Morgunblaðið - 23.02.2015, Page 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 23. FEBRÚAR 2015
Skógarhlíð 18 • Sími 595 1000
www.heimsferdir.is
B
irt
m
eð
fy
rir
va
ra
um
p
re
nt
vi
llu
r.
H
ei
m
sf
er
ð
ir
ás
ki
lja
sé
r
ré
tt
til
le
ið
ré
tt
in
g
a
á
sl
ík
u.
A
th
.a
ð
ve
rð
g
et
ur
b
re
ys
t
án
fy
rir
va
ra
.
Tenerife
Frá kr.89.900
Netverð á mann frá kr. 89.900 á Tamaimo Tropical m.v. 2
fullorðna í stúdíó. Aukagjald á mann fyrir allt innifalið 30.000 kr.
2.mars í 7 nætur
SÉRTILBO
Ð
Björn Már Ólafsson
bmo@mbl.is
Samtök verslunar og þjónustu
(SVÞ) fólu Capacent nú í janúar að
gera úttekt á verslunarrými í mat-
vöruverslunum á Íslandi. Niðurstöð-
ur úttektarinnar sýna að fermetrar
af verslunarrými á hvern Íslending
eru í kringum 3,1. Í Noregi er hlut-
fallið 4,9. Niðurstöðurnar eru því
aðrar en þær sem komu fram í
skýrslu ráðgjafarfyrirækisins
McKinsey frá árinu 2012. Að vísu
tók sú skýrsla til alls verslunarhús-
næðis en ekki aðeins matvöruversl-
ana, en þar kom fram að verslunar-
rými á hvern Íslending væri 4,1
fermetri.
Óhagkvæmni kennt um verðlag
„Iðulega, ekki síst í pólitískri um-
ræðu höfum við þurft að sæta, að við
teljum, ósanngjörnum ásökunum um
að verslun á Íslandi sé óhagkvæm
hvað varðar fermetrafjölda og að
það sé ein skýringin á háu vöruverði
á Íslandi. Sú umræða hefur okkur
þótt óþægileg og við höfum óskað
eftir að fá tölulegu gögnin sem
McKinsey byggir niðurstöðu sína á.
Við höfum ekki fengið þau gögn og
því fólum við Capacent að gera
þessa samantekt fyrir okkur,“ segir
Andrés Magnússon, framkvæmda-
stjóri SVÞ.
Niðurstöðurnar eru svo bornar
saman við tölur í Noregi frá mark-
aðsgreiningarfyrirtækinu Nielsen.
„Það er ágætis samanburður því að
aðstæður eru á margan hátt svip-
aðar,“ segir Andrés. Í ljós kemur að
fleiri fermetrar af matvöruverslun-
arhúsnæði eru á hvern íbúa í Noregi
en á Íslandi. Gögn Nielsen gefa til
kynna að verslanir í Noregi séu með
fleiri verslunarfermetra á hvern
íbúa heldur en segir í McKinsey-
skýrslunni. Í skýrslunni kemur fram
að norskar verslanir séu með 2,4 fer-
metra á hvern íbúa en tölur Nielsen
4,9, sem er töluverður munur. Einn-
ig kemur fram í skýrslu McKinsey
að meðalstærð verslana í Noregi sé
342 fermetrar en tölur Nielsen segja
671.
Skráningin skiptir máli
Andrés segir að margir hafi vitnað
til skýrslu McKinsey í pólitískri um-
ræðu, með neikvæðum formerkjum.
Segir hann að menn í verslunargeir-
anum hafi ekki talið neitt hæft í
ásökununum um stærðaróhag-
kvæmni. „Þess vegna vildum við fá
að vita á hverju McKinsey-skýrslan
byggðist. Okkur var sagt að hún
hefði verið unnin af sænskum sér-
fræðingum en fengum engar hald-
bærar skýringar á gögnunum,“ segir
Andrés.
