Morgunblaðið - Sunnudagur - 08.03.2015, Síða 50

50 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 8.3. 2015
U
nnendur góðra sjónvarpsþátta
höfðu ástæðu til að kætast í
síðustu viku, en þá setti Net-
flix í loftið þriðju þáttaröð
House of Cards.
Kevin Spacey þykir óhugnanlega sannfær-
andi í þessari ómótstæðilegu seríu, þar sem
hver einasti þáttur fjallar um vægðarlaust
valdabrölt, hrossakaup, svik og morð.
Kannski gerir það þessa blöndu svona ofboðs-
lega ómótstæðilega að sögusviðið er þingið og
nú Hvíta húsið í Washington.
Þar eru allir glerfínir og vel greiddir, kalla
ekki allt ömmu sína, og fyrir hádegisverð
hafa þeir tekið ákvarðanir sem hafa áhrif á
alla heimsbyggðina, eða stungið sína elstu
stuðningsmenn í bakið.
Svo er alveg með ólíkindum hvað þetta fólk
getur verið lausgyrt, og kynlífið sjaldan
stundað án þess að verið sé að spila pólitísk-
an leik um leið.
Aðdráttaraflið liggur
kannski í því að atburða-
rásin er ekki svo fjar-
stæðukennd, enda hafa póli-
tíkusar og áhangendur
þeirra sýnt að þeir eru til
alls líklegir.
House of Cards er fjarri
því fyrsta sjónvarps-
þáttaröðin til að nýta sér
æðstu valdastofnanir sem
sögusvið. Raunar er banda-
ríska House of Cards-serían byggð á sam-
nefndri breskri seríu þar sem hinn óviðjafn-
anlegi Ian Richardson heitinn lék breskan
pólitíkus sem beitir öllum brögðum og mikl-
um klækjum til að komast til æðstu valda.
Er gaman að rifja upp fleiri góða þætti af
sömu sort:
The West Wing
Ef House of Cards er svart, þá er The West
Wing hvítt. Frá 1999 til 2006 birtist Martin
Sheen á skjánum sem hinn fullkomni demó-
krati og draumaforseti allra kjósenda: rétt-
sýnn, hugrakkur og svo vel gefinn að ráð-
gjafar hans höfðu áhyggjur af að ef hann
notaði ekki einfaldara mál í ræðum sínum
gæti hann fælt frá minna menntaða kjós-
endur.
„Leyfum þeim að fletta þessu upp í orða-
bók,“ svaraði hann, fullur trúar á eigin þjóð
og ekki reiðubúinn að höfða til lægsta sam-
nefnara.
Ólíkt flokksbróður sínum sem sat við völd
við upphaf þáttanna eltist Josiah Bartlett
ekki við kvenpeninginn og ef eitthvað er
mætti eiginkona hans, læknirinn Abigail (leik-
in af Stockard Channing), vera ögn skilnings-
ríkari. Maðurinn er jú með Nóbel í hagfræði,
með doktorsgráðu frá London School of
Economics og virðist í hverjum einasta þætti
beina landinu í betri átt á meðan hann byggir
upp og hlúir að undirmönnum sínum á föð-
urlegan hátt.
Madam Secretary
CBS kynnti á síðasta ári sjónvarpsþáttaröð
sem hefur á sér svipað yfirbragð og The
West Wing, þó með ögn meiri spennu enda
söguhetjan hér utanríkisráðherra Bandaríkj-
anna og tímanna tákn að hún þarf að glíma
við hryðjuverkamenn og gíslatökufólk.
Skarpir sjónvarpsrýnendur hafa komið með
sannfærandi kenningar um að þátturinn sé til
þess gerður að bæta ímynd
Hillary Clinton, fyrrver-
andi utanríkisráðherra, og
jafnvel undirbúa jarðveg-
inn fyrir væntanlegt for-
setaframboð hennar.
