Morgunblaðið - Sunnudagur - 15.03.2015, Side 57

við þrjú flennistór málverk með svörtum,
þungum formum og mannverum sem klúka
stakar úti í kanti. Aðalsteinn segir þessar
máluðu svörtu einingar vera táknmyndir at-
hvarfsins sem maðurinn reisir sér gegn
óreiðunni en hér hefur það snúist gegn
manninum, sligað hann eða ýtt til hliðar. Á
milli eru minni geómetrísk verk formhrein
og litbjört, og loks lítil olíumynd sem Að-
alsteinn segir vera áhrifaríkan endahnút,
niðurstöðu þess sem er í hinum verkunum.
Jón Axel er einn kunnasti myndlist-
armaður sinnar kynslóðar og spratt á eft-
irtektarverðan hátt úr deiglu „nýja mál-
verksins“. Hann tekur á móti blaðamanni
sem spyr: Hvaða endurröðun er þetta?
„Tilveru minni var endurraðað,“ svarar
hann. „Það bara gerðist og annar hver mað-
ur lendir í slíku, á einhvern hátt. Það getur
haft gríðarleg áhrif og mikil uppstokkun
varð á minni tilveru. Myndlistin mín er alltaf
ákveðin viðbrögð við umhverfinu, auk þess
myndlistin mín er mér grafalvarlegt mál.“
Talið berst að vatnslitaseríunni í Arinstofu
þar sem Jón Axel segir meininguna meira
abstrakt en í málverkunum á efri hæðinni.
„En þetta er allt að breytast. Ég hef einu
sinni reynt meðvitað að breyta verkum mín-
um með handafli, með hörmulegum afleið-
ingum.“ Hann hlær. „Þá var ég að reyna að
losa mig við þennan fígúratífa þátt en það
var ekki bara að útkoman fullnægði ekki
hugmyndum mínum um myndlist, næði ekki
því sem ég vildi yfirfæra, heldur urðu verkin
beinlínis vond!“
En þessi höfuð í Gryfjunni?
„Þessir hausar eru talsvert breyttir frá því
sem ég sýndi uppi fyrir fimmtán árum,“
svarar Jón Axel. „Nú er hver með sínum
persónulegu einkennum, sem var ekki áður.
Þá voru þeir upphafnir í guðlegri vímu en nú
er allt annað inntak í verkinu, körlunum er
endurraðað, fá persónulegri einkenni og eru
kannski nær okkur sem stöndum með báða
fætur á jörðinni en hinir voru. Kannski held
ég áfram að fjalla í verkum mínum um hið
guðlega, og ekki síst áhrif á siðferðilega
þætti, en ég held samt að ég sé á ein-
hverjum snúningspalli hér núna.“
Hann snýr talinu aftur að málverki og að
því sem hann kallar „vitleysisumræðu um
málverk“, sem sé aðeins eitt þeirra tækja
sem standa til boða í myndlistarsköpun. „Ég
get notið lista í öllum formum, það skiptir
bara máli hverju menn ná fram með því
formi sem þeir velja sér. Það vill bara þann-
ig til að ég hef sérstakan áhuga á penslum!“
sem ég hef hingað til unnið mikið úr trúar-
legum efnum, en þessi umhverfislegu áhrif
eru sterk.“
Jón Axel bætir við að sér sé mikið í mun
að verk sín yfirfæri kenndir, skoðanir og til-
finningar. „Það er kannski ástæða þess að ég
er ekki hreinn og beinn geómetrískur mynd-
listarmaður því ég hef mjög gaman af að
skoða slíka myndlist.
Ég er alltaf bundinn þessu frásagnarlega í
myndlistinni, verð alltaf að hafa þennan lest-
ur, þessa yfirfærslu í frásögn.“
Við ræðum um þessi stóru og kröftugu
málverk og hann bætir við að þrátt fyrir frá-
sagnarþáttinn hafi hann aldrei verið hlynnt-
ur því að auðvelda fólki lestur á myndum
sínum. „En það er mikil tilfinningaleg
hleðsla í þeim. Það er mér mikilvægt,“ segir
hann, þagnar og hugsar sig um. Horfir á
verkin kringum okkur og bætir við: „Trúar-
legi þátturinn sem var mér mikilvægur er
ekki lengur til staðar í þessum verkum. En
Í Gryfju Listasafns ASÍ eru þessi höfuð Jóns Axels, „hver með sínum persónulegu einkennum“.
