Morgunblaðið - Sunnudagur - 08.03.2015, Blaðsíða 13

8.3. 2015 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 13
Frumkvöðladagur uppsveitanna í Árnessýslu er nk.
fimmtudag. Markmiðið er að hvetja hugmyndaríkt
fólk til dáða í atvinnumálum. Rætt verður um ferlið
frá hugmynd til framkvæmdar og hvað þarf þar til.
Árnessýsla
Mokveiði hefur verið hjá Breiðafjarðarbátum síðustu
daga. Á þriðjudaginn var landburður af þorskafla. Var
Steinunn SH með 45 tonn sem fengust í tveim köstum.
Skipverjar á Sveinbirni Jakobssyni SH fiskuðu einnig vel.
Ólafsvík
skrifa niður allt sem ég eyddi pen-
ingunum í og velta fyrir mér
hverri krónu.“ Hann flutti í kjöl-
farið aftur í foreldrahús og segist
þakklátur föður sínum fyrir að sjá
aumur á sér og skjóta yfir sig
skjólshúsi.
Síminn hringdi ekki og segist
Páll Óskar fljótlega hafa áttað sig
á því að hann þyrfti að taka að
sér verkefni sem hann taldi áður
„fyrir neðan sína virðingu“ eins og
að syngja í brúðkaupum og einka-
samkvæmum. „En svo komst ég
að því að ég er bara virkilega góð-
ur brúðkaupssöngvari og get feng-
ið alla í einkasamkvæminu til að
standa upp frá matnum og held
dansgólfinu fullu alla nóttina.
Þarna þurfti ég að sleppa tök-
unum á hrokanum í sjálfum mér.
Ég komst að því reyndar að ég fíl-
aði þessa vinnu í botn,“ segir Páll
Óskar.
„Ég á alveg gríðarlega stórt
plötusafn og þarna sá ég tækifæri
í því að fara að vinna sem plötu-
snúður. Smám saman kemur í ljós
að ég er bara mjög fínn plötusnúð-
ur, partíunum fjölgar og síminn
fer að hringja. Ég man að skulda-
byrðin á mínum herðum á þessum
tíma var 300.000 kr. á mánuði og
einhvern veginn varð ég að dekka
þennan 300-kall. Enn þann dag í
dag skil ég ekki hvernig mér tókst
það en mér tókst það – alltaf.“
Tímabilið 2000-2005 einkenndist af
mjög mörgum gluggaumslögum.
Mjög oft frá Intrum og mjög oft
frá skattmann. „Þetta var bara
fjall sem ég þurfti að díla við.“
Smám saman tókst honum að
klappa þetta fjall niður og á sama
tíma stækkuðu „giggin“ svo úr
verður nokkurs konar jafnvægi.
„Svo ranka ég við mér í júní ár-
ið 2006, ég sit fyrir framan tölv-
una og er að fara inn á heima-
bankann. Ég skrolla niður
skuldafjallið og er að leita að kafl-
anum „lán“ og á móti tekur blikk-
andi ljós: „engin lán fundust“.
Það tók Pál Óskar sex ár að
borga upp skuldirnar. „Ég nýtti
hverja einustu krónu sem kom inn
í að borga fyrst upp reikningana
og lærði að forgangsraða.“
Þrátt fyrir að hafa klárað að
borga upp skuldirnar hélt síminn
áfram að hringja. Honum tókst
loks að leggja fyrir og safna pen-
ingum og gefa út eina dansplötu í
viðbót. Páll Óskar lagði fyrir fyrir
henni því í þetta sinn ætlaði hann
ekki að taka lán. Allt fyrir ástina
kom síðan út eftir að hann hafði
safnað einni og hálfri milljón í
startkostnað. Það sem hann hafði
þó ekki reiknað með var að platan
sló í gegn. „Hún seldist brjál-
æðislega vel og í rauninni fór allt í
gang aftur; það fór ákveðið hjól að
snúast, sem hefur ekkert hætt að
snúast síðan. Aftur á móti man ég
eftir hverju einasta gluggaumslagi
enn þann dag í dag. Ég býð ekki
sjálfum mér upp á það í dag að
eyða um efni fram; ef mig langar í
eitthvað þá safna ég fyrir því.“
Guði sé lof að mamma
hélt á buddunni
Páll Óskar segist þakka guði fyrir
að á unglingsárum sínum hafi ekki
verið til svokölluð smálán sem
redda peningum nánast sam-
stundis.
„Ég er bara þannig gerður að
ég hefði steypt mér í skuldafen.
Guði sé lof að það var mamma
sem hélt á buddunni. Ég segi bara
guði sé lof að það skuli vera svona
átak í gangi núna fyrir krakka. Þú
þarft að læra að umgangast pen-
inga einn góðan veðurdag, hvort
sem það gerist þegar þú ert fimm-
tán ára eða eins og það sem kom
fyrir mig þegar ég var 30 ára, ég
lærði það ekki fyrr.“
Páll Óskar segir það afar mikli-
vægt að krakkar séu ungir þegar
þeir fara að huga að fjármálum.