Því verður ekki neitað
að Téa Leoni er sjarm-
erandi í hlutverki sínu sem
fyrrverandi glæpagreinir
hjá CIA sem með semingi
og hógværð tekur við erf-
iðu ráðherrastarfinu og
leysir fimlega úr hverri krísunni á fætur ann-
arri. Hún lætur ekki plata sig og tekur held-
ur ekki þátt í pólitískum leikjum ef það kem-
ur í veg fyrir að gera það sem er gott og rétt.
Yes, Prime Minister
Ekki þurfa allir þættir um valdamikið fólk að
vera alvörugefnir. Samt fylgdi töluverð alvara
gríninu í Yes, Minister-þáttunum, því háðið er
skörp ádeila á vinnubrögðin og menninguna í
Westminster.
Paul Eddington, Nigel Hawthorne og De-
rek Fowlds eru óborganlegir í hlutverkum
sínum sem ráðherra, ráðuneytisstjóri og
aðstoðarmaður og er breska stjórnkerfið
teygt sundur og saman í háði.
Þættirnir voru í loftinu frá 1980 til 1988,
fyrst sem Yes, Minister og síðan sem Yes,
Prime Minister, eftir að Jim Hacker (Paul
Eddington) tekst að verða valinn forsætisráð-
herra. Hefur grínið elst afskaplega vel og
stendur enn fyrir sínu.
Sumar samræðurnar kristalla líka hvað
stjórnmálin eru undarlegur heimur, eins og
þetta samtal milli Sir Humprey og Bernard:
„Bernard, ráðherrar ættu aldrei að vita
meira en það sem þeir þurfa að vita. Þannig
geta þeir engum sagt. Eins og njósnarar geta
þeir átt á hættu að vera handsmaðir og pínd-
ir,“ segir Sir Humphrey.
„Af hryðjuverkamönnum?“ spyr Bernard.
„Af BBC, Bernard,“ svarar Humphrey.
Veep
Bandaríkjamenn kunna líka að gera grín-
þætti. Julia Louis-Dreyfus leikur seinheppinn
varaforseta í gamanþáttunum Veep.
Varaforsetahlutverkið er góður efniviður í
grín, því þó starfið sé í seilingarfjarlægð við
valdamesta embætti heims þá er varaforset-
inn hálfgerð aukastærð í pólitíkinni og lítið
sem varaforsetinn gerir, eða getur gert.
Enda snýst grínið oft um hvað persóna Lo-
uis-Dreyfus er orðin gröm yfir áhrifaleysinu,
þar sem jafnvel lágt settir sendlar sýna emb-
ættinu og aðstoðarmönnum hennar ekki
mikla virðingu.
Endrum og sinnum glittir þó í vonina, eins
og þegar forsetinn fær kröftugan verk í
brjóstið á ferðalagi. Varaforsetinn er með
hraði drifinn í aðalstjórnstöð ríkisins í kjall-
Baktjaldamakk
og brandarar á
æðstu stöðum
VALDAMIKLIR MENN OG KONUR, KYNLÍFSHNEYKSLI, VALDABRÖLT
OG MORÐ. HVERNIG ER ANNAÐ HÆGT EN AÐ HAFA GAMAN
AF ÞÁTTUM UM PÓLITÍKUSA, HVORT SEM ÞEIR ERU
KALDRIFJAÐIR FAUSKAR EÐA VITGRANNIR KLAUFAR?
Ásgeir Ingvarsson ai@mbl.is
Frammistaða Ke-
vin Spacey í House
of Cards fær hárin
til að rísa. Enginn
myndi vilja eiga
Frank Underwood
fyrir óvin.
Martin Sheen, sem Josiah Bartlett, ásamt fylgdarliði sínu. Í margra huga hinn fullkomni forseti.
* Atburðarásiner ekki svofjarstæðukennd,
enda hafa pólitík-
usar og áhangendur
þeirra sýnt að þeir
eru til alls líklegir.
Sjónvarp