15.3. 2015 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 57
Freyja Reynisdóttir opn-
ar á laugardag klukkan 14
forvitnilega sýningu í Flóru á
Akureyri sem hún kallar „Ef
ég væri fugl sem heitir súrmjólk“. Í
verkunum á sýningunni freistar
Freyja að svara þeirri spurningu.
2
Aðalheiður S. Eysteinsdóttir
myndlistarkona opnar í dag,
laugardag, klukkan 14 inn-
setningu í verkefnarýminu
Salt Vatns Skæri við Kaupvangsstræti
á Akureyri. Verkið sem hún sýnir ber
yfirskriftina Blái flygillinn og var
gert fyrir sýninguna Píanó á Listasafni
Íslands í fyrrasumar.
4
Enn ein kvikmyndaveislan
stendur yfir í Bíó Paradís,
Þýskir kvikmyndadagar
þar sem sýndar verða sex
kvikmyndir sem gefa þverskurð af því
besta sem gert er á þessu sviði í
Þýskalandi þessi misserin.
5
Á morgun, sunnudag, klukk-
an 14, mun Einar Gari-
baldi Eiríksson myndlist-
armaður fylgja gestum
Listasafns Íslands um sýningu A Kas-
sen-hópsins. Einar var annar íslensku
listamannanna sem voru valdir á nor-
rænu Carnegie-sýninguna árið 2014
en A Kassen-hópurinn lét handverks-
menn í Kína endurgera verkin á sýn-
ingunni.
3
Hönnunarmars stendur yfir
þessa dagana og er full ástæða
til að hvetja alla áhugamenn
um hönnun og skapandi hugs-
un til að bregða sér af bæ og skoða
eitthvað af þeim forvitnilegu sýn-
ingum sem settar hafa verið upp.
MÆLT MEÐ
1
– Þú leitar ekki öryggis í endurtekning-
unni?
„Nei. En sumir tala um einhvern stíl, eins
og Kolbein Bjarnason flautuleikari í Caput
sem segir verk mín hafa sterk stíleinkenni.
Ég á bágt með að gera mér grein fyrir slíku
sjálf.“
Eiginmaður Þuríðar, Atli Ingólfsson, er
einnig tónskáld. Hún segir ekki vera sam-
keppni á milli þeirra, nema þá kannski um
tíma fyrir tónsmíðarnar.
„Við eigum þrjú börn og gjarnan þarf
annað okkar að vera heima að sinna fjöl-
skyldunni, þá er kannski samkeppni um
það hvort okkar getur verið í vinnunni
meðan hitt skúrar. Annars gengur þetta
mjög vel.“
Þuríður er líka í hálfri kennslu, á flautuna.
„Mér finnst gott að halda mér við í flautu-
leiknum og kem líka fram öðru hverju, við
hina og þessa viðburði. Til að mynda á Al-
þjóðlegu flautuhátíðinni hér síðar í mán-
uðinum. Þá flyt ég næsta vetur verk sem
ítalskt tónskáld er að semja fyrir mig.“
Og hún er að semja verk fyrir Nicola
Lolli, konsertmeistara Sinfóníuhljómsveitar
Íslands, og píanóleikarann Domenico Cod-
ispoti sem verður frumflutt á Listahátíð í
vor. „Þeir verða með efnisskrá þar sem þeir
leika meðal annars verk eftir Prokofiev og
Beethoven og síðan var þetta verk pantað af
mér, í tilefni þess að nú er öld síðan konur á
Íslandi fengu kosningarrétt,“ segir Þuríður.
„Ég vinn að því þessa dagana í vinnustofu
listamanna í Króki á Álftanesi. Það þarf að
reyna að hrista upp í þessum tónleikum,“
segir hún og hlær.
– Þú fékkst síðan sex mánaða starfslaun.
„Já, þau gera vinnuna auðveldari. Ég
byrja að taka þau í haust, minnka þá við mig
kennsluna, verð ekki eins háð því um tíma
að fást við allt mögulegt til að ná endum
saman, og get betur samið það sem mér
dettur í hug, mögulega stærri verk. Það
verður gaman, segir hún.“
„Mér líður svolítið eins og það eigi að
vera einhver tímamót á ferlinum hjá
mér, en sú er alls ekki raunin,“ segir
Þuríður Jónsdóttir. Caput-hópurinn
helgar tónleika í 15:15 tónleikaröðinni
á sunnudag verkum hennar.
Morgunblaðið/Eggert