Morgunblaðið - 09.02.2015, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 9. FEBRÚAR 2015
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Erlendir ríkisborgarar eru skráðir í ótilgreint
trúfélag við nýskráningu í þjóðskrá. Þeir geta
sjálfir tilkynnt um skráningu í trúfélag, lífs-
skoðunarfélag eða að þeir standi utan trúfélaga
eða lífsskoðunarfélaga.
Það er mikið hagsmunamál trúfélaga og lífs-
skoðunarfélaga að þeir sem fylgja þeim að mál-
um séu skráðir í þau í þjóðskrá. Skráning ein-
staklinga 16 ára og eldri, sem eiga lögheimili á
Íslandi 1. desember ár hvert, í trúfélag eða lífs-
skoðunarfélag ræður því hvort greitt er sókn-
argjald og hvert það rennur. Sóknargjald á
mann var í fyrra 9.000 kr. og verður 9.888 kr. á
þessu ári.
Skilja ekki baun í íslensku
Nýlega kom fram í Kaþólska kirkjublaðinu
að ekki væru nærri allir kaþólikkar á Íslandi
skráðir í kaþólsku kirkjuna á þjóðskrá. Sam-
kvæmt tölum Hagstofu Íslands tilheyrðu 11.454
kaþólsku kirkjunni 1. janúar í fyrra. Séra Jakob
Rolland, kanslari Reykja-
víkurbiskupdæmis, sagði að
1. janúar síðastliðinn hefðu í
kringum 12.000 verið skráð-
ir í kirkjuna í þjóðskrá. Þær
tölur hafa enn ekki verið
birtar opinberlega. Hann
taldi að fjöldi kaþólikka hér
á landi væri nær því að vera
18-20 þúsund í raun. Af því
má ráða að væru þeir allir
skráðir í kaþólsku kirkjuna í
þjóðskrá myndu sóknargjöld hennar hækka um
60-80 milljónir á ári.
„Þau sem koma til landsins t.d. frá Póllandi
skilja ekki baun í íslensku þannig að þau hafa
ekki getað fyllt út eyðublaðið um skráningu í
trúfélag og vita auk þess ekki að þau geti skráð
sig enda er það er ekki skylda,“ sagði séra Jak-
ob. Þess má geta að á eyðublaðinu er hægt að
haka við eitt af 45 trú- og lífsskoðunarfélögum
sem talin eru upp eða velja að skrá sig utan trú-
félaga og lífsskoðunarfélaga. Einnig er hægt að
velja möguleikann „ótilgreint“.
Kaþólska kirkjan heldur skrá yfir fólk sem
fær sérstaka þjónustu t.d. vegna skírna, ferm-
inga eða giftinga. Athafna sem síðar geta kallað
á útgáfu vottorða. Nöfn þeirra sem fá slíka
þjónustu eru borin saman við skráða kaþólikka.
Séra Jakob sagði að þá sjáist oft að fólkið sé
ekki skráð í kirkjuna í þjóðskrá og er það þá
beðið að skrá sig.
Pólverjum fjölgar
Hann kvaðst telja að þúsundir innflytjenda
væru ekki rétt skráðar í trúfélög á þjóðskrá og
benti á að það væri ekki það sama að tilheyra
flokknum „önnur trúfélög og ótilgreint“ og að
vera „utan trúfélaga“. Í síðarnefnda hópnum er
fólk sem hefur tilkynnt að það sé utan trúfélaga
eða lífsskoðunarfélaga. Hann sagði að þeir sem
nú væru í flokknum „önnur trúfélög og ótil-
greint“ væru nú í kringum 22.000 en hefðu verið
um 21.000 fyrir ári. Séra Jakob telur að í þess-
um hópi sé fjöldi Pólverja sem margir eru kaþ-
ólikkar. Hann kvaðst hafa heyrt frá pólska
sendiráðinu að Pólverjum hefði fjölgað hér tölu-
vert á síðustu mánuðum með batnandi efna-
hagsástandi og atvinnu.
Séra Jakob sagði að kaþólska kirkjan hefði
fengið þau ráð hjá Þjóðskrá að skrá fólkið þegar
það setti sig í samband við kirkjuna. „Í pólskum
messum, sem eru mjög vel sóttar, biðja prest-
arnir þá sem ekki eru skráðir vinsamlegast að
gera það.“
Aðeins greitt fyrir skráða
Sóknargjaldið er ákveðin hlutdeild af tekju-
skatti. Samkvæmt upplýsingum frá innanrík-
isráðuneytinu er sóknargjald aðeins greitt
vegna þeirra sem eru skráðir í trúfélag eða lífs-
skoðunarfélag. Sé einstaklingur utan slíkra fé-
laga eða í ótilgreindu félagi er ekkert greitt og
því má segja að ríkissjóður haldi tekjuskatti
þeirra óskertum.
