Morgunblaðið - 18.02.2015, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 18. FEBRÚAR 2015
Morgunblaðið/RAX
Dimmt í éljunum Vart sást á milli húsa í
höfuðborginni síðdegis á mánudag.
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
„Tilfinningin er sú að veðrið undanfarið hafi
verið í óhagstæðari kantinum,“ segir
Trausti Jónsson veðurfræðingur, en tekur
þó fram að eðlilegast sé að meta veðrið á
grundvelli kennitalna
heils mánaðar. „Þó svo að
það komi 2-3 sæmilegir
dagar á milli þá hafa
hvíldardagarnir verið fáir,
en það er svo sem til-
breyting í þeim,“ segir
Trausti.
Umhleypingar ríkjandi
Umhleypingar hafa ein-
kennt tíðina að und-
anförnu og ekkert lát
virðist á. Á mánudag var mikið kóf á höf-
uðborgarsvæðinu þó svo að ekki væri sér-
staklega hvasst. Dimmt og víða blint í 4-5
stiga frosti í vestanátt sem ekki er mjög al-
gengt, að sögn Trausta.
Í gærkvöldi og í nótt var búist við hláku
með hvassviðri og talsverðri úrkomu fram
eftir degi í dag. Hlé verður væntanlega á
fimmtudag og föstudag en síðan hvassviðri
á laugardag og sunnudag og aftur á þriðju-
dag með öllum fyrirvörum því veðurspár
svo langt fram í tímann eru fljótar að
breytast.
Spurður hvernig hann skýri þessar sveifl-
ur í veðrinu segir Trausti að aðstæður hafi
verið nokkuð tilviljanakenndar. „Samt verð-
ur að segjast að veðrahringrásin hefur verið
töluvert röskuð fyrir vestan okkur í vetur
og heimskautaloftið ekki verið á hefð-
bundnum stað,“ segir Trausti.
„Þeir í Ameríku hafa fengið að finna fyrir
þessu með gríðarlegum kuldaköstum og
snjókomu í Norðausturríkjunum og svo aft-
ur miklum hlýindum lengst af í Alaska og á
vesturströnd Bandaríkjanna í vetur. Jafnvel
hafa kirsuberatré blómstrað í Vancouver.“
Erfitt tíðarfar til sjávarins
Tíðarfar þótti líka leiðinlegt í janúar, en
Trausti bendir á að einu stórviðrin í vetur
hafi komið fyrir jól og norðanáhlaup hafi
ekki gert síðustu vikur. Til sjávarins hafi
verið erfitt tíðarfar í talsverðan tíma og það
sama var uppi á teningnum í fyrravetur og
gæftir lélegar. Veður var þó mjög ólíkt þá
og ágætt lengst af á Vesturlandi.
„Hvíldardagarnir hafa verið fáir“
 Veðrið undanfarið í óhagstæðari kantinum  Veðrahringrásin töluvert röskuð fyrir vestan okkur
Trausti
Jónsson
„Þó svo að það hafi verið hvítt á landinu
flesta daga undanfarið hefur snjódýpt yf-
irleitt ekki farið upp í neinar tölur sem heit-
ið geti,“ segir Trausti Jónsson, veðurfræð-
ingur. „Það hefur tekið upp og hreinsað
alveg upp í tvígang. Núna er algeng snjó-
dýpt 5-10 sentimetrar ef hún þá nær því.
Mesta snjódýpt virðist vera í Fnjóskadal en
á stöðinni í Vaglaskógi er 70 sm snjór.
Það er athyglisvert að það er talsverður
snjór í Bolungarvík, 37 sentimetrar, en hins
vegar eiginlega ekki neitt á Hnífsdal. Á Hól-
um í Dýrafirði er snjódýptin 25 sentimetrar,
en enginn snjór er inni í Mjólkárvirkjun.
