Morgunblaðið - 20.02.2015, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 20. FEBRÚAR 2015
Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
Nýja vinnumatið í framhaldsskólum
sem félagsmenn í Félagi framhalds-
skólakennara og Félagi stjórnenda
greiða atkvæði
um í næstu viku
er umdeilt meðal
framhaldsskóla-
kennara. Baldur
J. Baldursson,
kennari og trún-
aðarmaður í
Tækniskólanum,
gagnrýnir vinnu-
matið harðlega og
segir það vægast
sagt umdeilt með-
al framhaldsskólakennara. Það hafi
valdið klofningi í stéttarfélaginu og
heldur hann því fram að ekki sé
meirihluti fyrir vinnumatinu í aðal-
og varastjórn FF. Þá fari heitar um-
ræður fram í tveimur lokuðum hóp-
um á facebook um málið.
Baldur segir að samþykkt vinnu-
matsins muni gefa framhaldsskóla-
kennurum 9,3% taxtahækkun, en
fyrir tilstilli flókins reikniverks að
baki vinnumatinu muni vinnukrafa
innan fulls starfs kennara verða
lækkuð hjá þeim sem teljast búa við
„vinnuþunga“ áfanga en hækkuð á
móti hjá þeim sem eru álitnir hafa
„vinnulétta“ áfanga. „Afleiðingin er
sú að raunhækkun launa, að teknu
tilliti til breytts vinnuframlags, verð-
ur meiri en 9,3% hjá hluta af kenn-
arahópnum, minni en 9,3% hjá öðr-
um hluta og loks munu einhverjir
ekki fá neina raunhækkun launa, þ.e.
vinna þeirra mun aukast jafn mikið
eða meira en nemur 9,3% hækkun-
inni,“ segir Baldur.
Fyrir liggi að vinna u.þ.b. þriðj-
ungs allra félagsmanna FF verði
gengisfelld í þessum tilgangi og við-
komandi kennurum gert að auka það
vinnuframlag sem þurfi til að fylla
upp í óbreytt starfshlutfall til að
standa þannig undir kjarabótunum.
Baldur hefur skrifað grein um
vinnumatið sem hann kveðst hafa
birt öllum framhaldsskólakennurum,
þar sem hann fer ítarlega yfir áhrif
þess. Þar segir hann að þetta nýja
vinnutímakerfi, þ.e. sjálft vinnumat-
ið, sé byggt á gríðarlega flóknu og
ógegnsæju reikniverki og enginn
kennari geti séð fyrirfram með
neinni vissu hverjar afleiðingar kerf-
isins verða í reynd og hvaða áhrif það
muni hafa á eigin laun og vinnutíma.
„Óvissan er slík að kennarar munu
ekki vita fyrir víst hvaða laun þeir
hafa á hverri önn fyrr en langt er lið-
ið á hana! „Kafkaískt“ flækjustig
nýja vinnumatsins er án efa alger-
lega fordæmalaust á íslenskum
vinnumarkaði og þótt víðar væri leit-
að,“ segir í greininni.
Stóra þætti vantar í vinnumatið
Vinnumatið sjálft er ekki útfært
eins og aðalkjarasamningur mælir
fyrir um, að sögn Baldurs, þar sem
veigamiklir viðmiðunarþættir hafa
verið undanskildir í því. „Af þessum
sökum dettur vinna stórs hluta kenn-
ara niður dauð og áfangar viðkom-
andi kennara fara halloka í vinnu-
matinu. Þetta á t.d við um þann stóra
hluta kennara sem fæst við kennslu
áfanga þar sem lítið eða ekkert fyr-
irfram tilbúið námsefni er til staðar,
s.s. í iðn-, list-, tölvu- verk- og starfs-
námsgreinum. Vinna vegna hraðari
yfirferðar námsefnis og vinna kenn-
ara við upplýsingatækni/námsvefi er
einnig skilin útundan ásamt fjölda
annarra þátta.
Það gefur augaleið að ef stóra
þætti vantar í vinnumatið muni vinna
stórs hluta kennara sjálfkrafa sýnast
minni en hún er í raun og veru og
hlutföll milli áfanga og kennarahópa
brenglast í vinnumatinu,“ segir
hann.
Baldur bendir á máli sínu til stuðn-
ings að talnagögn sem fulltrúar
kennara í Tækniskólanum hafi feng-
ið frá forystu FF staðfesti að vinna
um þriðjungs allra félagsmanna FF
verði gengisfelld með innleiðingu
vinnumatsins og sýni að u.þ.b. þrír
fjórðu allra áfanga sem kenndir eru í
Tækniskólanum muni verða gengis-
felldir í nýju vinnumati.