Hann veltir því upp hvort skrán-
ing á verslunarhúsnæði í þjóðskrá
geti verið ein skýringin á muninum á
niðurstöðum Capacent og McKin-
sey. „Við höfum stundum rekið okk-
ur á að skráning á fasteignum hjá
þjóðskrá sé ekki rétt. Sem dæmi er
hægt að nefna að turninn við Katr-
ínartún í Reykjavík var fyrst skráð-
ur í heild sinni sem verslunarhús-
næði, allar hæðirnar. Nú er búið að
leiðrétta þá skráningu en þannig var
þó fyrsta opinbera skráningin. Við
höfum því ástæðu til að ætla að hluti
þeirrar villu sem er að finna í
McKinsey-skýrslunni sé til kominn
vegna þessa,“ segir Andrés.
Við gerð úttektarinnar skoðaði
Capacent flestar dagvöruverslanir á
Íslandi og var verslunarsvæðið skil-
greint sem fjöldi fermetra sem fer
undir verslunarrými dagvöru, og er
því undanskilið rými sem fer undir
lager, skrifstofur og aðra hluti en
dagvöru.
Ásakanirnar hafa
verið ósanngjarnar
 Minna verslunarrými á hvern Íslending en áður var talið
Andri Steinn Hilmarsson
ash@mbl.is
Nýsköpunarverðlaun forseta Ís-
lands 2015 voru veitt við hátíðlega
athöfn á Bessastöðum í gær. Verk-
efnið Sjálfvirkt gæðamat augn-
botnamynda hlaut verðlaunin að
þessu sinni og var það unnið af
Benedikt Atla Jónssyni, nema í
rafmagns- og tölvuverkfræði við
Háskóla Íslands. Verðlaunin eru
veitt árlega þeim námsmönnum
sem hafa unnið framúrskarandi
starf við úrlausn verkefnis sem
styrkt var af Nýsköpunarsjóði
námsmanna sumarið áður.
Áður hafði Benedikt unnið að
sjálfvirkri aðferð til að finna
breytingar á augnbotnum. Það
verkefni var sérstaklega hugsað til
þess að finna augnsjúkdóma og
var unnið fyrir Rannís, segir Bene-
dikt. Í kjölfarið vann hann að sjálf-
virka gæðamatinu, sem hann var
verðlaunaður fyrir, í samstarfi við
Oxymap, Háskóla Íslands og Land-
spítalann.
„Oxymap hafði áhuga á því að
vinna með mér í nýsköpunarsjóðs-
verkefni tengdu þeim vandamálum
sem fyrirtækið var að vinna með,“
segir Benedikt en sjálfvirka að-
ferðin mun verða hluti af næstu
hugbúnaðaruppfærslu Oxymap.
Aðferðin er einnig komin í notkun
á Landspítalanum og áhugi er á
henni erlendis.
Leiðbeinendur Benedikts í verk-
efninu voru Einar Stefánsson, Gísli
Hreinn Halldórsson, Róbert Arnar
Karlsson og Sveinn Hákon Harðar-
son.
Mikilvæg sjúkdómsgreining
Í fréttatilkynningu frá Rannís
segir að augnbotnamyndir séu
mikilvægar í augnlækningum til að
greina og fylgjast með augnsjúk-
dómum. „Árangur slíkrar grein-
ingar ræðst þó af myndgæðum þar
sem léleg myndgæði geta falið
læknisfræðileg ummerki og valdið
rangri greiningu. Hingað til hefur
reynst erfitt að meta gæði og
skerpu mynda, en í verkefninu var
þróuð sjálfvirk aðferð til að meta
gæði augnbotnamynda,“ segir í til-
kynningunni. Enn fremur segir að
aðferð Benedikts hjálpi þeim sem
tekur myndir að sjá strax hvort
myndirnar eru nægilega góðar.
Hannaði sjálfvirkt
augnbotnamat
 Benedikt fær nýsköpunarverðlaun
Verðlaun Benedikt Atli Jónsson
verðlaunaður af forsta Íslands.