„Það var nógu mikið strit að
vera unglingur á breiktímabilinu
þar sem þú þurftir að vera í rétt-
um Millet-úlpum og réttum kína-
skóm með réttu „sítt að aftan“-
hárgreiðsluna, þetta kostaði allt
peninga. Ég held að unglingar séu
enn markaðssettari í dag og þurfi
að hafa mjög mikið fyrir því að
kaupa hárréttu fötin, vera með
hárrétta lúkkið, hárrétta gemsann
og hárréttu spjaldtölvuna og allt
þarf að smella ef þú átt að eiga
séns. Séns, sem markaðsöfl eru á
fullu að sannfæra þig um að fáist
með rétta draslinu. Sumir krakkar
ranka svo við sér og fatta að þetta
er helber lygi. Þau fatta að „séns“
þeirra og sjálfsvirðing fæst ekki
með Millet-úlpu.“
Hann ítrekar mikilvægi þess að
unglingar fái fjármálafræðslu
snemma.
„Það er enginn fæddur fjármála-
snillingur, ekki frekar en fólk er
fætt píanósnillingar. Við þurfum
öll leiðsögn.“
Páll Óskar segist hafa þurft að reka sig á veggi til þess að átta sig á mistökum sínum í fjármálum.
Í myndböndunum ítrekar Páll Óskar mikilvægi fjármálafræðslu.
* „Ég býð ekkisjálfum mérupp á það í dag að
eyða um efni fram;
ef mig langar í eitt-
hvað þá safna ég
fyrir því.“
Fjármálavit er kennsluefni sem
Samtök fjármálafyrirtækja hafa
verið að þróa í vetur. Verkefnið er
hugsað fyrir nemendur á efsta stigi
grunnskóla en hugsunin er líka sú
að kennarar geti nýtt verkefnið í
frekari kennslu um fjármál.
Kristín Lúðvíksdóttir, verkefna-
stjóri Fjármálavits, segir Fjár-
málavit hluta af stærri viðburði
sem kallast Evrópsk peningavika.
Þar er áhersla lögð á eflingu fjár-
málalæsis með ýmsu móti, að
vekja athygli og skapa umræðu um
fjármálafræðslu og á þörfina fyrir
að efla fjármálalæsi hjá ungu fólki.
„Við höfum orðið vör við að
krakkar á þessum aldri hafa mik-
inn áhuga á að fræðast um fjármál
og kalla eftir því. Ég held jafnvel að
þau séu meðvitaðri í dag en áður
hefur tíðkast. Kannski vegna þess
að það eru bæði meiri freistingar
og meiri þrýstingur. Þú þarft helst
að eiga nýjasta símann, skóna eða
úlpuna. Maður finnur á þeim að
þau eru mjög jákvæð og móttæki-
leg fyrir hvers konar fræðslu um
fjármál,“ segir Kristín en hún segir
jafnframt Samtök fjármálafyr-
irtækja hafa látið sig fjármálalæsi
varða í þónokkuð langan tíma og
unnið með stjórnvöldum að því
að finna leiðir; hvernig auka megi
fjármálalæsi nemenda og ungs
fólks í dag. Fyrirmyndin kemur frá
samtökum fjármálafyrirtækja í
Hollandi sem hafa gert þetta lengi
og heimsótt skólana með efni.
Fjármálavit leggur áherslu á að
kynna skemmtilegt efni í formi
myndbanda og eru þetta sex stutt
myndbönd þar sem fjallað er um
fjármál á líflegan máta.
„Í myndböndunum leika þrír
hressir krakkar, Arnór og Óli
Gunnar sem slógu í gegn í Gafl-
araleikhúsinu síðasta vetur og
Andrea Marín sem lék meðal ann-
ars Viggu í Fólkinu í blokkinni,“
segir Kristín. Í myndböndunum
talar Páll Óskar einnig til krakk-
anna. Hann sendir þau skilaboð að
það skipti máli að byrja snemma
að skipuleggja fjármálin og setja
sér markmið.
„Við segjum krökkunum að
setja sér markmið og eiga fyrir því
sem þau kaupa sér. Í ljósi þess er
mikilvægt að byrja snemma að
skipuleggja fjármálin og hugsa fram
í tímann.“
FJÁRMÁLAFRÆÐSLA Í EFSTA STIGI GRUNNSKÓLA
Efla fjármálalæsi og
skapa umræðu
Nýr Sproti með viðarfótum - ýmsir litir í boði
STOFNAÐ 1956
Bæjarlind 8–10
201 Kópavogur
s: 510 7300
www.ag.is
Sproti 405
Hönnuður Erla Sólveig Óskarsdóttir