Mjög víða er flekkótt jörð þó svo að þar
mælist einhver snjódýpt.“
Mest snjódýpt
í Vaglaskógi
SNJÓ TEKIÐ UPP Í TVÍGANG
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
„Ég var að koma frá Selfossi og sá
birtuskilyrði sem mig langaði að ná,“
sagði Sverrir Þórólfsson, áhugaljós-
myndari, sem var á leið til Reykjavík-
ur síðdegis í fyrradag. Hann beygði
inn í Heiðmörkina og sá þá fugl á
flugi.
„Fyrst hélt ég að þetta væri hrafn,
svo stækkaði hann og þá gat þetta
ekki verið annað en örn,“ sagði Sverr-
ir. Haförninn settist á hraunnibbu og
Sverrir komst nokkuð nálægt honum.
Hann var með macro-linsu en ekki að-
dráttarlinsu á myndavélinni en náði
samt fínum myndum af erninum.
Ungfuglarnir fara á flakk
Kristinn Haukur Skarphéðinsson,
sviðsstjóri dýrafræði hjá Náttúru-
fræðistofnun Íslands, sagði að örninn
í Heiðmörk væri ungur fugl á fyrsta
eða öðru aldursári. Þetta var fyrsti
haförninn sem hann frétti af í vetur á
höfuðborgarsvæðinu. Hafernir á
fyrsta ári dvelja venjulega á heima-
óðalinu fram yfir áramót og jafnvel
lengur. Þá fara þeir á flakk og geta
þess vegna sést í öllum landshlutum,
að sögn Kristins Hauks.
„Þeir eru orðnir árvissir gestir í
kringum Reykjavík og hafa sést við
Elliðavatn og víðar. Yfirleitt standa
þeir stutt við. Þeir sjást líka á Reykja-
nesi, í Hvalfirði og fyrir austan fjall,“
sagði Kristinn Haukur.
Í byrjun febrúar náðust ljósmyndir
af fullorðnum haferni sem var að
gæða sér á æti sem borið hafði verið
út fyrir refi á Rangárvöllum. Fleiri
ernir hafa sést á þeim slóðum í vetur,
t.d. við Ytri-Rangá. Kristinn Haukur
sagði að aðeins hefði borið á fullorðn-
um haförnum utan aðal-útbreiðslu-
svæðis hafarna á Vesturlandi. Gjarn-
an er um að ræða kynþroska fugla
sem ekki hafa helgað sér óðal. Þessir
flökkufuglar snúa yfirleitt aftur til
baka í heimahagana. Óðalsernir halda
sig við óðal sitt árið um kring.
Ekki er að sjá að gömul óðul arna á
Suðurlandi séu aftur að komast í
ábúð. Gömul óðul eru t.d. á vatnasviði
Sogsins og Þingvallavatns. Ernir
sjást á þeim slóðum á hverju ári.
Kristinn Haukur sagði að ernir hefðu
orpið á einum stað á Suðurlandi 2004.
Þeir héldu sig við óðalið í tvö ár. Þá
hafði það ekki verið setið frá því á
fyrrihluta 20. aldarinnar. Fullorðið
arnapar sást á liðnu hausti við ármót
Stóru-Laxár og Hvítár, en ekki er vit-
að um gamla varpstaði hafarna á
þeim slóðum. Mögulega gæti arna-
parið fundið sér óðal annars staðar á
Suðurlandi.
Kristinn Haukur sagði að allir arn-
arungar sem hafa komist á legg und-
anfarinn áratug væru merktir með
litmerkjum á fótum. Kæmist fólk í
tæri við fuglana og gæti lesið merkin
væri hægt að átta sig á því hvaðan
fuglarnir eru ættaðir.
Ljósmynd/Sverrir Þórólfsson
Kaupstaðarferð Ungur haförn var á ferð í Heiðmörk í fyrradag. Ernir eru árvissir gestir á höfuðborgarsvæðinu.