Hinn 1. janúar 2014 voru 20.959 skráðir í
„önnur trúfélög og ótilgreint“, þar af voru 5.125
á aldrinum 0-17 ára. Að þeim frádregnum
hefðu sóknargjöld þessa hóps í fyrra numið
a.m.k. 142,5 milljónum króna. Þess skal getið
að sóknargjöld miðast við 16 ára og eldri og
þess vegna vantar að reikna með þeim sem
voru á 17. aldursári. Á sama tíma voru 17.218
utan trúfélaga og lífsskoðunarfélaga. Að frá-
dregnum þeim sem voru 0-17 ára í þeim hópi
hefðu sóknargjöld þess hóps numið a.m.k. 130
milljónum króna.
Um 50% kaþólikka ekki skráð
 Úthlutun sóknargjalda ræðst af skráningu einstaklinga í trú- eða lífsskoðunarfélög  Erlendir
ríkisborgarar skráðir í ótilgreint trúfélag  Ekkert er greitt vegna þeirra sem eru utan trúfélaga
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Kristskirkja Vísbendingar eru um að fjöldi kaþólikka hér sé vantalinn. Ástæðan er sú að
kaþólskir erlendir ríkisborgarar eru ekki skráðir í kirkjuna í þjóðskrá.
Séra Jakob
Rolland
Þjóðskrá Íslands vinnur að því að þýða
vefform á vef stofnunarinnar yfir á ensku
og pólsku. Eyðublað vegna skráningar í
eða úr trúfélögum, sem var einungis á ís-
lensku, hefur verið lagt af. Þess í stað
getur fólk tilkynnt rafrænt um breytingu
á aðild að trúfélagi eða lífsskoð-
unarfélagi á vefnum skra.is.
„Með þessari breytingu á tilkynningu í
eða úr trú- og lífsskoðunarfélagi fer
skráningin fram samdægurs eða eigi síð-
ar en 10 mínútum eftir að hún berst raf-
rænt,“ skrifaði Sólveig Jóh. Guðmunds-
dóttir, sviðsstjóri þjóðskrársviðs
Þjóðskrár Íslands, í skriflegu svari til
Morgunblaðsins.
Þjóðskrá Íslands hefur lagt mikla
áherslu á rafræna þjónustu undanfarin
ár. Nú berst meginþorri tilkynninga frá
einstaklingum rafrænt til skráningar í
þjóðskrá, þar með talin skráning í og úr
trú- og lífsskoðunarfélögum.
Sólveig sagði að erlendir ríkisborgarar
væru ekki sérstaklega upplýstir um að
tilkynning til Þjóðskrár Íslands réði
skiptingu framlaga ríkisins til trú- og
lífsskoðunarfélaga. „Þjóðskrá Íslands
staðfestir rétt EES/EFTA borgara til
ótímabundinnar dvalar á Íslandi og upp-
lýsir viðkomandi um skráningu í þjóð-
skrá. Erlendir ríkisborgarar utan EES/
EFTA eru skráðir í þjóðskrá á grundvelli
dvalarleyfis frá Útlendingastofnun.“ Af
því leiði að ef upplýsa ætti ríkisborgara
utan EES/EFTA, um að unnt væri að skrá
sig og skráningin réði skiptingu gjalda til
trú- og lífsskoðunarfélaga og hvar slík
skráning færi fram, þá yrði slíkt upplýs-
ingagjöf að fara fram hjá Útlend-
ingastofnun.
Skrá trúfélag
rafrænt
ÞJÓÐSKRÁ ÍSLANDS ER AÐ ÞÝÐA
VEFFORM Á ENSKU OG PÓLSKU
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Vatnavextir í kjölfar rigninga og hlý-
inda hafa sett daglegt líf fólks á Vest-
fjörðum og víðar úr skorðum. Á Ísa-
firði, Suðureyri og Drangsnesi flæddi
inn í hús í gær og fjöldi fólks var við
björgunarstörf. Vegir hafa lokast
vegna aurskriða og farið í sundur
vegna flóða.
