Morgunblaðið - 20.02.2015, Blaðsíða 30

30 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 20. FEBRÚAR 2015
Sjálfseignarstofn-
unin Ljósið, sem er
endurhæfingar- og
stuðningsmiðstöð fyrir
krabbameinsgreinda
og aðstandendur,
fagnar á þessu ári 10
ára afmæli sínu. Á
þessum tíma hefur
starfsemi Ljóssins
eflst ár frá ári og dag-
skráin er fjölbreyttari
en nokkru sinni fyrr. Mikil áhersla
er lögð á að veita hverjum og ein-
um persónulega þjónustu sem sam-
rýmist markmiðum hans og getu á
hverjum tíma. Engum dylst mik-
ilvægi endurhæfingar þegar
krabbamein er annars vegar og
hefur endurhæfing því verið lyk-
ilverkefni Ljóssins frá stofnun.
Það er öllum þungbært að grein-
ast með alvarleg veikindi og áfallið
reynist ekki síður minna fyrir að-
standendur og vini. Við slíkar að-
stæður er aðilum oftar en ekki
kippt út af vinnumarkaði og veik-
indin sem slík auka á andlega og
líkamlega streitu og vanlíðan.
Margt sem áður var sjálfsagt verð-
ur erfiðara og jafnvel óframkvæm-
anlegt. Það er því aðdáunarvert
hversu margir taka þessu hlut-
skipti sínu af einurð og festu,
ákveðnir í því að ná bata. Það að
greinast með krabbamein er vissu-
lega erfitt verkefni.
Á degi hverjum er húsnæði
Ljóssins yfirfullt af fólki sem hver
með sínu lagi heyr baráttu við
veikindi sín. Það er gott til þess að
vita hversu margir telja sig eiga
erindi í Ljósið við slíkar aðstæður
og undirstrikar þannig mikilvægi
endurhæfingarinnar.
Í dag er þverfaglegur hópur fag-
aðila sem sinnir öllu því faglega
starfi sem fram fer og miðar að því
að byggja upp líkamlegt og andlegt
þrek skjólstæðinga okkar, en þá
köllum við Ljósbera. Þjónustan er
einstaklingsmiðuð, þar sem hugað
er að líkamlegri uppbyggingu í
gegnum fjölbreytta þjónustu í lík-
amsrækt, bæði í húsnæði Ljóssins
og í Hreyfingu heilsulind. Lögð er
mikil áhersla á andlega vellíðan
þar sem sérhönnuð styrkjandi
námskeið eru í boði,
auk þess sem fólk
getur fengið einka-
viðtöl við iðjuþjálfa,
sjúkraþjálfara, hjúkr-
unarfræðing, sálfræð-
ing og markþjálfa.
Vinna í gegnum hand-
verk þar sem listin
eflir vellíðan og um
leið lífsgæði er einnig
hluti af endurhæfing-
unni. Þess má geta að
í Ljósinu er einnig
boðið upp á fjöl-
breyttan stuðning fyrir alla fjöl-
skylduna.
Ljósið hefur verið til húsa að
Langholtsvegi 43 frá árinu 2007,
fyrst sem leigutakar en húsið var
síðan keypt á árinu 2011. Aðstaðan
á Langholtsvegi hentar starfsem-
inni einkar vel og höfum við nýlega
gert talsverðar breytingar innan-
og utandyra sem miða að því að
bæta þjónustu okkar enn frekar.
Síðar á þessu ári verður hafist
handa við að byggja við húsið og
bindum við miklar vonir við þær
framkvæmdir, auk þess sem lang-
þráðri lyftu verður komið fyrir í
húsinu.
Við sem stýrum Ljósinu höfum
háð áralanga baráttu fyrir auknu
fjármagni frá hinu opinbera og enn
er nokkuð í land í þeim efnum.
Með ómetanlegri aðstoð fjölmargra
fyrirtækja, félaga og einstaklinga
höfum við rekið félagið hallalaust
frá stofnun, en mikill tími og orka
fer því miður í fjáröflunarstarf sem
betur væri varið í þágu okkar
Ljósbera. Við bindum miklar vonir
við þá vinnu sem við höfum átt
með fulltrúum ríkisvaldsins og von-
um að brátt rofi til í þeim málum.