Haförn í Heiðmörk
 Hafernir eru árvissir gestir á höfuðborgarsvæðinu  Ung-
ir ernir fara gjarnan á flakk og snúa síðan aftur á heimaslóðir
Ljósmynd/Sverrir Þórólfsson
Góðvegir landsins lengdust aðeins
um 45 kílómetra á síðasta ári. Er það
heldur minna en á árunum 2012 til
2013 sem þó voru sérstaklega lítil
framkvæmdaár. Þarf að fara aftur
til ársins 1979 til að finna ár þegar
minna var lagt af bundnu slitlagi.
Á korti sem birt er í Fram-
kvæmdafréttum Vegagerðarinanr
sést að smáspottar hafa verið lagðir
bundnu slitlagi hér og þar um landið.
Þeir lengstu virðast vera í Múlasveit
á Vestfjörðum þar sem miklar sam-
göngubætur eru komnar vel á veg, í
Svínadal í Hvalfjarðarsveit og á
Svínvetningabraut í Húnavatns-
hreppi. Einnig hefur verið lagt á
kafla í Meðallandi og Fellum á
Fljótsdalshéraði. Aðrir kaflar eru
mun styttri.
Bundið slitlag er nú komið á 5.452
km af þjóðvegum sem eru alls 12.914
km. Enn er því meirihluti þjóðveg-
anna með malarslitlagi og aðeins
42,2% með bundnu slitlagi.
Ekki er útlit fyrir að meiri fram-
kvæmdir verði í ár en í fyrra og því
þokist verkefnið lítið fram á veg.
Óvissa með Berufjörð
Stór hluti af Hringveginum er
lagður bundnu slitlagi. Hringveg-
urinn, þjóðvegur nr. 1, miðast við
Breiðdalsheiði. Þar eru enn eftir
tæpir 33 km á möl og hefur ekki
breyst síðustu ár. Ef farið er um
suðurfirði Austfjarða er hægt að
fara meginhluta hringsins á bundnu
slitlagi. Aðeins vantar 7,7 km í botni
Berufjarðar. Þar hefur staðið til í
nokkur ár að laga veginn í tengslum
við veginn yfir fjallveginn Öxi en
ekki hefur fengist niðurstaða með
það hvar vegurinn eigi að liggja um
botn fjarðarins.
helgi@mbl.is
35 ár eru síðan
bundið slitlag
lengdist minna
 Enn er möl á 33 km á Hringvegi
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Slitlag Lítið lengjast góðvegirnir í
þjóðvegakerfi landsins.
Nýjum Landspítalaohf. (NLSH) hef-
ur verið falið að hefja undirbúning
útboðs á fullnaðarhönnun meðferð-
arkjarna á lóð Landspítalans við
Hringbraut. Einnig hefur félaginu
verið falið að ljúka fullnaðarhönnun
sjúkrahótels og bjóða út verk-
framkvæmdir við gatna- og lóða-
gerð sjúkrahótelsins ásamt bygg-
ingu þess.
NHLS var sett á laggirnar árið
2010 til að vinna að undirbúningi
byggingu nýs Landspítala við Hring-
braut. „Við síðustu fjárlagagerð
tókst að tryggja fjármagn og okkur
er því ekkert að vanbúnaði,“ sagði
Kristján Þór Júlíusson heilbrigð-
isráðherra, en
ákveðið var að
verja 945 millj-
ónum króna til
verksins. „Léleg-
ur húsakostur er
farinn að standa
starfseminni fyr-
ir þrifum en nú er
tækifæri til að
snúa vörn í sókn,“
sagði Kristján og
bætti við að sérstök eftirvænting
ríkti eftir því að framkvæmdir hæf-
ust við Hringbrautina í sumar, enda
hefði þeirra verið beðið lengi.
laufey@mbl.is
„Fjármagn tryggt og því
ekkert að vanbúnaði“
Kristján Þór
Júlíusson