„Umbun til kennara með „vinnu-
þunga“ áfanga og íþyngjandi
kennsluaðstæður mun því ekki kosta
ríkið eina aukatekna krónu heldur
verður hún að öllu leyti kostuð af
þeim sem eru taldir búa við „vinnu-
létta“ áfanga. Í ofanálag mun breyt-
ingin ala á sundrungu meðal kennara
og etja þeim hverjum gegn öðrum. –
Eins manns dauði er annars brauð!“
segir í grein Baldurs.
Ennfremur segir hann að við blasi
að hækkaða lágmarksvinnukrafan
muni koma mjög mismunandi niður
á félagsmönnum FF eftir því á hvaða
sviði þungamiðja kennslugreina
þeirra liggur og eftir tegund skóla. Í
skólum þar sem iðn-, list-, tölvu-
verk- og starfsnám er ríkjandi og í
skólum þar sem námshópar eru litlir
sé fyrirsjáanlegt að gengisfellingar-
áhrifin verði mest. Þar verði hlut-
fallslega flestum kennurum gert að
taka á sig hlutfallslega mesta viðbót-
arvinnu til að fylla upp í starfshlutfall
sitt. „Sú hugmyndafræði virðist hafa
náð í gegn hjá forystu FF að nú skuli
gert upp á milli kennara á mismun-
andi kennslugreinasviðum fram-
haldsskóla. Breyttu vinnutímakerfi
er augljóslega stefnt gegn kennurum
á lægri þrepum náms, ekki síst iðn-,
list-, tölvu- verk- og starfsnámskenn-
urum í þeim tilgangi að bæta stöðu
bóknámskennara, einkum þeirra
sem kenna áfanga á efri þrepum og
stórum hópum.“
„Vægast sagt um-
deilt“ meðal kennara
 Segir stóran hóp kennara fara mjög halloka í vinnumatinu
Baldur J.
Baldursson
Morgunblaðið/G.Rúnar
Kennslustund Framhaldsskólakennari gagnrýnir nýja vinnumatið harð-
lega og segir það m.a. koma niður á iðn- og starfsnámsskólum.
Forysta Félags framhaldsskóla-
kennara (FF) er þessa dagana á ferð
um landið að ljúka kynningu á nýja
vinnumatinu í framhaldsskólum.
Kosning meðal kennara um vinnu-
matið hefst á mánudaginn og stend-
ur til hádegis 27.
febrúar. „Það er
verið að breyta
vinnutímaskil-
greiningu kenn-
ara og fólk hefur
margar spurn-
ingar eins og við
var að búast.
Móttökurnar
hafa verið góðar
en þær eru mis-
jafnar,“ segir
Guðríður Arnardóttir, formaður FF,
um undirtektir kennara á kynning-
arfundunum. Hún segir að ekki hafi
komið á óvart að breytingarnar
væru umdeildar.
Spurð hvort nýtt vinnumat komi
misjafnlega niður á kennurum segir
hún að verið sé að meta kennsluálag
fyrir einstaka áfanga þar sem fjöldi
nemenda vegur mjög þungt. „Vinnu-
matið gengur beinlínis út á það að
fleiri nemendur í kennslu taki með
sér meiri tíma. Það þýðir að þegar
um fámenna áfanga er að ræða, eins
og til að mynda í verknámi eða í
litlum skólum út á landi, þar sem
nemendur eru fáir, þá eru tímarnir
færri sem fylgja þeim áföngum held-
ur en nemendum í mörgum áföngum
í stærri skólum t.d. í bóknáms-
greinum, þar sem fjöldi nemenda í
sömu greininni getur verið allt frá 12
nemendum og upp í 30,“ segir hún.
Með vinnumatinu er lagt mat á
hversu miklum tíma kennari ver í að
fara yfir verkefni og próf fyrir hvern
og einn nemanda en að sögn hennar
er öllum skammtaður sami tími í
dag, jafnt yfir allar greinar, óháð
nemendafjölda, til þess að ljúka
verkefnum. Þetta þýði að í nýja
vinnumatinu séu sumir áfangar
metnir til færri klukkutíma heldur
en er í dag, aðrir áfangar séu metnir
til fleiri tíma og þar vegi nemenda-
fjöldinn þyngst.
Fjöldi ábendinga
Guðríður leggur áherslu á að ekki
sé farið fram á að kennari sem er í
100% starfi vinni meira en ráðning-
arhlutfall hans segir til um þó vinnu-
matið breytist. „Við höfum fengið
fjölda ábendinga um nýja vinnumat-
ið, þar sem fólk nefnir bæði þessi at-
riði, að tekið er tillit til fjölda nem-
enda og svo að líka er sett mæling á
fjölmörg verk sem kennari vinnur
við í hverri viku.“
Verði vinnumatið samþykkt í
kosningunni í næstu viku gildir
kjarasamningurinn áfram og kenn-
arar fá 9,3% launahækkun í vor.
