki kunn-
ugt um að gögnin hafi lekið frá
stofnuninni, auk þess sem ekkert
bendi til þess. Hann segir það
liggja fyrir að gögnin hafi verið til
á fleiri stöðum. „Fjármálaeftirlitið
harmar að gögn sem þessi með ít-
arlegum upplýsingum um einstaka
viðskiptavini bankanna birtist op-
inberlega,“ segir í tilkynningu á
heimasíðu stofnunarinnar.
Kanna hvort
FME leki
Þórunn Kristjánsdóttir
thorunn@mbl.is
Það er ýmislegt sem fólk leggur á
sig til að tryggja sér fyrstu miðana á
þorrablót og þar með bestu sætin í
salnum. Í Grundarfirði hefur skap-
ast sú hefð síð-
ustu ár að sá sem
er mættur fyrst-
ur í röðina til að
tryggja sér miða
á blótið fær verð-
laun sem nefnast
Húnninn. Nafn-
giftin vísar til
þess að sá hinn
sami sem hreppir
verðlaunin er
mættur fyrstur á hurðarhúninn.
Miðasalan á þorrablót Grund-
arfjarðarbæjar, sem haldið er um
næstu helgi, hófst sl. sunnudag
klukkan tólf á hádegi. Heimir Þór
Ásgeirsson gerði sér lítið fyrir og
mætti 20 mínútur í níu á laugardags-
kvöldið, sem sagt kvöldið áður.
„Ég nennti ekki að horfa á Euro-
vision og hafði ekkert annað að
gera. Því ákvað ég að fara snemma í
röðina. Þetta er líka fyrsta þorra-
blótið sem ég má mæta á og því vildi
ég ná góðu sæti,“ segir Heimir Þór.
Mikill keppnismaður
Honum leiddist ekki biðin því á
meðan gat hann farið í heitan pott, í
pílukast og gert fleira skemmtilegt.
Miðasalan fór fram í heimahúsi í
bænum og þar var fyrirtaks aðstaða
til afþreyingar. Félagi Heimis kom
stuttu síðar og fleiri bættust í hópinn
um miðja nótt og var því glatt á
hjalla.
„Hann [Heimir] hefur sett ný við-
mið enda mikill keppnismaður. Und-
anfarið hefur fólk mætt sífellt fyrr í
röðina og í fyrra mætti sá fyrsti
kringum miðnætti,“ segir Tómas
Freyr Kristjánsson sem situr í stjórn
Hjónaklúbbsins sem heldur þorra-
blótið.
Tómas segir töluverða stemningu
skapast í kringum miðakaupin. Þeir
sem sitja í nefndinni sjá um að selja
miðana. Þeim sem kaupa miða
stendur til boða að bíða inni, jafnvel
inni í bílskúr og fá eitthvað að maula
á meðan. Eingöngu meðlimir Hjóna-
klúbbsins geta keypt miða á þorra-
blótið. Þó nafn klúbbsins vísi til
vígðs hjónabands er það ekki alveg
reyndin um meðlimina í dag. Þeir
sem eru einhleypir fá inngöngu við
25 ára aldur og hjón eða fólk í sam-
búð kemst inn í klúbbinn fyrr. Áður
fyrr voru reglurnar mun strangari
og fengu eingöngu hjón að fara á
þorrablótið, þeir sem höfðu skilið við
maka sína urðu að sitja eftir heima
sem og einhleypir. Mikið vatn hefur
runnið til sjávar síðan og eru allir
velkomnir á þorrablót sem hafa náð
aldri.
Tómas býst við að uppselt verði á
þorrablótið, nú þegar hafi selst um
160 miðar en pláss er fyrir 180-199
sæti. Sér skemmtinefndin um að
halda uppi stuðinu á þorrablótinu.
Um 900 manns búa í Grundarfjarð-
arbæ.
Mættur í röðina kvöldið fyrir sölu
 Biðröð eftir miðum í þorrablót Grundfirðinga  Heimir nennti ekki að horfa á Eurovision
Morgunblaðið/Þorkell
Grundarfjörður Væntanlega verður mikið fjör á þorrablóti bæjarbúa.
Heimir Þór
Ásgeirsson