Í grein sem Ragnheiður Har-
aldsdóttir, forstjóri Krabbameins-
félagsins, skrifaði í Morgunblaðið
þann 12. febrúar síðastliðinn var
henni tíðrætt um endurhæfingu
krabbameinssjúklinga og sagði
skipulagningu hennar vera í skötu-
líki. Ekki veit ég alveg hvað hún
meinar með því, en hitt þótti mér
verra að hvergi í grein hennar er
getið um það mikilvæga endurhæf-
ingarstarf sem fram fer í Ljósinu
og víðar, í þágu krabbameins-
greindra. Máli sínu til stuðnings
vísar hún í skýrslu sem unnin var
fyrir Krabbameinsfélagið og ber
þess merki. Hún segir ennfremur
að fenginn hafi verið reyndur hóp-
ur fagfólks sem starfar að end-
urhæfingu til að draga ályktanir af
skýrslu þessari.
Ekki veit ég hvaða sérfræðingar
komu að þeirri vinnu eða hef feng-
ið niðurstöður hennar í hendur, en
eitt veit ég að enginn frá Ljósinu
var fenginn til liðs við hópinn, á
sama tíma og Ragnheiður kallar
eftir samstarfi og samstöðu aðila. Í
mínum huga skýtur það skökku
við, þar sem Ljósið hefur veitt
endurhæfingu á þessu sviði í 10 ár.
Ég er þess fullviss að óvíða fyr-
irfinnst starfsfólk með meiri
reynslu og þekkingu á sviði end-
urhæfingar krabbameinsgreindra
en í Ljósinu.
Við í Ljósinu, sem sinnt höfum
endurhæfingu og þjónustu við
krabbameinsgreinda á und-
anförnum árum, teljum frekar illa
að okkur vegið í skrifum forstjóra
Krabbameinsfélagsins. Í skrifum
hennar má lesa, að henni finnist
því fé sem lagt er í málaflokkinn í
dag illa varið og hljótum við að
setja spurningarmerki við þá full-
yrðingu. Við erum þakklát fyrir
þann stuðning sem við höfum feng-
ið, bæði frá opinberum aðilum og
öðrum og vitnisburður þeirra sem
Ljósið sækja talar sínu máli.
Ég held að það sé tímabært og
hvet Ragnheiði til að koma í heim-
sókn til okkar í Ljósið og fá kynn-
ingu á því faglega og metnaðarfulla
starfi sem þar er innt af hendi allt
árið um kring.
Ég vil því skora á alla fagaðila,
krabbameinsgreinda og aðstand-
endur þeirra að kynna sér starf-
semi okkar !
Endurhæfing í Ljósinu í 10 ár
Eftir Tómas
Hallgrímsson »Engum dylst mikil-
vægi endurhæfingar
þegar krabbamein er
annars vegar og hefur
endurhæfing því verið
lykilverkefni Ljóssins
frá stofnun.
Tómas Hallgrímsson
Höfundur er stjórnarformaður
í Ljósinu.
Fyrir um 70 árum á
hlýviðraskeiði sem
gekk þá yfir frá 1925-
1945 eyddist sporð-
urinn á Langjökli sá
er gekk fram eftir
endilöngum Brekkna-
fjöllum. Að lokum
brast þunnur jökull-
inn undan þunga
Hagavatns, sem ligg-
ur norðan við
Brekknafjöll, tvisvar á 10 ára
tímabili. Hagavatn minnkaði þá að
minnsta kosti um 2/3 hluta. Þetta
stóra flæmi sem er 5-700 hektarar
hefur nú í 70 ár verið undir veðr-
um og vindum sem eru mjög kald-
ir á þessu svæði sem er í um 450
m yfir sjó. Hagavatnsbotn er
pallflatur og þykkur ís og snjór
liggur yfir svæðinu í 8-9 mánuði
ár hvert.
Samkvæmt reynslu heimamanna
er mjög erfitt að láta grös lifa við
þessar aðstæður. Hægt er að sá
fræi og láta það koma upp, en
engin planta lifir eftir þessa löngu
og þungu ísavetra.