Mikill og hlýr suðvestanstrengur lá
yfir landinu í gær. Hvassast var á
Norðurlandi undir kvöld.
„Við byrjuðum klukkan fimm í
morgun en þá var byrjað að renna
vatn inn í kjallarann á sjúkrahúsinu,“
sagði Ari Sigurjónsson, staðgengill
bæjarverkstjóra Ísafjarðarbæjar, við
mbl.is í gær. Mikið vatnsveður var í
bænum og flæddi víða inn í hús. Menn
frá bænum, slökkviliðinu og björgun-
arsveitum voru að störfum um allan
bæ fram á kvöld. Dælur höfðu vart
undan vatnselgnum. Starfsmenn
bæjarins komu fyrir sandpokavirkj-
um á vissum stöðum í bænum til að
veita vatni frá húsum og öðrum
mannvirkjum.
Aldrei séð jafn miklar leysingar
„Ég er búinn að vinna í áhaldahús-
inu í tuttugu ár og hef aldrei nokkurn
tímann séð aðrar eins leysingar,“
sagði Ari.
Í fyrrinótt urðu töluverðar
skemmdir á sundlaugargarðinum á
Suðureyri í hvassviðri og úrkomu.
Girðing umhverfis garðinn fór illa auk
þess sem annar heiti potturinn flaut
upp á stétt. Þá fauk einnig dúkur sem
huldi aðra laugina og sólbekkur var
kominn út í tjörn við hlið sundlaug-
arinnar. Ruslatunnur bæjarbúa fuku
en Jón Arnar í svæðisstjórn björgun-
arsveita sagði við mbl.is að enginn
hefði lagt í að eltast við þær.
Vatn flæddi í gær inn í þrjú hús á
Suðureyri. Björgunarmenn notuðu
öflugar dælur til þess að dæla vatni út
úr húsum. „Dælurnar eru enn á fullu
og hafa verið frá klukkan ellefu í
morgun,“ sagði Jón Arnar og bætti
við að álagið á björgunarmönnum
hefði sjaldan verið jafn mikið og í
gær.
Björgunarsveitir á Ströndum voru
kallaðar út um kl. 10.30 í gærmorgun
vegna þess að bæjarlækurinn á
Drangsnesi flæddi yfir bakka sína eft-
ir að ræsi stíflaðist og fór mikið vatn í
kjallara frystihússins. Tókst björgun-
arsveitinni með góðri samvinnu við
gröfumann frá Vegagerðinni að leysa
málið.
Rafmagn fór af Norðurárdal í
Borgarfirði í tvo tíma í gær eftir að
Norðurá flæddi yfir bakka sína og
klakastykki úr henni hafnaði á raf-
magnsstaur.
Vestfirðir úr vegasambandi
Samgöngur hafa raskast, mest á
Vestfjörðum, vegna vatnsveðursins,
en einnig lokaðist hringvegur í Norð-
urárdal í Borgarfirði. Djúpvegur fór í
sundur við Skeljavík, rétt sunnan við
Hólmavík. Stórt skarð kom í veginn
og lokaðist þannig vegasamband við
Ísafjarðardjúp. Fólk sem var á leið-
inni til bæjanna á norðanverðum
Vestfjörðum þurfti að snúa við eins og
þeir sem voru á suðurleið.
Þá féllu að minnsta kosti þrjár aur-
skriður á Vestfjarðaveg á sunnan-
verðum Vestfjörðum, við bæina Múla
og Klett í Kollafirði og síðast í Vattar-
firði.
Innanlandsflug lá niðri. Þá þurfti
ein af Boeing 757 farþegaþotum Ice-
landair að lenda á Reykjavíkurflug-
velli í gær vegna óhagstæðra veður-
skilyrða á Keflavíkurflugvelli. Vélin
var að koma frá Kaupmannahöfn og
stoppaði stutt í Reykjavík vegna þess
að henni var flogið áfram til Keflavík-
ur.
Allt á floti á Vestfjörðum
 Björgunarmenn og dælur höfðu vart undan að dæla út vatni sem flæddi inn í hús á Ísafirði, Suðureyri
og víðar á Vestfjörðum  Samgöngur úr skorðum þegar vegir fóru í sundur eða lokuðust í aurskriðum
Morgunblaðið/Sigurjón J. Sigurðsson
Dæling Björgunarmenn með öflugar dælur höfðu vart undan að dæla vatni út úr húsum á Ísafirði.