Reykjalundur - 01.06.1971, Side 13
truflanir eða aðrar skynjunar- og tjáningar-
truflanir, eða allt jretta samanlagt og jafn-
vel annað fleira til viðbótar. Það gefur
auga leið, að gagnvart þessum börnum
er ekki um að ræða eina og sameiginlega
aðferð á meðferð, heldur Jrarf hver ein-
staklingur sérlega útmælda meðferð eftir
ástandi hans og hæfni til að taka við henni.
Einnig Jrarf að gera sér ljóst, að meðferð
þeirra er aldrei öll á færi einnar starfsgrein-
ar. Það eru ekki læknar, sem einir koma við
sögu, heldur fjöldi sérmenntaðs starfsliðs:
sjúkraþjálfarar, iðjuþjálfarar, sálfræðingar,
hjúkrunarkonur, heyrnarfræðingar, tal-
meinafræðingar, talkennarar, sérmenntaðir
kennarar, sérmenntaðar fóstrur, félagsráð-
gjafar og stoðtækjasmiðir, svo að nokkuð
sé nefnt.
Á eftir upptalningu Jressa sérhæfða starfs-
liðs er tilhlýðilegt að benda á nauðsyn Jress,
að samvinna þessara aðila gangi eðlilega og
auðveldlega fyrir sig, svo að úr verði sam-
hentur starfshópur, sem sameiginlega vinn-
ur að lausn hinna mörgu og flóknu atriða
meðferðar, til Jress að luin megi að gagni
korna fyrir móttakanda hennar.
Allt eins og augljóst er, að meðferð barn-
anna er umfangsmikil, er einnig ljóst, að
ekki er hún framkvæmanleg nema sér-
menntað starfsfólk sé til í landinu, og einn-
ig verða ytri aðstæður að vera fyrir hendi.
Þessi starfsemi krefst húsnæðis eins og önn-
ur þjónusta, vinnutækja og einnig ákveð-
ins flutningskerfis fyrir börnin. Það er Jrví
jafnframt auðséð, að hér er um kostnaðar-
sama þjónustu að ræða. Eigi má þó horfa
í kostnaðinn, þar eð hér er um að ræða
þegna, sem ern jafn réttháir öðrum til að
njóta umönnunar nútíma Jrjóðfélags á sviði
heilbrigðismála, félagsmála og menntunar.
Á Jreim sviðunr stöndum við halloka hér
á landi gagnvart nágrönnum okkar, einkum
„fjölfötluðu börnin". Ég tel ekki, að við
neinn sé að sakast, og sjálfsagt er ekki rétt-
látt að búast við, að hér sé allt með sama
hætti og gerist hjá mannmörgunt, Jrróuðum
og auðugum nágrannaþjóðum okkar. Hins
vegar er mjög tímabært að hafist verði
handa við framgang og skipulag í þessum
málum. Með nokkrum rétti má segja, að
vísir hafi Jregar myndazt, en ennþá vantar
mikið á, að börnin njóti sjálfkrafa fnlls
réttar til meðferðar. Til þess vantar bæði
sérhæft starfslið, húsakynni við hæfi og
fjárhagsgrundvöll fyrir reksturinn.
Félög og áhugamannahópar hafa lagt hér
nokkuð af mörkum, en í raun réttri eiga
ríki og sveitarfélög að sjá fyrir þörfum barn-
anna, og svo hlýtur að verða síðar meir.
Ekki vil ég halda Jrví fram, að ráðamenn
ríkis og sveitarfélaga séu mótsnúnir því, að
þau börn, senr hér um ræðir, fái eðlilega
þjónustu, heldur er hinu til að dreifa, að
„kerfið“ gerir ekki ráð fyrir þessum börn-
um, og þessi börn falla ekki heldur inn í
„kerfið". Því verður að breyta.
Ég vil undirstrika, að íslenzk heilasködd-
uð börn standa sérlega tæpt gagnvart námi
og kennslu. Þau eru eins og áður hefur
verið nefnt oftlega seinþroska á andlegum
sviðum og sum þeirra einnig greindarskert
í misjöfnum mæli. Þegar þannig er ástatt,
er fyrir hendi aukin og brýnni þörf en ger-
ist hjá venjulegum börnurn á sérstakri
þjálfun skynfæranna til þess að gera þau
hæfari til náms og tileinkunar námsefnis
síðar meir, þegar til kastanna kemur í barna-
skóla og öðru námi. Þau Jrurfa meiri til-
sögn og sérstaka tilsögn, annars konar
hvatningu en venjuleg börn, sérstaka teg-
und alúðar og örvunar, sem ástandi þeirra
hæfir. Heilbrigt barn lærir að tala eftir
meðfæddri ávísan, en heilaskaddað barn
kann að þurfa sérstaka þjónustu og hjálp
til að læra að tala. Slíkt barn lærir ekki eins
og önnur börn að samstilla hreyfingar sín-
ar, finnur ekki út aðferðir til að beita sam-
an sjónskyni og hreyfingarviðbrögðum.
R EYKJALUNDUR
13