Hér í byggð hafa menn bæði
séð og reynt að ef klakabrynja
liggur lengur yfir gróðri en 100
daga er kal nærri því óumflýjan-
legt. Á þessum 70 árum sem liðin
eru frá því að vatnsbotninn kom
upp hefur því ekkert gerst og er
hann allur nær ógróinn ennþá [1].
Auk þess koma á 20 ára fresti smá
hlaup úr eystri Hagafellsjökli yfir
þetta svæði. Eftirminnileg hlaup
komu árin 1980 og 2000 og senni-
lega má búast við næsta hlaupi ár-
ið 2020. Þegar jökullinn hleypur
fram kemur nokkurt vatnsflóð á
eftir. Fer þá vatnið yfir stóran
hluta af botninum og skilur eftir
sig aur og sand. Í norðan áhlaup-
um rýkur þessi jökul-
aur yfir til vesturs.
Hefur þessi aur
valdið uppblæstri í
Lambahrauni sem
ekki var þar meðan
vatnið var í fullri
stærð.
Tilraun var gerð
eftir 1980, undirrit-
aður og Greipur heit-
inn Sigurðsson land-
græðsluvörður sáðu
tveimur röndum af
melfræi, í hraunbrúnina og hina
úti í vatnsbotninum. Melurinn
kom upp um sumarið en í vatns-
botninum lifði hann aðeins í tvö
eða þrjú ár, en var eftir það horf-
inn. Hann lifði hinsvegar í hraun-
brúninni fyrir vestan og dafnar
þar vel.
Landeigendur telja að besta
leiðin til uppgræðslu og landbóta á
þessu svæði sé að ná vatninu í
sömu stærð og það var fyrir um
100 árum.
Gert er ráð fyrir að verkefnið
muni hafa mjög jákvæð áhrif á at-
vinnulíf og verkefnastöðu í Blá-
skógabyggð. Landeigendur Úthlíð-
artorfu telja að framkvæmdin hafi
mjög jákvæð áhrif á framtíðar-
möguleika á aukinni ferðaþjónustu
á svæðinu.
[1]
Um 10% gróinn, samkvæmt skýrslu
Gróður og fuglar við Hagavatn. Guð-
mundur Guðjónsson, Kristbjörn Egilsson
og Kristinn Haukur Skarphéðinsson.
Unnið fyrir Orkuveitu Reykjavíkur
NÍ-09010 Reykjavík, október 2009).
Um Hagavatnsbotn
– reynsla og saga
Eftir Björn
Sigurðsson
Björn Sigurðsson
» Landeigendur
telja að besta
leiðin til uppgræðslu
og landbóta á þessu
svæði sé að ná vatninu
í sömu stærð og það
var fyrir um 100 árum.
Björn er bóndi í Úthlíð og fylgist vel
með gróðrinum við Hagavatn.
mbl.is
alltaf - allstaðar
Árin segja sitt1979-2014
Hjónin Ragnar Guðmundsson, matreiðslu-meistari og kona hans
Bára Sigurðardóttir, stofnendur og eigendur Lauga-ás.
Laugarásvegi 1
104 Reykjavík • laugaas.is
Lauga-ás hefur frá 1979
boðið viðskiptavinum
sýnum uppá úrval af
réttum þar sem hráefni,
þekking og íslenskar
hefðir hafa verið hafðar
að leiðarljósi.
)553 1620
Verið velkominn
:
–– Meira fyrir lesendur
PÖNTUNARFRESTUR AUGLÝSINGA:
fyrir kl. 16 mánudaginn 2. mars.
SÉRBLAÐ
NÁNARI UPPLÝSINGAR GEFUR:
Katrín Theódórsdóttir
Sími: 569 1105
kata@mbl.is
Fermingarblað Morgunblaðsins
kemur út föstudaginn 6. mars
FERMINGAR
Fermingarblaðið er
eitt af vinsælustu sérblöðum
Morgunblaðsins og
verður blaðið í ár
sérstaklega glæsilegt.
Fjallað verður um allt sem tengist fermingunni.