Verði það hins vegar fellt losna
kjarasamningar framhaldsskóla-
kennara og 9,3% taxtahækkunin
fellur niður.
Morgunblaðið/Þórður
Kjaramál Kennarar á samstöðufundi í mars í fyrra. Samningar náðust 4.
apríl í kjölfar verkfalls og var verkefnisstjórn falið að vinna vinnumatið.
Góðar en mis-
jafnar viðtökur
Guðríður
Arnardóttir
 Kosið um vinnumatið í næstu viku
Agnes Bragadóttir
agnes@mbl.is
„Þessi atburður er í takti við það
sem menn hafa orðið varir við víða í
NATO-ríkjunum og öðrum vestræn-
um ríkjum, eins og Finnlandi og Sví-
þjóð. Þennan atburð ber að taka al-
varlega og hann kallar á aukinn
viðbúnað innan NATO,“ sagði Birgir
Ármannsson, formaður utanríkis-
málanefndar, í samtali við Morgun-
blaðið í gær um flug rússnesku
sprengjuflugvélanna í grennd við Ís-
land.
Birgir segir að það sé greinilegt að
rússneski herinn sé að gera meira
vart við sig, heldur en við eigum að
venjast. „Það getur verið vegna þess
að Rússar vilji sýna mátt sinn,“ sagði
Birgir. Þetta undirstriki, að hans
mati, mikilvægi þess að NATO-ríkin
treysti viðbúnað sinn og áætlana-
gerð og mikilvægi þess að vestræn
ríki sýni samstöðu á þessum tímum,
sem séu á margan hátt viðsjárverðir.
Líkt og fram kom í gær flugu tvær
langdrægar rússneskar sprengju-
flugvélar af gerðinni Tupolev Tu-95
inn í loftrýmiseftirlitssvæði NATO
(Atlantshafsbandalagsins) í ná-
grenni Íslands upp úr hádegi í fyrra-
dag. Vélarnar voru í 26 sjómílna fjar-
lægð frá Stokksnesi þegar þær voru
sem næst Íslandi.
Rússnesku vélarnar tvær, „Birn-
irnir“, flugu einnig inn í loftrýmiseft-
irlitssvæði NATO undan ströndum
Cornwall í Bretland í fyrradag og
sendi Konunglegi breski flugherinn
(RAF) tvær orustuþotur á loft til
þess að stugga við vélunum. Rúss-
nesku vélarnar rufu ekki lofthelgi
Bretlands, ekki frekar en þá ís-
lensku.
Michael Fallon, varnarmálaráð-
herra Bretlands, sagði við breska
fjölmiðla af þessu tilefni í fyrradag,
að NATO-ríkjunum stafaði raun-
veruleg ógn af Rússlandi í dag. Hann
sagði að NATO-ríkin yrðu að vera
viðbúin aukinni árásarhneigð Rúss-
lands, þar með talin Eystrasalts-
löndin.
Anders Fogh Rasmussen, fyrr-
verandi framkvæmdastjóri Atlants-
hafsbandalagsins (NATO), sagði í
viðtali við breska blaðið Daily Tele-
graph fyrr í mánuðinum að Vladimír
Pútín, forseti Rússlands, ætlaði ekki
að láta íhlutun í málefni Úkraínu
nægja heldur stefndi að því að end-
urreisa stöðu Rússa í Austur-Evr-
ópu.
Ber að taka atburðinn alvarlega
„Björninn“ Rússnesku sprengjuflugvélarnar er oft nefndar „Birnirnir“
 Rússnesku „Birnirnir“ flugu í grennd við landið, en rufu ekki íslenska lofthelgi  Hafa ekki flogið
svo nærri landinu síðan bandaríski herinn fór  Utanríkisráðherra telur flugið ekki hafa verið ögrun
„Það er gamaldags andi yfir
þessu flugi, sem við þekktum
frá tíma kalda stríðsins,“ sagði
Gunnar Bragi Sveinsson utan-
ríkisráðherra í samtali við
mbl.is í gær, um flug tveggja
rússneskra sprengjuflugvéla í
grennd við Ísland í fyrradag.
Ráðherrann lítur ekki svo á að
um ögrun af hálfu Rússa sé að
ræða, en hefði kosið að vita af
fluginu fyrirfram. Ráðherrann
bendir á að mikilvægt sé að
hafa í huga að Rússar hafi ekki
rofið íslenska lofthelgi með
fluginu. Nánar er fjallað um
málið á mbl.is
Gamaldags
GUNNAR BRAGI SVEINSSON