Ingvar Smári Birgisson
isb@mbl.is
47 ára, fimm barna móðir frá Hels-
ingør í Danmörku datt í lukkupott-
inn þegar hún vann 7,4 milljarða ís-
lenskra króna í Eurojackpot--
lottóinu á föstudag. Konan fær 315
milljónir danskar krónur eftir skatt
eða um 6,3 milljarða íslenskra
króna. Í dönskum miðlum var greint
frá því í gær að konan missti nýlega
vinnu sína og því gæti vinningurinn
varla hafa komið á betri tíma. Kon-
an kveðst varla trúa þessu og ætlar
að hætta atvinnuleit og hætta að
vinna. Þá ætlar hún að gefa hverju
fimm barna sinna hálfa milljón
danskra króna.
Þetta er stærsti lottóvinningur í
sögu Danmerkur og meira en tvö-
falt stærri en sá næststærsti, sem er
um 135 milljón danskar krónur.
Haft er eftir hagfræðingi hjá
Danske Bank að upphæðin dugi
fjögurra manna fjölskyldu í 600 ár
miðað við venjulega neyslu.
Danir lunknir í Eurojackpot
„Danirnir hafa verið nokkuð
lunknir í Eurojackpot. Þetta er spil-
að mikið þar og í Finnlandi. Finn-
arnir spila gríðarlega mikið, senni-
lega mest af þessum þjóðum sem eru
í Eurojackpot samstarfinu. Stærsti
vinningurinn frá upphafi Eurojack-
pot var 9,3 milljarðar króna, sem
finnskur hópur vinnufélaga vann í
september síðastliðnum. Svo hefur
tvisvar sinnum áður verið vinningur
upp á níu milljarða þannig að þetta
er væntanlega fjórði stærsti vinn-
ingurinn,“ segir Stefán Snær Kon-
ráðsson, framkvæmdastjóri Ís-
lenskrar getspár.
Ísland hefur tekið þátt í Eurojack-
pot í tvö ár. „Í hverri viku er stór
hópur Íslendinga sem vinnur minni
vinninga og við bíðum eftir því að fá
stóran vinning og þá munum við
gleðjast mjög mikið, en um daginn
kom hingað fjórði vinningur sem er
um 700-800 þúsund krónur,“ segir
Stefán.
Atvinnulaus móðir vann 7,4
milljarða kr. í Eurojackpot
 Hættir atvinnuleit  Íslendingar vinna oft minni vinninga
Morgunblaðið/Kristinn
Áhætta Finnar og Danir spila Euro-
jackpot mikið og það skilar sér.
Inflúensan breið-
ist enn hratt út
en Haraldur
Briem sóttvarna-
læknir segir nýj-
ustu tölur frá
Landspítalanum
benda til að
flensan sé að ná
hápunkti. „Okk-
ur finnst inflú-
ensan vera að
toppa og fari að gefa eftir þegar
horft er í nýjustu tölur frá spít-
alanum,“ segir Haraldur. Sam-
kvæmt upplýsingum frá veiru-
fræðideild Landspítala, greindist í
síðustu viku 21 einstaklingur með
inflúensu A(H3), átta með inflúensu
B og einn með inflúensu A(H1).
Komið hefur fram að bólusetning
hafi ekki veitt þá vörn sem vonast
var eftir og flensan því skæðari í
ár.
„Það eru ákveðnir stofnar af
inflúensunni sem eru með aukið þol
gegn bóluefninu en aðrir stofnar
eru í gangi líka sem bóluefnið virk-
ar vel á. Hins vegar eru allir sam-
mála um að bólusetningin sé gagn-
leg þó að hún virki ekki 100%.“
Haraldur bendir einnig á að fái
fólk flensu þrátt fyrir bólusetningu
bendi allt til að einkennin verði
vægari og bólusetningin hjálpi því
til við að vinna á flensunni.
Inflúensan er líklega
að ná hápunkti
Haraldur
Briem