Morgunblaðið - 17.04.2015, Blaðsíða 9

FRÉTTIR 9Innlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 17. APRÍL 2015
Bæjarlind 6, sími 554 7030
Við erum á facebook
galla-
buxur
10.900 kr.
36-46/48
Str:
Bláu húsin v/Faxafen
Sími 553 7355 • www.selena.is
Opið 11-18 virka daga, 11-15 laugard.
Selena undirfataverslun
Frábært úrval af
sundfötum
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Að skrifa spennandi bók um grúsk
í biblíuhandritum er ekki öllum
gefið. Norski guðfræðingurinn og
biblíuþýðandinn Hans Johan Sagr-
usten kemst nærri því í bók sinni
Det store Puslespillet (Stóra
púsluspilið) sem kom út í fyrra.
Hún hefur verið prentuð þrisvar
og vakið athygli.
Í umsögn norska spennusagna-
höfundarins Tom Egeland á kápu
bókarinnar segir að hún sé „vel-
skrifuð, hrífandi og afskaplega
spennandi – hreinræktaður vís-
indatryllir fyrir alla sem eru hrifn-
ir af Biblíunni, guðfræði og dular-
fullum handritum.“ Sagrusten er
staddur hér á landi. Hann hélt er-
indi á Prestastefnu 2015 í fyrradag
og mun tala á leikmannastefnu
Þjóðkirkjunnar á morgun.
„Ég vann að þýðingu Nýja testa-
mentisins fyrir norsku Biblíuna
sem kom út 2011. Kosturinn við að
starfa við biblíuþýðingar er að
maður lærir svo margt. Maður not-
ar grískuna daglega og reynir að
þýða nærri 2.000 ára gamla texta á
norsku nútímans. Það er bæði
spennandi og lærdómsríkt,“ sagði
Sagrusten.
„Bókin mín fjallar um hve gaml-
ir biblíutextar hafa fundist og
hvort frumkristnin hafi lesið sömu
bækur og við. Ég dreg fram gömlu
handritin sem vitnisburð um að
fyrstu kynslóðir kristinna lásu
sömu bækur og við,“ sagði Sagr-
usten. „Þeim hlýtur að hafa þótt
vænt um þessar bækur og þær
breiðst mjög hratt út allt í kring-
um Miðjarðarhafið.“
Sagrusten sagði að tímabil mik-
illa handritafunda hafi byrjað á 19.
öld. Þá fóru vestrænir menn að
leita skipulega að gömlum biblíu-
handritum. Þeir heimsóttu gömul
klaustur og staði þar sem unnið
var að fornleifauppgreftri í Mið-
Austurlöndum . Einnig heimsóttu
þeir bændur í Nílardalnum í
Egyptalandi og könnuðu hvað þeir
höfðu fundið við að róta í þurri
jörðinni. Sagrusten sagði að árið
2012 hefði verið búið að finna 5.874
handrit á grísku að ritum Nýja
testamentisins. Síðan hefðu örugg-
lega bæst við um 50 nýfundin
handrit. Þessi tala hækki stöðugt.
Villa í Da Vinci-lyklinum
Margt nútímafólk hefur vitn-
eskju sína um forn biblíuhandrit úr
bókum eins og Da Vinci-lyklinum
eftir Dan Brown. „Það er mjög góð
spennusaga en slæm sagnfræði,“
sagði Sagrusten. Hann sagði að
margir Norðmenn, og líklega einn-
ig Íslendingar, tryðu því að ákveð-
ið hefði verið á kirkjuþinginu í Ní-
keu 325 e.Kr., að undirlagi Rómar-
keisara, að skipta út fjórum eldri
guðspjöllum Nýja testamentisins
fyrir önnur fjögur sem keisaranum
líkaði betur og hefðu upphafið guð-
dóm Jesú. Þetta hefði verið liður í
áætlun hans um kristið Rómaveldi.
„Það hefði ekki verið hægt að af-
sanna þetta fyrir 120 árum,“ sagði
Sagrusten. „Þá höfðu ekki fundist
nein handrit að Nýja testamentinu
sem voru eldri en kirkjuþingið í
Níkeu. Það var hægt að halda fram
næstum hverju sem var um hvern-
ig Nýja testamentið hefði litið út
fyrir árið 325 e.Kr. En nú eigum
við 67 handrit að ritum Nýja testa-
mentisins frá því fyrir árið 300.
Handrit sem er 30 arkir, 60 síður,
fannst í kringum árið 1930 í
Egyptalandi. Þar eru síður úr guð-
spjöllum Matteusar, Markúsar,
Lúkasar og Jóhannesar og einnig
úr Postulasögunni. Þetta handrit
er tímasett í kringum árið 250
e.Kr.
Þar er því hægt að fletta upp í
Nýja testamentinu frá því fyrir
kirkjuþingið í Níkeu og það inni-
heldur sömu guðspjöll og eru enn í
dag.“ Sagrusten sagði að þetta
handrit og önnur sýni að fullyrð-
ingar um að breytingar hafi verið
gerðar á Nýja testamentinu á
kirkjuþinginu í Níkeu eigi ekki við
rök að styðjast.
Spennusaga biblíuhandritanna
 Fundist hafa um sex þúsund handrit á grísku að ritum Nýja testamentisins  Mjög mörg handrit-
anna hafa fundist frá því á 19. öld  Það var ekki skipt um guðspjöll á kirkjuþinginu í Níkeu
Morgunblaðið/RAX
Biblíuþýðandi Norski guðfræðingurinn Hans Johan Sagrusten skrifaði
spennandi bók um leitina að gömlum handritum Nýja testamentisins.
Flest handrit Nýja testamentis-
ins eru frá miðöldum en til eru
67 handrit frá 1. og 2. öld.
Diocletianus Rómarkeisari
ofsótti kristna á árunum 303-
313 e.Kr.. Hann lét safna bókum
kristinna um allt Rómaveldi og
brenna þær.
„Það að enn skuli finnast
bækur kristinna frá því fyrir
þessar ofsóknir er í sjálfu sér
kraftaverk,“ sagði Sagrusten.
Sum elstu handritin fundust
niðurgrafin í innsigluðum leir-
krúsum. Það að egypskir bænd-
ur skyldu finna krúsirnar á ný-
liðnum öldum sýnir að þeir sem
grófu þær komu aldrei til að
sækja þær. Töpuðu þeir lífinu í
ofsóknunum?
Sluppu við
bókabrennur
OFSÓKNIR Í RÓMAVELDI
Papyrus 45 frá því um 250 e.Kr.
mbl.is
alltaf - allstaðar